Müfessirler ve tefsir kitapları listesi

Bu liste, Kur'an'ın indirilmeye başladığı 7. yüzyıl'dan (hicri 1. yüzyıl) günümüze kadar (hicri 13. yüzyıl) literatürdeki müfessirleri ve varsa eserlerini toplu halde içermektedir. Müfessirin yaşadığı yüzyıl için, ölüm tarihi esas alınmıştır.

Not: Liste tamamlanmamıştır.

7. yüzyıl

• Abdullah bin Abbas (619 - 687)
• Abdullah bin Mesud (? - 653)
• Abdullah bin Ömer (613 - 692)
• Abdullah bin Zübeyr (624 - 692)
• Ali bin Ebu Talib (599 - 661)
• Amr bin el-Âs (583 - 664)
• Câbir bin Abdullah (601 - 694)
• Ebu Bekir (573 - 634)
• Ebu Hureyre (? - 676)
• Ebu Musa el-Eş'arî (? - 662)
• Osman bin Affan (580 - 656)
• Ömer bin Hattab (581 - 644)
• Übeyy bin Kâb (? - 656)
• Zeyd bin Sabit (610 - 676)

8. yüzyıl

• Abdullah bin Mübarek (736 - 795) — Vadıh fi Tefsiril-Kur'an
• Ali bin Ebu Talha (? - 760)
• Amir bin Şerahil (641 - 727)
• Atâ bin Ebu Rebah (647 - 732) — Tefsiru's Suddi el-Kebir
• Atiyye el-Avfî (? - 729)
• Ca'fer es-Sâdık (699 - 765) — Nakil yoluyla tefsiri vardır
• Dahhâk bin Müzâhim (? - 767) — Tefsir-i Dehhak
• Ebu Abdullah Cabir (? - 744)
• Ebu Hanife (699 - 767)
• Ebu'l-Aliye er-Riyahi (? - 709)
• Enes bin Mâlik (612 - 709)
• Hasan-ı Basri (642 - 728) — Adı belirsiz tefsiri vardır.
• İbn Ebu Necih (? - 749)
• İbn-i Cureyh (? - 767)^[1]
• İbn Said el-Kelbî (? - ?)^[2]
• İbn-i Sirin (653 - 729)
• İbrahim en-Nehaî (668 - 713)
• İkrime (? - 725)
• Katade bin Diame (680 - 735) - Kitabü't-Tefsir
• Mâlik bin Enes (712 - 795)
• Muhammed bin Kâ‘b el-Kurazî (ö. 726)
• Mukatil bin Süleyman (702 - 767) — Tefsir-i Kebir
• Mücâhid (645 - 722)^[3]
• Rebi bin Enes (? - 757)
• Sabit bin Dinar (? - 767)
• Said bin Cübeyr (665 - 713)
• Suddi-i Kebir (671 - 744)
• Süfyân es-Sevrî (715 - 778) — et-Tefsîr
• Şu'be bin Verd (713 - 777)
• Şu'be bin Haccâc (? - 776)
• Tavus bin Keysan (653 - 723)
• Yunus bin Habib (713 - 799)
• Zeyd bin Eslem (? - 753)

