Necef Muharebesi (2004)

Necef Muharebesi
Irak Savaşı

Necef Muharebesi sırasında çatışmaları izleyen ABD askeri
Tarih5-27 Ağustos 2004
Bölge
Necef, Irak
Sonuç Ateşkes ilan edildi.
Taraflar
Irak Direnişi ABD
Irak Polisi
Komutanlar ve liderler
Mukteda El Sadr Albay Anthony Haslam[1]
Güçler
Bilinmiyor 2000
1800
Kayıplar
159 ölü 261 esir 13 ölü 100 yaralı
40 ölü 18 esir 46 yaralı

Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yer alan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.[2]

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Necef ve Kasidiye illerinde görev yapan ABD askerleri ile şehirdeki direnişçiler arasında ilk silahlı temas 2 Ağustos 2004 günü yaşanır. Necef şehrinin dış mahallelerinde Mukteda El Sadr’ın evine yakın bir sağlık ocağına yaklaşan ABD askerleri ateşle karşılanınca geri çekilirler. ABD Silahlı Kuvvetleri ile Sadr arasında Necef valisi ve Şii önde gelenleri arasında yapılan uzlaşma görüşmelerine göre olayın yaşandığı bölge ABD denetiminde kalan bir yerdeydi.

Muharebe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehirdeki asıl muharebe 5 Ağustos günü Mehdi Ordusunun sabaha karşı Irak Polis karakollarına saldırmasıyla başlar.[3] Irak polisi ilk saldırıyı püskürtse de takviye alan direnişçiler saldırıyı şiddetlendirir. Polislere destek olarak gelen ABD askerleri ise Wadi as-Salaam adlı mezarlık kompleksinden gelen havan topu ve ağır makinalı tüfek saldırısına uğrar. Muharebelerin ikinci gününde bir ABD Bell UH-1N helikopteri direnişçiler tarafından düşürülür. 7 Ağustos günü yaşanan yoğun çarpışmalarda 4 ABD askeri öldürülür. 9 Ağustos günü ABD askerlerine üç tabur destek birlik gönderilir. Şehrin özellikle dar sokaklarında pusuya düşürülen çok sayıda M1 Abrams tankı ve Bradley zırhlı muharebe aracı direnişçiler tarafından RPG ile tahrip edilir. Şehrin merkezine yayılan, zaman zaman mezarlığa sıçrayan çatışmalar en son olarak İmam Ali Camii bölgesine sıçrar. Mehdi Ordusu üyeleri camiinin içine sığınarak yığınak yaparken ABD askerleri bölgeyi tamamen kuşatır.[4] Çatışmalar sırasında iki minaresi hasar alan camii Şiiler için en kutsal mekanlarından bir tanesi olduğu için camiiye saldırılar yoğun kamuoyu tepkisi alır. Bölgede çatışmalar ilerleyen günlerde ABD Hava Kuvvetlerine bağlı savaş uçakları tarafından sürdürülür. Camii avlusuna ve etrafındaki iki otele bombalar isabet edecek ve ciddi zarar verecektir.

Ateşkes

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özellikle dinî sembollerin çatışmalar sırasında zarar görmesi ile tepkileri üzerine çeken ABD Silahlı Kuvvetleri oluşmakta olan direnişi kırmak için 27 Ağustos 2004 günü uzlaşmaya razı olur. Devreye giren Şii önder Ayetullah Ali Husaini Sistani ateşkes anlaşmasını sağlar. Buna göre ABD askerleri ve Mehdi Ordusu üyeleri şehirden çıkacaktır. Mehdi Ordusu üyeleri silahlarını bırakacak ve serbestçe şehri terk edecektir. Şehirde denetim yeni Irak polisi tarafından sağlanacaktır. Necef’ten ayrılan Mehdi Ordusu üyelerinin çoğu Mehdi Ordusunun güçlü olduğu başka bir yer olan Bağdat’taki Sadr City bölgesine gidecek ve burada işgale karşı direnişe devam edecektir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ 11 Mayıs 2005 tarihli 17 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. North County Times haberi (İngilizce) 15 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Muharebenin gelişimini anlatan görsel sunum 9 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian (İngilizce) 15 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 9 Ağustos 2004 tarihli Scott Baldauf haberi 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Christian Science Monitor (İngilizce) 15 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ 24 Ağustos 2004 tarihli redorbit haberi 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 15 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir