Süfyani

Süfyani (Arapça: السفیاني), İslami eskatolojide kötü bir figürdür ve genellikle hadislerde bozgunculuk ve fitne yayacak bir zorba olarak tasvir edilir. Şia hadislerine göre Süfyani Recep ayında çıkacaktır.[1] Çıkış yerinin Şam olacağı düşünülmektedir.

İlgili rivayetler hem Sünni, hem de Şii hadislerinde mevcuttur.[2][3] Süfyani, ahir zamanın diğer kötü figürü Deccal ile karıştırılmamalıdır.[4] Çocukları öldüreceği ve kadınların karınlarını parçalayacağı söylenir. Süfyani, Muhammed'in ev halkından olanları öldürecek ve Suriye'ye hakim olacak. Mehdi çıkınca Süfyani onu yakalamak ve öldürmek için bir ordu gönderir. Ancak Süfyani ve ordusu Bayda çölüne vardıklarında yutulacaklardır.[5]

Çoğunluğu Sünni olan bazı kaynaklar, Süfyani'yi ahir zamanın zorba bir figürü olarak tanımlayan hadislerin güvenilmez,[6][7] Şii ve Abbâsî sahip hadisçiler tarafından uydurulmuş efsanenin "bir "bozuk versiyonu" olduğuna inanıyorlar.[2] Diğerleri onu Mehdi'nin düşmanı değil müttefiki şeklinde tanımlayarak onun kötü niyetli rolünü tersine çevirir.[8]

Mehdi, Mesih, Deccal, Süfyani gibi karakterler erken İslam tarihinde, iktidar olma savaşı veren Kufe merkezli Alioğulları (Ehl-i beyt), Horasan coğrafyasından siyah sancaklı Abbâsîler ve Ebu Süfyan'ın soyundan gelen Şam merkezli Emevîler gibi gruplar arasında, çıkış yerleri olarak o günün güç merkezlerini işaret eden, toplumda kendilerine yer edinme adına, iyi karakterlerin kendi içlerinde, kötü karakterlerin ise rakiplerinde aranması yönünde, haklarında çok sayıda hadis uydurulan,[9][10][11] dönemin dinsel-politik figürleri olarak ortaya çıktılar.[12] Daha sonraki dönemlerde ise birtakım dini gruplar, bu figürlerin gerçek anlamda var olduğuna inandılar ve onları inanç esaslarına dahil ettiler. Bu veya benzer deyim ve tiplemeler İslam dünyasında günümüze kadar devam etmiş, dini gruplar kendi liderlerini Mehdi, Mesih gibi kurtarıcı, rakiplerini ise Deccal, Süfyan gibi aşağılayıcı sıfatlarla anmaya devam etmişlerdir.[13][14][15]

İslamcılar sevmedikleri önemli kimselere Süfyan, Deccal vb. aşağılayıcı sıfatlar takarlar. Türkiye'de Cumhuriyet reformları Atatürk'ü Said Nursî'nin hedefi hâline getirdi ve Said ona Süfyan ve Deccal sıfatlarını takmaktan çekinmedi.[16]

O kadar ki, Abbâsîler ve Ehl-i beyt'in Mehdi figürüne rakip olarak, Emevîler, iyi bir karakter olan kurtarıcı Süfyani figürünü ortaya sürdüler. Ancak Abbâsî ve Ehl-i beyt taraftarları kısa sürede yeni hadislerle bu figürü kötü bir karaktere çevirmeyi ve Emevîler'i alt etmeyi başardılar.[17] Yine politik-dini bir figür olarak Mesih bir gece sabaha karşı "Emevîler'in başkenti" olan Şam'da Beyaz Minare'ye iner,[18] Mehdi ile birlikte namaz kılarlar ve güçlerini birleştirerek deccal ile savaşırlar.[19][20][21]

Kehanetler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süfyani'den önce

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süfyani'den önce batıda bir fitne çıkacak, her tarafa yayılacak ve hiçbir grup kendisini ondan koruyamayacaktır.

Batıda kargaşa, fitne ve korku baş gösterecek. . . Çatışma çoğalacak.[22]

Hiçbir tarafın kendisini koruyamayacağı bir ahlaki bozulma ortaya çıkacak ve bu her yöne yayılacaktır. Bu durum, birisi gelip: "Ey insanlar, bundan böyle sizin önderiniz İmam Mehdi'dir" diyene kadar devam edecektir.[23]

Batıda başlayan fitne Şam'a gelecek: iki sancak, bölgeyi kontrol altına almak için orduları tükenene kadar savaşacak.