9. yüzyıl

• Abd bin Humeyd (? – 863)
• Abdullah bin Muhammed bin Humeyd
• Abdullah bin Vehb (? – 812) — Camî adlı kitabının tefsir bölümü
• Abdürrezzak bin Hemmam (? – 826)
• Abdulrezzak Sanânî (744 - 827)
• Adem bin Ebu İyâs (? – 835)
• Ahmed bin Hanbel
• Ali bin Ebu Talha (? – 857)
• Baki bin Mahled (? - 889)
• Darimî
• Dinaverî
• Ebu Bekir bin Ebu Şeybe
• Ebu Davud
• Ebu'l Hasan el-Kisaî
• Ebu'l Hasan el-Mervezî
• Ebu Hatim er-Razî
• Ebu Mansur Herevi
• Ebu Muhammed Kasım Kurtubi — Tefsir-i İbn-i Seyyar
• Ebu Said Abdullah Kindî
• Ebu Zekeriyya Yahya bin Ziyad (?-824)
• İbn Mâce — Kitabu't Tefsir
• İbn Rahûye
• Ma'mer bin Müsenna (728 – 835) — Mecazü'l Kur'an
• Muhammed bin Hâlim
• Muhammed bin S'ad Avfî
• Muhammed el-Buharî
• Muhammed er-Rüvasî
• Müslim bin Haccac
• Osman bin Ebu Şeybe
• Ravh bin Ubade (? – 820)
• Sehl et-Tüsterî — Adı belirsiz tefsir
• Şafii (767 – 820)
• Süfyân bin Uyeyne — Tefsir-u Sufyan bin Uyeyne ^[4]
• Tirmizî
• Vâkidî (747 – 823) — Kitab-ı Tefsiri'l Kur'an كتاب تفسير القرآن
• Veki' bin Cerrah — Tefsiru'l-Kur'an^[5]
• Yezid bin Harun (? – 821)
• Yahya bin Ziyad el-Ferra (761 – 822) —Ma'âni'l-Kur'ân

10. yüzyıl

• Abdullah ibn-i Amine
• Abdullah ibn-i Atiyye
• Ali bin İsa Rummani
• Ahmed bin Muhammed Nişaburi — El Muvaddah fi'l Kur'an
• Cessâs — Ahkam'ul Kur'an
• Cüneyd-i Bağdâdî (822 - 911)
• Ebu Cafer Taberî (838 - 923) — Câmi'u'l-beyân
• Ebu Yahya er-Razî
• Ebu Kasım Abdullah bin Ahmed-i Belhi
• Ebu Mansur el-Matüridî — Tevilat-ı Kuraniyye
• Ebü'l Hasan Eş'arî (873 - 935)
• Ebu Bekir — El İstiğna
• Ebu Bekir Muhammed — Tefsir-i Sayrefi
• Ebu Bekir Muhammed bin Aziz Sicistani — Garib'ul Kur'an
• Ebu Bekir Abdullah bin Muhammed — Tefsir-i İbn-i Ebi Şiybe
• Ebû Cafer en-Nehhâs — Tefsîru‟l-Kur‟âni‟l-Kerim
• Ebu Bekir Muhammed Nakkaş — Şifa'us Sudur
• Ebu Said Hüseyin İsbahani — Tefsir-i Za'ferani
• Ebu Hafs Ömer — Tefsir-i Şahin
• Ebu Kasım Abdullah — Tefsir-i İbn-i Cezv
• Ebu'l Leys es-Semerkandî — Bahr'ül Ulûm^[6]
• İbnü'l Münzir en-Nisaburî (855 - 930) — et-Tefsîr
• İbn Kuteybe
• İbn-i Ebi Hatim Abdurrahman Razi
• İbrahim bin Ma'kıl Nesefi
• Muhammed bin Münzir Nişaburi
• Muhammed bin Ali Mukri Edfuvi
• Vasiti
• Zeccâc (844 - 923)
• Ömer bin Ebi Ali — Tefsir-i Hırki

