Proust anketi, Marcel Proust'un cevaplarıyla ünlenmiş, daha sonra Bernard Pivot ve James Lipton tarafından da kullanılmış soru dizisidir.[1]
Bazen hatalı şekilde soruların ilk defa Proust tarafından hazırlandığı söylense de, aslında Proust yalnızca soruları cevaplamıştır. 19. yüzyılın sonlarında İngiltere'de insanın kişiliğini ortaya dökme amaçlı bu tarz sormacalar popülerdi. Proust 1884'te 13 yaşındayken aldığı hatıra defterindeki İngilizce sorulara cevaplar yazdı. Sonra bu defteri arkadaşı Antoinette Faure'a doğum günü hediyesi olarak verdi. 20 yaşına geldiğinde bu anketi tekrar cevapladı. Proust'un ölümünden birkaç yıl sonra verdiği iki cevap seti de yayınlandı. İki anketteki sorular da birbirine yakındı ve Proust'un cevaplarının yayımlanmasıyla bu anket Proust'un adıyla tanınmaya başlandı. Proust'un el yazısıyla doldurduğu orijinal nüsha yüksek bir fiyata satılmıştır. Fransız televizyon sunucusu Bernard Pivot, soruları Apostrophes adlı programda kullanmıştır. Ondan esinlenen James Lipton, soruları Inside the Actors Studio programına adapte etmiştir.[1]
Bu soruların genişletilmiş bir türevi edebi eserlerde karakter yaratırken de kullanılabilir.[2][3]
Bu anketin Türkçeye çevrilmiş hali:[1]
| # | Soru |
|---|---|
| 1 | Sizi en çok üzecek olay |
| 2 | Nerede yaşamak isterdiniz? |
| 3 | Yaşayabileceğiniz en mutlu an |
| 4 | Hangi hataları hoşgörüyle karşılayabilirsiniz? |
| 5 | En sevdiğiniz erkek karakter |
| 6 | En sevdiğiniz kadın karakter |
| 7 | Tarihteki favori kahramanlarınız |
| 8 | Gerçek hayatta favori kadın kahramanınız |
| 9 | En sevdiğiniz ressam |
| 10 | En sevdiğiniz müzisyen |
| 11 | Bir erkekte en beğendiğiniz özellik |
| 12 | Bir kadında en beğendiğiniz özellik |
| 13 | En sevdiğiniz erdem |
| 14 | Yapmaktan en mutlu olduğunuz iş |
| 15 | Kimin yerinde olmak isterdiniz? |
| 16 | Arkadaşlarınızda hangi özellikler olmasını istersiniz? |
| 17 | Kendinizde gördüğünüz en temel eksiklik |
| 18 | En sevdiğiniz renk |
| 19 | En sevdiğiniz çiçek |
| 20 | En sevdiğiniz kuş |
| 21 | En sevdiğiniz yazar |
| 22 | En sevdiğiniz şair |
| 23 | Tarihte en sevmediğiniz karakter |
| 24 | En çok isteyeceğiniz özellik |
| 25 | Nasıl ölmek istersiniz? |
| 26 | Hayattaki sloganınız |
| 27 | Şu anki ruh haliniz |
Türkçe çeviride 27 soru bulunsa da soru sayısının daha fazla olduğu türevleri de vardır.[4]