Bir hadiste hakkında şöyle bir ifade vardır:[24]

“Ahir zamanda bir adam çıkacak ve ona Süfyani denilecek.”[24]

Sahih hadislerde bildirildiğine göre Süfyani ahir zamanda gelecek ve İslam'ı yok etmeye çalışacak münafık bir varlıktır."[25]

Süfyani'nin görünüşü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süfyani Şam'da görünecek. Transürdün'ün kuru vadisinde bir ayaklanma başlatacak ve Şam'ı ele geçirmek için hareket edecek, çok destek kazanacak ve diğer iki rakip gücü yenerek Suriye'nin geri kalanını ele geçirmek için ilerleyecek. Şam'ın 5 ilçesini ele geçirecek ve Irak'a ordu gönderecek.

Ebu Hureyre, Muhammed'in şöyle dediğini rivayet eder:

Şam'ın derinliklerinden bir adam çıkacak. Adı Süfyani olacak. Ona uyanların çoğu Kelb kabilesinden olacaktır. Kadınların midelerini, hatta çocukları parçalayarak öldürür. Ailemden bir adam (Mehdi) Haram'da çıkacak, haberi Süfyani'ye ulaşacak ve ona ordularından birini gönderecek. O (mehdi) onları yenecektir. Sonra (Süfyani) geride kalanlarla birlikte çöle varıncaya kadar yolculuk edecek ve yutulacaklar. Kendilerini başkalarına haber verenden başkası kurtulmayacaktır.[26]

Nu'aym, Halid bin Ma'dan'ın şöyle dediğini aktarır: "Süfyani, elinde üç değnekle çıkacaktır. Onlarla vurduğu kişi ölecek."

Süfyani'nin yönetimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süfyani'yi Kelb kabilesi destekleyecek ve karşı çıkan herkesle savaşacaktır. Güne adaletsizlik hükmedecek ve Süfyani'nin hayatı hiçe sayması kadın ve çocuklara kadar uzanacak. Kays kabilesi ona isyan edecek, ancak başarılı olamayacaklar ve Süfyani onların hepsini öldürecek. Süfyani'nin harikalarından biri, saldırdığında herkesi öldüren asalarıdır.

Süfyaninin ordusu Kufe'ye gidecek ve Horasan'a saldıracak. İstahr Kapısı'nda Şuayb bin Salih ve Hâşimîler güçlerini birleştirip onunla karşı karşıya gelecekler. Savaş birçok cana mal olacak ve Süfyani geçici bir yenilgiye uğrayacak. Mehdi'nin zuhuruna duyulan özlem işte bu zamanda evrenselleşir.

Süfyani'nin ordusu Mehdi'yi almak için Irak'tan ilerleyecek, Zülhuleyfe yakınlarındaki çöle ulaştıklarında yer onları yutacak. İki kişi haberi iletmek için kaçacak, ancak olayı öğrendiğinde bile Süfyani caydırılamayacak. Kureyş'ten bazı insanlar, Müslümanların kontrolünde olmayacak olan Konstantinopolis'e kaçarlar. Süfyaniler geri dönmelerini isteyecekler ve geldiklerinde müttefikleri ile birlikte öldürülecekler.

Süfyani'nin ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süfyani Mehdi'yi öğrendiğinde, kendisi ve ordusu Mehdi'ye saldırmak için Irak'a gidecektir. Ordu, Bayda topraklarına girdiğinde, 2 veya 3 kişi hariç, Dünya onun ordusunu tüketecektir.[27] Hasf-el-Beyde olayı ile ilgili olarak, çeşitli Hadisler ordusunun büyüklüğünü tarif eder.[28][29][30][31] Bazı kaynaklar Süfyani'nin ordusunun 12.000 olacağını;[32][33] bazıları 170.000[34][35] diğerleri 300.000[36] olduğunu söylerler. Şii yorumcu Şeyh Tabarsi, "Ve dehşetli bir korkuya kapıldıkları ve hiçbirinin kurtulamayıp en yakın bir yerde azâba uğratıldıkları gün, bir görsen onları" (Kuran 34:51) ayetini Süfyan ordusuyla ilişkilendiriyor ve Bayda çölünün onları yutacağını söylüyor.[5]

