Verner E. Suomi

Verner Suomi
Doğum06 Aralık 1915(1915-12-06)
Eveleth, Minnesota, ABD
Ölüm30 Temmuz 1995 (79 yaşında)
Madison, Wisconsin, ABD
MilliyetFin-Amerikan
EğitimChicago Üniversitesi (Ph.D., 1953)
Kariyeri
DalıMeteoroloji

Verner Edward Suomi (6 Aralık 1915 - 30 Temmuz 1995 ) Fin-Amerikalı bir eğitimci, mucit ve bilim adamıydı. Meteoroloji uydularının babası olarak kabul edilir. Uzun yıllar boyunca GOES hava durumu uydularında ve televizyondaki hava durumu programlarında görülen bulut görüntülerinin zaman dizilerini üreten araç olan Döndürmeli Tarama Radyometresini icat etti. 2011 yılında fırlatılan Suomi NPP kutup yörüngeli uydusuna onun ismi verilerek onurlandırıldı.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Suomi, Eveleth, Minnesota'da İsveççe konuşan Finliler olan John ve Anna Suomi'nin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi 1902'de Finlandiya'daki Åland Adaları'ndan Amerika Birleşik Devletleri'ne geldi.[1] (Ailenin soyadı Suomi, Fin kökenlidir ve Fince'de Finlandiya anlamına gelir.) Yedi çocuğun altıncısıydı;[1] Esther ve Edith adlı iki kız kardeşi dışında hepsinden daha uzun yaşadı.[2] Lisansını Winona Öğretmen Koleji'nden (şu anda Winona Eyalet Üniversitesi ) aldı.[3] Lisede fen dersleri verdi. Daha sonra, 1953'te doktora derecesini aldığı Chicago Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak yer aldı.[3]

1948'e gelindiğinde Suomi, Wisconsin-Madison Üniversitesi Meteoroloji Bölümü'nün ilk öğretim üyeleri arasındaydı.[3][4] Suomi, 1965 yılında Robert Parent ile birlikte burada Uzay Bilimi ve Mühendislik Merkezi'ni (SSEC) kurdu.[4] Buradan, Jeostatik yörüngeden görüntü sağlayan ilk meteoroloji uydusu ortaya çıktı. 6 Aralık 1966'da fırlatılan ve Döndürmeli Tarama Radyometresi içeren Uygulama Teknolojisi Uydusu (ATS-1 ) olarak adlandırıldı. Daha sonra Kasım 1967'de dönen tarama kamerası kullanılarak fırlatılan ATS-3, dünyanın tamamını gösteren ilk renkli görüntüleri ortaya çıkardı.[5]

Suomi, 1972'de McIDAS'ın (İnsan-Bilgisayar Etkileşimli Veri Erişim Sistemi) geliştirilmesine öncülük etti [6] 1974'te SMS-1 gibi uyduları tarafından üretilen görüntüleri sergiledi.

Çok popüler bir profesördü ve 1986'da akademiden emekli oldu. Suomi, 79 yaşında Madison, Wisconsin'de öldü.

Onurlar ve Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Suomi, 1966'da Ulusal Mühendislik Akademisi'ne seçildi, 1976'da Amerikan Felsefe Topluluğu'na seçildi,[7] Ulusal Bilim Madalyası ile ödüllendirildi ve 1977'de Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne seçildi,[8] 1984'te Franklin Madalyası ile ödüllendirildi, 1980'de Amerikan Meteoroloji Derneği'nden Charles Franklin Brooks Ödülü ; Uluslararası Meteoroloji Örgütü'nden ömür boyu başarı ödülü ve Dünya Meteoroloji Örgütü'nün Uluslararası Meteoroloji Örgütü Ödülü (IMO Ödülü) ve ilk Walter Ahlstrom Ödülü dahil olmak üzere çok sayıda başka ödül kazandı.[6]

24 Ocak 2012'de NASA, yakın zamanda fırlatılan NPP Dünya izleme uydusunun adını Dr. Suomi'nin adını verdi.[9] Bu vesileyle, NASA'nın Bilim Misyon Direktörlüğü yönetici yardımcısı John Grunsfeld, "Verner Suomi'nin birçok bilimsel ve mühendislik katkısı, Dünya'nın hava durumu ve iklimi hakkında uzaydan bilgi edinme konusundaki mevcut yeteneğimiz için temel nitelikteydi" dedi.[10] Suomi NPP, 2012 Mavi Bilye fotoğrafını oluşturmak için birleştirilen görüntüleri sağlayan VIIRS cihazını barındırıyor.[11]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Lewis, John M.; Martin, David W.; Rabin, Robert M.; Moosmüller, Hans (2010). "Suomi: Pragmatic Visionary". Bulletin of the American Meteorological Society. 91 (5): 559-577. doi:10.1175/2009BAMS2897.1. 
  2. ^ Verner E. Suomi, 1915-1995 Father of Satellite Meteorology 29 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Space Science and Engineering Center, University of Wisconsin–Madison
  3. ^ a b c Hall, Russell. Verner Suomi (1915–1995) 14 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., On The Shoulders of Giants, Earth Observatory, NASA.gov
  4. ^ a b "Verner Suomi: Scientific Giant". The Capital Times. Madison, WI. 1 Ağustos 1995. s. 40. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023 – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  5. ^ [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ATS-III image collection at the University of Wisconsin-Madison
  6. ^ a b Hall, Russell. Verner Suomi (1915–1995) (p. 3) 21 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., On The Shoulders of Giants, Earth Observatory, NASA.gov
  7. ^ "APS Member History". search.amphilsoc.org. 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Verner Edward Suomi". American Academy of Arts & Sciences (İngilizce). 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022. 
  9. ^ "Most Amazing High Definition Image of Earth - Blue Marble 2012" 2 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NASA @ Flickr.com, 25 January 2012.
  10. ^ Herzog, Karen (26 Ocak 2012). "Satellite renamed to honor UW's Suomi". Milwaukee Journal Sentinel. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 
  11. ^ Memmott, Mark. "'Blue Marble 2012': NASA's 'Most Amazing' High Def Image Of Earth So Far" 8 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Two-Way, National Public Radio, 25 January 2012.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]