11. yüzyıl

• Ebu Hilal Hasan (? - 1004) — Tefsir-i Askeri
• Halef bin Ahmed Sicistani (? - 1008)
• Mevlana Ebu'l Abbas (? - 1012) — Tefdilu'l Cami Li Ulu mit Tenzil
• Nizâmeddîn en-Nişaburî (? - 1015) — Garabib'ul Kur'an Regaib'ul Furkan
• Muhammed ibn-i Fevrek Nişaburi (? - 1015)
• Ahmed bin Musa İsfahani (? - 1019)
• Abdurrahman Muhammed Sülemi (936 - 1021) — Hakaik
• Kadı Abdulcabbar bin Ahmed (? - 1024) — Tenzih'ul Kur'an an'il Metain
• Ahmed bin Muhammed Sa'lebi (? - 1035) — El Keşf-u ve'l Beyan fi Tefsir'ul Kur'an
• Ebu Ali İbn-i Sina (? - 1036)
• Ebu Mensur Abdulkahir Bağdadi (? - 1037)
• Ali İbn-i İbrahim Hui (? - 1038) — El Burhan fi Tefsir'ul Kur'an
• Ebu Abdullah İsmail Nişaburi (? - 1038) — El Kifaye
• Ebu'l Abbas Ahmed Mehdevi (? - 1038) — El Cami'li Ulumi't Tenzil
• Ebuzer Hezevi (? - 1044)
• Ebu Muhammed Abdullah C. Nişaburi (? - 1063)
• Mekki İbn-i Ebi Talib (? - 1046)
• Ebu'l Feth Selim Razi (? - 1055) — Ziya-ul Kulub
• Abdusselam Kazvini (? - 1056)
• Ebu'l Hasan Ali Maverdi (? - 1058)
• Muhammed bin Abdurrahman Buhari (? - 1063)
• Ebu Muslim Muhammed İsfahani (? - 1066)
• Ebu'l Kasım Abdurrahim Kuşeyri (? - 1072) — Letaif'ul İşarat Teysir fi Tefsir
• Ebul Hasan Ali Nişaburi (? - 1074) — El Havi
• Ali bin Ahmed Vahidi (? - 1075) — El Veciz Fi't Tefsir
• Ebu Muzaffer Şahfur İsfahani (? - 1078)
• Abdulkahir Curcani (? - 1081)
• Süleyman Baci (? - 1081) — Tefsir Ebi Velid
• İmam'ül Harameyn Abdülmelik (? - 998) — Medarik'ül Ukul
• Abdulkerim bin Abdussamed (? - 1085)
• Abdullah bin Ensari (? - 1088) — Tefsir-i Herevi
• Abduselim Bani Muhammed (? - 1095)
• El Hulvani (? - 1088)

12. yüzyıl

1101 ile 1200 arası
Müfessir	Doğum t. Ölüm t.	Tefsir kitabı
Abdulmelik ed-Deylemî	? - 1106	Futuh'ur Rahman fi İşaret'il Kur'an
Ebu Muzaffer Mensur bin Muhammed	(- 1106)	Tefsir-i Sem'ani
Ebu Muhammed Abdulvahhab	(?- 1106)	Tefsir-i Şirazi
Mahmud bin Hamza Kirmani	(? - 1106)	Acaib'ul Kur'an
Hatib Tebrizi	(? - 1108)	Tefsir'ul Kur'an
Gazzâlî	1058 - 1111	Yakut'ut Tevil fi Tefsir'it Tevil
Ferrâ Begavî	? - 1122	Mealim'ut Tenzil[7]
Ebu Cemre Abdullah bin Said Endulisi	(? - 1131)
Ebu Kasım İsmail İsfahani	(? - 1140)	El Mutemed el Muvazzah fi't Tefsir
Zemahşerî	1074 - 1143	el-Keşşâf an-Hakâik[8]
Abdullah bin Hüseyin Akberi	(? - 1143)	Ebu'l Baka Tefsiri
Ebu Hafs Ömer Nesefi	(? - 1038)	Et Teysir
Ebu'l Hasan Ali Harezmi	(? - 1144)
Ragıb el İsfahani	(? - 1145)	El Mufredat
Ebu'l Mehasin Beyhaki	(? - 1149)
Fafru'z Zeman	(? - ?)
Aleaddin Muhammed Buhari	(? - 1151)
Ebubekir İbn'ul Arabi	(? - 1151)	Ahkam'ul Kur'an
Abdurrahman Bağdadi	(? - 1151)	Tefsir-i Hulvani
Abdulhak İbn-i Atiyye Cimati	(? - 1151)	El Muharrer'ul Veciz fi Tefsir'il Kitab'il Aziz
Ebu Ali Fadl bin Hasan Taberi	(? - 1153)	Cevami'ul Cem'i, Mecma'ul Beyan
Ebu'l Hafs Ömer bin Osman	(? - 1155)
Ebu Cafer Muhammed Tusi	(? - 1164)	Mecma'ul Beyan li Ulum'il Kur'an
Ebu'l Fadl Mehmed Harzemi	(? - 1166)	Miftah'ut Tenzil
İbn-i Ebi Meryem Nas Şirazi	(? - 1169)
Şemseddin Ebu Muh İbn-i Zafer	(? - 1169)	Yenbu'ul Hayat
Mevlana Şerafeddin	(? - 1169)
Ebu'l Hasan Ali bin Abdullah Ensari	(? - 1171)
İbn-i Hakim Muh ibn-i Esad	(? - 1173)	Tefsir-i İbn-i Hakim
İbn-i Dahhan Said bin Mübarek	(? - 1173)
Zahuriddin Muhammed Nişaburi	(? - 1181)	Besair
Abdulgani Hicazi	(? - 1186)
Ebu Nasr Ahmed bin Muhammed	(? - 1190)	Tefsir-i Attabi
Şihabeddin Sühreverdî	1155 - 1191
Ebu Fahir Muhammmed	(? - 1199)	Tefsir-i Bennan
İbnü'l Cevzî	(? - 1200)	Zad'ul Mesir, El Muğni
Zahuriddin Hasan Numani	(? - 1200)

