Sesostris (Yunanca: Σέσωστρις), Herodot'a göre Avrupa'nın bazı bölgelerine askeri seferler düzenlemiş Antik Mısır kralının adıydı.
Herodot'un Heredot Tarihi adlı eserinde Firavun Sesostris'ten bahseden, Mısırlı rahiplerin anlattığı bir hikâye yer almaktadır. Hikâyede Sesostris, Anadolu'ya ilerleyen bir orduyu yönetmektedir. Sesostris'in ordusu muhtemelen Romanya ve Bulgaristan civarlarında İskitleri ve Trakları mağlup ettikten sonra batıya ilerlemeye devam etmiştir. Sesostris daha sonra kolonistleri Kolhis'teki Fasis nehrine bırakmış ve Mısır'a dönmüştür. Herodot, bu hikâyeyi Mısırlı rahiplerden öğrendiğini öğrendiğini belirtmiştir. Bununla beraber Kolhislilerin Mısırlı sömürgecilerden oluştuğunu belirtmiştir.[1]
Diodorus ve Strabon Sesostris'ten Sesoosis olarak bahsetmektedir. Diodorus ve Strabon'a göre İskitleri ve Etiyopya'yı ve hatta dünyayı fetheden Sesoosis, Mısır'ı idari bölgelere veya nomlara ayırmıştı. Ayrıca Mısır'a kast sistemi getirmişti.[2] Herodot, Sesostris'in savaştığı orduları birlikler direnç gösteremeden yendiğini belirtmektedir. Sesostris, düşman orduların kadınlar gibi savaştığını sembolize etmek için başkente üzerinde vulva bulunan bir sütun dikmiştir.[3] Yaşlı Plinius, altın zengini Kolhis'in kralı Saulaces'in Sesostris'i mağlup ettiğini yazar.[4]
Herodot'a göre oğlu gibi savaşçı olmayan kör Kral Feron, Sesostris'in babasıdır.
Manetho'nun Aegyptiaca (Mısır Tarihi) adlı eserinde Sesostris'in Mısır'ın on ikinci hanedanı olarak bilinen Firavun III. Senusret ile aynı pozisyonda olduğu yazmaktadır. Manetho, Sesostris isminin Senusret, Senwosret veya Senwosri isminin yozlaşmış hali olduğunu düşünmektedir.[2]
"Bilindiği kadarıyla hiçbir Mısır kralı Fırat'ın ötesine veya Anadolu'ya gitmemiş ve Avrupa kıtasına ayak basmamıştır."[2] Herodot'un[5] gördüğünü söylediği İyonya'daki taşa oyulmuş Sesostris resimleri, muhtemelen Arzava devletinin kralı Tarkasnawa tarafından oyulduğu bilinen Karabel Geçidi'ndeki Luvice yazılmış Karabel kabartmalarıdır.[6] Mısır'ın on sekizinci ve on dokuzuncu hanedanların kralları, Mısır'da o zamana kadar yaşamış krallar arasından en fazla toprak fetheden yöneticilerdi ve Avrupa kayıtlarında Avrupa'ya kadar genişledikleri yazmaktadır. III. Senusret'in Levant'a ve hatta Batı Şeria'ya kadar genişlediği bilinmektedir.[7] Ayrıca Etiyopya'yı da fetheden Senusret, günümüzde Sudan'da yer alan Semna kentine zaferi şerefine birçok stel dikmiştir.