Süfyani olduğunu iddia edenler

[değiştir | kaynağı değiştir]

MS 749 ile 1413 yılları arasında en az dokuz kişi Levant'ta Süfyani unvanıyla isyan etti. İlki Abbâsîler'e isyan eden Ziyad ibni Abdullah ibni Yezid ibni Muaviye ibn Ebu Süfyan'dı. İkincisi 754'te isyan etti. Ebu Harb el-Muburka, yaklaşık yüz yıl sonra manto üzerinde hak iddia etti. 1413 yılında birisi bu unvanı kullanarak Memlûk Sultanlığı'na isyan etti. Hadisleri aynen takip etmeye çalıştı ama Memlûkler onu bastırdı ve öldürdü.[37]

Şüpheler, sorular

[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed Benşili, Süfyani masalının bazı ayrıntıları hakkında bu hadislerle

Mehdi'ye karşı iki ordu mu göndereceği, yoksa bir ordu mu göndereceği, ordusuyla birlikte kendisinin de mi yutulacağı, yoksa kendisinin Bağdat'ta mı kalacağı belirlenemez[38] diyerek şüphelerini ifade ediyor.

Selefi fetva sitesi IslamQA.info, ayrıntıların ötesinde el-Elbânî'den (1914-1999) alıntı yaparak Süfyani'nin hadislerini münker (başka bir sahih hadise aykırı) zayıf ve kusurlu bulur.[6]

Muhammed bin Salih el-Useymin de Süfyani hadislerini zayıf rivayet olarak değerlendirmiştir. Mansour Leghaei'nin de hikâyenin doğruluğu konusunda şüpheleri var.[7]

Wilferd Madelung, "Mehdi'nin rakibi olarak Süfyani'nin öne sürülmesinin, onun, Abbâsî Hanedanı'nın düşmanları ve onların umutları ile ilgili olma olasılığının modern bilim adamlarının defalarca dikkatini çektiğini" yazıyor.

Emevî hanedanında Süfyan ve Mervan'dan gelen iki kol bulunuyordu. "Süfyid kolunun bir üyesi", Abbâsîler'in devrilmesine ve Emevîler'in yeniden kurulmasına öncülük etmek üzereydi. Abbâsîler'in destekçileri bunu, iyi Müslümanları öldürecek olan bir Deccal figürüne dönüştürdüler.

". . . Suriyeliler, Ebû Muhammed'in ölümünü kabul etmedi, onun Taif dağlarında saklandığına ve oradan zaferle çıkacağına inandılar. Bu, muhtemelen Keysaniler'in Muhammed b. Hanefiyye oluşturdukları inanca örneklik edecekti. Hakkında tamamen Suriye unsurlarıyla bir efsane yarattılar. Bunlardan bazıları, Şii ve Abbâsî yanlısı gelenekçilerin uydurduğu, onun Suriyeli bir kahramandan Deccal'e benzeyen bir figüre dönüştürüldüğü tahrif edilmiş versiyonda hala göze çarpmaktadır."[2]

William McCants ayrıca tarihsel Şii öfkesi ile Süfyani adlı bir ahir zaman düşmanı kehaneti arasında bağlantı bulur. Süfyani'nin hadislerde, Muhammed'in damadı Ali ile İslam imparatorluğunun kontrolü üzerine savaşan Ebu Süfyan'ın soyundan geleceği yazıyordu.

Ebu Süfyan'ın oğlu sonunda halife oldu ve Emevî hanedanını kurdu, ancak Ali'nin Halife olması gerektiğini düşünen, kaybeden tarafın takipçileri arasında şöyle bir kehanet dolaşmaya başlar: "Süfyani, Kûfe'ye ulaştığında ve Muhammed ailesinin yandaşlarını öldürdüğü zaman, Mehdi gelecektir."[8]

Buna karşılık, McCants, Sünnilerin de bir Süfyani kehanetleri olduğunu, kahramanca bir tavırla "Mehdi'nin yanında düşmanlarına karşı savaştığını yazıyor: 'Süfyani ve Mehdi, iki yarış atı gibi çıkacak. Süfyani, yanındaki bölgeyi, Mehdi de yanındakini fethedecektir."