13. yüzyıl

• Ebu Ali el-Fârisî (901 - 987)
• Ebu'l Kasım el-Kazvinî
• Muafâ el-Mavsılî
• İbn Berrecân (? - 1142)
• Muhyiddin İbnü'l-Arabî (1165 - 1240)
• Sehavî
• Sibt İbn'ül-Cevzî
• Ebu Abdullah el-Mürsî (1186 - 1257)
• İbn Abdüsselam (? - 1262)
• İzzeddin er-Rüstağfenî (?- 1263)
• Sadreddin Konevî (1210 - 1274) — İ'câz'ül Beyân
• Muvaffaküddin el-Mavsîlî(? - 1281)
• Ebu'l Abbas el-İskenderî (? - 1284)
• Burhaneddîn el-Hanefî (? - 1290)
• Abdülaziz ed-Dirinî (1216 - 1294) — El-Misbâh-ül-Münîr, Et-Teysîr-ü fî İlm-it-Tefsîr
• Hibetullah el-Kıftî (? - 1297)

14. yüzyıl

1301 ile 1400 arası
Müfessir	Doğum t. Ölüm t.	Tefsir kitabı
Ali ibn-i Ahmed	- 1304	Tefsir'ur Rahman
Ebu Cafer Muhammed Gımati	- 1308	Melek'ut Te'vil
Nesefî	? - 1310	Medâriku't Tenzil ve Hakaiku't Te'vil
Kutbeddin Şirazî	1236 - 1310	Feth'ül Mennân, Müşkilat-ı Tefasir
Necmeddin el-Bağdadî	? - 1310	İşârât'ül İlâhiyye İksir fi İlm'it Tefsir
Hoca Reşidudin Fazlullah	? - 1318
İmâdüddin el-Mâlikî	- 1320	El Kefil bi Maani't Tenzil
Nizameddin Hasan Nişaburi	? - 1327
Şehabettin Ahmed	? - 1327	Feth'ul Kadir
İbn Teymiyye	1263 - 1328	Tefsir-i Kur'an
Abdürrezzak Kaşanî	? - 1329	Te'vîlâtü'l-Kur'an
Abdulvahid ibn'ul Münir	? - 1332
Alauddevle Ahmed	? - 1336
Şerefüddin İbn'ül Barizî	? - 1337	er-Ravza fi Tefsir'il Kur'an
Hüseyin ibn-i Ebubekir İskenderi	? - 1340
Alaeddin Ali bin Muhammed	? - 1340	Elke fi'l Bi Maanit Tenz'ul Lubab'ut Te'vil fi Maan'it Tenzil
İbrahim bin Muhammed Sefasifi	? - 1349	İrab-ı Kur'an
Hasan bin Muhammed Tıybi	- 1342
Ebu Hayyan el-Endülüsi	- 1344)	Bahr'ul Muhit Nehr'ul Mad minel Bahr
Muhammed bin Ebubekir İbn Nakib	- 1344)	Tefsir-i İbn-i Nakib
İbn Mektum Abdulkadir	- 1346	Durr'ul Lekit Bahr'ul Muhit
Şemseddin Muhammed İsfehani	- 1348
Alaaddin Türkmeni	- 1349
Şemseddin Muhammed ibn-i Kayyim Cezviye |	- 1350
Takiyuddin Sübki	- 1355	ed Durr'un Nazim Tefsir'il Kuran'il Azim
Kadı Adudiddni	- 1355	Tefsir-i Tahkik
Şemseddin Muhammed ibn-i Nakkaş|	- 1361
Taftazani	- 1365	Keşf'ul Esrar
Abdullah ibn-i Akil Mısri	- 1369	Zahire, Veciz
İbn Kesir	1301 - 1373	Tefsir'ül Kur'an'il Azim
Mevlana Mehmed Hızır	? - 1371	Tibyan
El Haddâdî	- 1397	Keşf'üt Tenzil fi Tahkik'it Tevil
Aydınlı Hacı Paşa	- 1397	Mecme'ül Envar
Muhammed ibn Arefe	- 1400
Şihâbeddin Sivasî	? - 1456	Uyun'ut Tefâsir

