Stefania Wolicka | |
---|---|
Doğum | 1851 |
Ölüm | 1937 |
Vatandaşlık | Polonya |
Eğitim | Zürih Üniversitesi |
Meslek | Akademisyen |
Önemli eser(ler) | Griechische Frauengestalten (1875) |
Memleket | Varşova |
Stefania Wolicka (1851 – 1937), Polonyalı bir tarihçi ve Zürih Üniversitesi'nde felsefe alanında (1875 yılında) doktora yapan ilk kadınlardan biriydi.[1][2]
Rusya İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu zamanda Varşova'da doğan Wolicka, o zamanki Rus hükûmetinin, kadınların yüksek öğrenim görmesini engelleme çabalarına rağmen tarih diplomasını aldı.[3] 1873'te yurtdışında okuyan Rus kadınlara eğitimlerini bırakmalarını emreden bir kararnameye karşı geldi.[3] Wolicka, kararnameden muafiyet talebinin reddedilmesinin ardından öğrenimine devam etmeyi tercih etti.[3] Eğitim Bakanı Dmitry Tolstoy'a dilekçe verdi, ancak başarılı olamadı. Rus hükûmeti tarafından "Fritschi Circle" (Zürih'teki ev sahibesi Bayan Fritsch'in adını taşıyan) adlı radikal sosyalist aktivistlerde yer alan kişilere yapılan siyasi tehdit nedeniyle Zürih'teki birkaç kadın öğrencinin sınır dışı edilmesi sağlandı. Bazı öğrenciler, 1877'de Elli Davası sırasında Rusya'da yargılandı, yargılanan öğrencilerin birkaçı suçlu bulundu ve hapis cezasına çarptırıldılar. Wolicka'nın yasa dışı işler yaptığı yönünde kanıt bulunamadı ve yapılan son araştırmalara göre Zürih'teki bazı öğrencilerin yalnızca 1872–73 döneminde İsviçre'de üniversiteye gittikleri gerçeğine dayanarak hükûmet tarafından devrimci olarak nitelendirildiği gösterilmektedir.[4] Bununla birlikte, Wolicka'nın adı, 1 Ocak 1874'e kadar onları İsviçre'den ayrılmaya zorlayan, Rusya İmparatorluğu'nda öğretmenlik yapmaları yasaklandığı belirtilen ve Tolstoy'a gönderilen 45 kız Rus öğrenciden oluşan bir listede yer alıyordu.[5]
Zürih Üniversitesi kayıtlarına göre Wolicka, Posenliydi (Poznan) ve Varşova'da doğmuştu. Zürih Üniversitesi'nde eğitimine devam ederken ailesi Zürih'te yaşıyordu.[6] İsviçre'den ayrılmaya zorlanmasına rağmen 1875'te felsefe doktorasını tamamladı. Doktora tezinin başlığı "Griechische Frauengestalten, 1. Bölüm "(Yunan Kadın Kahramanlar, 1. Bölüm) idi.[6] "İlk Polonyalı kadın akademisyenlerden" biri olarak nitelendirildi.[7] Hulewicz, onun, "öncelikle kahraman bireylerden" oluşan bir nesil olan Polonyalı kız öğrencilerin ilk nesline ait olduğunu belirtti.[8]
Wolicka evlendi ve Stefania Wolicka-Arnd adıyla tanınmaya başladı.[9] 1875 yılında doktora tezi, Zürcher und Furrer tarafından Zürih'te yayımlandı.[10] Polonya'da kadın hakları konusunda tanınmış bir yazar hâline geldi. 1895'te Polonya hukuk dergisi Athenæum'da "Kadın hakları için parlamenter mücadelenin yirmi beş yılı" başlıklı bir makale yayımladı.[11]
Wolicka, modern çağ Avrupası'nda felsefe alanında doktora derecesi alan ilk kadındı. Avrupa'da felsefe doktorasını alan ilk kadının, 1678'de Padua Üniversitesi'nden mezun olan Elena Cornaro olduğuna inanılıyor.[12] İsviçre'deki üniversiteler, kadın öğrencileri kabul eden ilk modern çağ Avrupa üniversiteleriydi. Polonya, Avusturya, Belçika ve Avrupa'nın diğer bölgelerinden gelen kadın bilim insanları, -Belçika'nın ilk üniversite mezunu kadın doktor Isala Van Diest gibi- üniversiteye kaydolmak için 19. yüzyılın sonlarında İsviçre'ye taşındı.[13]