Nadir Şah Afşar'ın Türbesi

Nadir Şah Afşar'ın Türbesi
Yerel ad
Konum	Meşhed, İran

Nadir Şah Afşar Türbesi (Farsça: آرامگاه نادرشاه), Meşhed'de Nadir Şah Afşar'ın anısına inşa edilen ve Hushang Seyhun tarafından tasarlanan bir türbedir.^[1][2][3][4]

Şahıs hakkında

Nadir Şah Afşar, Horasan'da yaşayan bir Türk boyu olan Afşarların Kırkhlı kolundan sıradan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Safevi İmparatorluğu Afganlar tarafından istila edildiğinde, Safevi Şahı II. Tahmasb'ın hizmetine girdi ve Tahmasbgulu Han olarak adlandırıldı. Yetenekli faaliyetleri sonucunda kısa sürede Afganları, Osmanlıları ve Rusları yenilgiye uğrattı ve tüm Safevi topraklarından kovdu. Bu süreçte konumunu güçlendirmiş, 1732'de II. Tahmasb'ı tahttan indirmiş ve küçük oğlu III. Abbas'ı Şah ilan etmiştir. 1736'da Muğan'da bir kongre toplayarak III. Abbas'ı tahttan indirdi ve kendisini Şah ilan ederek Safevi hanedanının 235 yıllık iktidarına son verdi.^[5]

Tarihi

Nadir, Babür İmparatorluğu'na karşı başarılı bir sefer düzenledikten sonra muazzam bir servetle: tavus kuşu tahtı, Kuh-i Nur elması ve "altın, gümüş ve değerli taşlarla yüklü arabaları taşıyan 700 fil, 4.000 deve ve 12.000 at" ülkesine döner. Hindistan'dan getirilen değerli mücevherler Kelat yakınlarında saklandıktan sonra Nadir, yanında getirdiği Babürlü mimarlara kendisi için muhteşem bir türbe inşa etmelerini emretti. Bu türbe Babür tarzında yapılmış olmalıdır.^[6]

Nadir Şah'ın 1747 yılında bir suikast sonucu öldürülmesi nedeniyle türbe onun sağlığında tamamlanamamıştır. Bu dönemde Meşhed şehrinde Nadir Şah tarafından Babür tarzında inşa edilen bir diğer mimari örnek "Güneş Sarayı"^[a] ya da Kah-e Hurşid olarak adlandırılmıştır. Bu türbe çeşitli aşiret liderleri tarafından bir ikamet sarayına dönüştürülmüş ve Nadir Şah'ın naaşı 1960'larda Meşhed'de trafiğin yoğun olduğu bir kavşağın yakınında kendisi için beton bir anıt inşa edilene kadar anılmamıştır.^[10]

İç görünüm

Tamamlanmamış dış cephesine rağmen Hurşid'in içi tamamen zariftir: her kapı minyatür resimler ve Babür freskleriyle süslenmiştir.

Galeri

• 
  1970'lerde Meşhed'de Nadir ve Firdevsi'nin mezar taşı
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
  Nadir Şah'ın türbede muhafaza edilen heykeli

Notlar

1. 1738-1739'da inşa edilmiştir. Nadir Şah Afşar döneminde inşa edilen az sayıdaki mimari örnekten biridir. Bu anıtın inşaatı Nadir Şah'ın suikasta uğraması nedeniyle yarım kalmıştır.^[7][8] Günümüzde antropoloji müzesi olarak hizmet veriyor.^[9]

Ayrıca bakınız

• Nadir Şah
• Afşar Hanedanı

Kaynakça

1. "Tomb of Nader Shah". Visit Nader Shah’s mausoleum in Mashhad. 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2019. 
2. "Tomb of Nader Shah". www.itto.org. 13 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019. 
3. "Tomb of Nader Shah in Mashhad". www.alaedin.travel/en. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019. 
4. "Encyclopaedia of the Iranian Architectural History". Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran. 19 Mayıs 2011. 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
5. Mehman Süleymanov 2010
6. "كاخ خورشيد، نگين درخشان معماري خطه كلات". ایرنا (Farsça). 2 Mart 2016. 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2021. 
7. "کاخی که نادرشاه برای نگهداری غنایم و جواهرات‌اش بنا کرد". ایسنا (Farsça). 24 Ocak 2016. 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2021. 
8. "Kalāt-E Nāderi". iranicaonline.org (İngilizce). 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2021. 
9. "Qasr-e Khorshid: once temporary home to the 'Napoleon of Iran'". Tehran Times (İngilizce). 8 Mart 2020. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2021. 
10. Dalrymple, Sam. "Here lay Nader Shah". Conde Nast Traveller. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.