15. yüzyıl

• İbn Tayfur Secavendi — İber'ul Meani
• Abdülkerim el-Cili
• Demirî
• Seyid Şerif Curcânî
• Aydınlı Hacı Paşa — Mecma'ül Envâr
• Muhammed Firuzabadî — Besair
• Kutbeddin İznikî
• Muhammed bin Mahmud Hocapansa — Melak'ut Tev'il
• Bedreddin Simavî
• Celaleddin Abdurrahman Bulkini — Ulum'ul Kur'an
• Muhammed bin Yunus
• Molla Fenârî — Ayn'ül A'yân
• Ali el-Hindî — Tefsir'ur Rahman Tesyir'ul Mennan
• Şemseddin Muhammed — Tefsir-i ibni Zühre
• Takiyuddin Ahmed ibn-i Şehbe Dımışkî
• Mevlana Alaeddin Mehmed
• İbni Arabşah — Ebu'l Leys Tefsiri Tercümesi
• İbn'uz Ziya Muhammed ibn-i Ahmed
• Yazıcızâde Mehmed Bicân — Fatiha Tefsiri
• Ali Semerkandi — Bahr'ul Ulum
• Celaleddin Muhammed ibni Ahmed — Celaleyn Tefsiri
• Salih el-Bülkînî — Nehr'ul Hayat
• Musannifek (1409 - 1470) — Multeka'l-bahreyn, Haşiye ale'l-Keşşâf
• Alaeddin Ali Kuşçu — Tefsir-i Zehraveyn
• Muhyiddîn Kâfiyeci — Tefsir-i Ayet'ul Müteşabihat
• Nasıruddin Muhammed bin Abdullah — Feth'ur Rahman fi Tefsir'il Kur'an
• Şemseddin Muhammed bin Zühre
• Burhaneddin el-Bikâî — Nazm'üd Dürer
• Molla Gürani — Gâyet'ül Emânî
• İbni Cemaa Burhaneddin Kinani
• Molla Câmî
• Cemal Halveti
• Muhammed Karahisârî — Revnak'üt Tefasir
• Hüsameddîn Bitlisî — el-İşare

16. yüzyıl

• Hakimşâh el-Kazvinî (? - 1502) — Tefsir-i Hakimşâh
• Celaleddin Devvanî (? - 1512)
• Nimetullah Nehcuvanî (? - 1514) — Fevâtih'ül İlâhiyye

17. yüzyıl

• Ali el-Kârî — Envar'ül Kur'an
• Şeyhülislam Muhammed Efendi — Hulâsat'üt Tebyin
• Bahaeddin el-Âmilî
• İsmail Rusuhî — Fütuhat-i Ayniye
• Abdülmecid Sivasî
• Fereciullah el-Hüveyzî
• Abdurrahman el-İmadî — Tahrir'üt Te'vil
• Beypazarlı Muslihiddin — Tefsir-i Bekbazârî
• Manastırlı Şâh Muhammed — Nehr'üd Dekâik
• Tireli Mehmed Efendi
• Abdülhakim es-Siyelkutî
• Şihabeddin el-Hafacî — İnâyet'ül-Kâdî
• Manisalı Abdurrahman Efendi
• Şeyhülislam Yahya Efendi
• Ahmed Nâsıh — Zübdet'ül Âsâr
• Antakyalı Remzi Efendi — Lem'at'ül Envar
• Abdülbaki et-Tebrizî
• İznikli Ali Çelebî — Keşf'ül Esrar
• Usturumcalı Şeyh İsmail

18. yüzyıl

• Feyzullah Efendi
• Debbağzade Mehmet Efendi — Tibyan Tefsiri
• Abdülhayy Celvetî — Tefsîr-i Ba'z-ı Süver-i Kur'aniyye
• Şeyhülislam Abdurrahim Efendi (? - 1715)
• Ahmed el-Hindî (? - 1717) — Tefsirat'ül Ahmediye
• Saçaklızâde Mehmed Efendi (1650 - 1732)
• Mescizâde Abdullah Efendi (? - 1735) — Hâşiye ale'l-Beydâvî
• Kazâbâdlı Ahmed Efendi
• İzmirli Mehmed Efendi
• Lübbî Mehmed Efendi — Lebbü’l-Tefâsir fî Mağfiret-i Esbâb’en-Nüzûl
• Amasyalı Abdullah Efendi
• Hadimli Mehmed Efendi
• Şah Veliyullah ed-Dehlevî — Feth-ür-Rahmân fî Tefsîr-il-Kur’ân
• Abdülgafur el-Amidî
• Konyalı İsmail Efendi — Tefsir-i Konevî
• Erzurumlu Lutfullah Efendi
• Bursalı Abdülkadir Efendi
• Müstakimzâde Süleyman Sadeddin — Tefsîru sûreti'l-Fâtiha
• Süleyman el-Ezherî

19. yüzyıl

• Senâullah-i Dehlevi (1730 - 1810) — Tefsir'ül Mazherî
• İsmail Müfid Efendi (? - 1802) — Kadı Beydavî Tefsiri haşiyesi
• Bursalı Abdüllatif Efendi (1776 - 1831) — Fütuhât-i Kenz-i Kur'an, Zübdet'ül Beyân
• Giritli Sırrı Paşa (1844 - 1895)

20. yüzyıl

• Musa Kazım Efendi (1858 - 1911) — Safvet'ül Beyân fi Tefsir'il Kur'an^[9]
• Muhammed Hamdi Yazır (1878 - 1942) — Hak Dini Kur'an Dili
• Mehmet Vehbi Çelik (1862 - 1949) — Hülâsat'ül Beyân fi Tefsir'il Kur'an
• Abdurrahmân b. Nâsır es-Sa'dî 1885 - 1957 — Teysîru'l-Kerîmu'r-Rahmân fî Tefsîri Kelâmi'l-Mennân
• Said Nursi (1876 - 1960) — Nur Risaleleri, İşaret'ül İ'câz
• Seyyid Kutub (1906 - 1966) — Fî Zılâl'il Kur'an
• Ömer Nasuhi Bilmen (1884 - 1971) — Büyük Tefsîr Tarihi, Kur'an'ı Kerim'in Türkçe Meal-i Âlîsi ve Tefsiri
• Ebu'l A'lâ el-Mevdudî (1903 - 1979) — Tefhim'ül Kur'an
• Muhammed Hüseyin Tabatabaî (1902 - 1981) — El Mizan fi Tefsir'ul Kur'an^[10]
• İzzet Derveze (1888 - 1984) — Tefsirü'l Hadîs
• Muhammed Esed (1900 - 1992) — The Message of the Qur'an (Kur'an Mesajı)

Kaynaklar ve dipnotlar

1. Hadis tasnifine başlayan ilk kişidir.
2. Şii olduğu için, Ehl-i Sünnet tarafından adı fazla anılmaz.
3. İlk müfessir sayılır
4. "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2022. 
5. isamveri.org
6. 'Semerkandî Tefsiri' olarak da bilinir.
7. Şeyh Taceddin Ebu Nasır tarafından kısaltılarak yayınlandı
8. Türkçede 'Keşşaf Tefsiri' olarak bilinmektedir.
9. Bu eser tamamlanmamıştır.
10. Türkçeye 'Mîzan Tefsiri' olarak çevrilmiştir.