Toptaş, Göle
| Toptaş | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Toptaş Toptaş'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2556 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 362 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Toptaş, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Topdaş veya Toptaş, köyün bilinen en eski adıdır. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Top Daş" (Топ-Даш / طوپداش) olarak geçer.[4][5]
Toptaş köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Kola bölgesi, dokuz azizle bağlantılı olarak Gürcü Ortodoks inancında da önemli bir yere sahiptir. Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince "Top Daş" (Топ-Даш) olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Rus döneminde köyde Kürtler yaşıyordu ve köyün 1886 yılındaki nüfusu 37 kişiden oluşuyordu.[6]
Top-Daş köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.[7]
Toptaş köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Topdaş" (طوپداش) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesi olan Merdenik nahiyesine bağlıydı.[8] 1940 genel nüfus sayımında "Toptaş" biçiminde yazılmış olan köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 198 kişiden oluşuyordu.[9] 1965 genel nüfus sayımında Toptaş köyünün nüfusu 389 kişiye ulaşmıştı ve bu nüfus içinde sadece 3 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 62 km, Göle ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 362[2] |
| 2021 | 394[2] |
| 2020 | 408[2] |
| 2019 | 407[2] |
| 2018 | 420[2] |
| 2017 | 423[2] |
| 2016 | 441[2] |
| 2015 | 429[2] |
| 2014 | 429[2] |
| 2013 | 447[2] |
| 2012 | 457[2] |
| 2011 | 455[2] |
| 2010 | 473[2] |
| 2009 | 477[2] |
| 2008 | 483[2] |
| 2007 | 431[2] |
| 2000 | 414[11] |
| 1990 | 478[12] |
| 1985 | 524[13] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Toptas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Toptaş Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ ""Göle kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2020.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Toptaş Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.