McCants, Suriye İç Savaşı'nda Sünni isyancıları zafere ulaştırmak için Süfyani'nin ortaya çıkmasını umut eden Suriyeli "popüler bir Selefi din adamı" olan Adnan el-Arur'dan alıntı yapıyor: "İnşallah hepimiz Allah'ın izniyle (Suriye'de) ortaya çıkacak olan Süfyani'nin ordusunda olacağız."[8]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "18: The rising of as-Sufyani". Kitab al-Ghayba: The Book of Occultation (Arapça ve İngilizce). Al-Islam. 23 Temmuz 2015. 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c Madelung, Wilferd (1986). "The Sufyānī between Tradition and History". Studia Islamica (63): 5-48. doi:10.2307/1595566. 
  3. ^ Close Relationship Between Sufies and Shias - Dr bilal (İngilizce), 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Mart 2021 
  4. ^ "Sunan Ibn Majah 4072 - Tribulations - كتاب الفتن - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  5. ^ a b "Chapter 3: Mahdi in classical and modern". 30 Eylül 2015. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b "136772. How sound is the hadith of as-Sufyaani?". IslamQA.info. 6 Kasım 2015. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  7. ^ a b "WHO IS THE SUFYANI, KHURASANI, AND YAMANI, AND WHICH ONE OF THOSE IS WITH THE TRUTH?". Ask the Sheikh. 7 Mart 2012. 24 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  8. ^ a b c "The Foreign Policy Essay: The Sectarian Apocalypse". Brookings Institute. 26 Ekim 2014. 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2013. 
  11. ^ TDV İslam Ansiklopedisi, Mehdî, yazar: Yusuf Şevki Yavuz
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2012. 
  16. ^ https://web.archive.org/web/20130323044852/http://www.tesbihat.asia/joomla/index.php/nurculuk/yalanlar-1/146-ack-karalama-qsuefyan-ve-bir-islam-deccal-mustafa-kemalq.html [yalın URL]
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  18. ^ Ebu Davud, Melahim,14; Tirmizi, Fiten, 59, 62, İbn Mace, Fiten, 33
  19. ^ Mecmau’z-Zevaid, h. no. 12525
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  22. ^ Ash-Sharani, Mukhtasar Tazkirah al-Qurtubi, p. 440
  23. ^ Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qawl al-Mukhtasar fi `Alamat al-Mahdi al-Muntadhar, p. 23
  24. ^ a b Hakim en-Nisaburî, Ebû Abdullah Muhammed, Müstedrek, I-IV (Beyrut: Dâru’l-Marife, ts.), 4:520; Kenzü’l-Ummal, 14:272.
  25. ^ Alâeddin el-Müttekì bin Hüsameddin bin İsmail el-Hindî, Kenzü'l-Ummal (Beyrut: 1989), 11:125; Bursalı İsmail Hakkı, Ruhu'l-Beyan fî Tefsîri’l-Kur’ân, I-X (İstanbul: 1330), 8:197.
  26. ^ Found in Mustadrak of al-Hakim (8586) "End times prophecies surrounding Arabia, Shaam, and the East". Quranic Answers. 26 Aralık 2016. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  27. ^ What is the purpose of Khasfe-Bayda that is said will be happened at the time of the reappearance of Imam Zaman (Mahdi) (a.j.)? 21 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. andisheqom.com
  28. ^ Khasf-al-Bayda 12 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ensani.ir
  29. ^ Mohammad ibn Ali (Sadoogh), Kamalodin o TamamolNe'mah, Vol. 1, P. 331
  30. ^ Mohammad ibn Ibrahim (Na'mani), Alqeibah, Tehran, MaktabolSaduq, P. 257
  31. ^ Khasf-e-Bayda from decisive Signs of the reappearance 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2noor.com
  32. ^ Sulayman, Ruzigar-i rahayi, p. 317.
  33. ^ Sufyani in Iran 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. porseman.com
  34. ^ Al-Malahim wal-fitan, Ebnetawus, p. 136.
  35. ^ Decisive Signs of the reappearance 21 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. entezar14.ir
  36. ^ Nahawandi, al-Aqbari al-ḥisan, p. 128.
  37. ^ Albert I. Baumgarten (January 2000). Apocalyptic Time. BRILL. s. 49. ISBN 90-04-11879-9. 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022. 
  38. ^ Ahmad Lala Anas, The Coming of the Mahdi According to Muslim Tradition, Paris, Tawhid, 2002, p.53

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • The Oxford Handbook of Millennialism. Oxford University Press. 2016. ISBN 9780190611941. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]