Paulinho Paiakan (1953 - ö. 16 Haziran 2020, Pará, Redenção), Brezilya'nın yerli bir kabilesi olan Kayapo halkının lideri.
Kayapo'yu Amazon yağmur ormanlarının tahrip edilmesine karşı protestolarında yönetti.
Paiakan, 1971 yılında Kayapo toprakları üzerinden Trans-Amazon karayolu sisteminin inşasını kolaylaştırmak için Brezilya hükûmeti tarafından işe alındı.[1] Paiakan projenin doğasını gördüğünde işinden ayrıldı ve halkını projeye karşı harekete geçirmeye başladı. Yanına yerlilerden bir grubu aldı ve yağmur ormanlarının yıkımını videoya çekmek amacıyla Aukre adlı yeni bir köy kurarak oraya yerleşti.
Paiakan, Altamira Barajı projesine karşı yürütülen bir kampanyada Dünya Dostları, Dünya Yaban Hayatı Fonu ve Chicago Kayapo Destek Grubu'nun sponsorluğunda halka açık katılımlar ve konuşmalarıyla Avrupa ve Kuzey Amerika'yı gezerek dünya sahnesinde tanındı. Chicago Üniversitesi'nde konuşan Paiakan şunları söyledi:
| “ |
Orman büyük bir şey; insanlar, hayvanlar ve bitkiler var. Orman yandığında hayvanların kurtarılmasının anlamı yoktur; içinde yaşayan insanlar ve hayvanlar öldürülürse ya da sürülürse ormanı kurtarmanın bir anlamı yoktur. Ormanı kurtarmaya çalışan insanlar kaybederse hayvan ırklarını kurtarmaya çalışan gruplar kazanamaz; Kızılderilileri kurtarmaya çalışan insanlar diğerlerinden biri kaybederse kazanamaz; Kızılderililer bu grupların desteği olmadan kazanamazlar; ancak gruplar, ormanı ve hayvanları tanıyan ve kendilerine neler olduğunu anlatabilen Kızılderililerin desteği olmadan da kazanamazlar. Hiç kimse yalnız kazanmak için yeterince güçlü değil; birlikte kazanmak için yeterince güçlü olabiliriz.[2] |
„ |
Bu kampanya ve bunu izleyen Altamira'daki protesto sonrasında Dünya Bankası, Brezilya'ya proje için kredi vermeyeceğini açıkladı.
1992'de Paiakan, çocuklarına özel ders vermek için tuttuğu genç beyaz bir kadına tecavüz etmekle suçlandı.[3][4][5] 1994'te Paiakan beraat etti ancak 1999 yılında yeniden yargılandı ve altı yıl hapse mahkûm edildi. Bu olay sadece Paiakan'ın değil tüm yerlilerin itibarını lekeledi.[6]
Paiakan, 16 Haziran 2020'de COVID-19'un Amazon yerli halklarına bulaşması nedeniyle Pará, Redenção'daki bir hastanede öldü.[7]