Yamaçlı, Şavşat

Yamaçlı
Köy
Harita
Köyden bir görünüm
Köyden bir görünüm
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin üzerinde Yamaçlı
Yamaçlı
Yamaçlı
Yamaçlı'nın Artvin'deki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArtvin
İlçeŞavşat
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[3]
İhtiyar heyeti[3]
Rakım1290 m
Nüfus
 (2021)
 • Toplam79
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0466
İl plaka kodu08
Posta kodu08755

Yamaçlı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yamaçlı köyünün eski adı Morohozi'dir.[4] Morohozi (მოროხოზი), 1835 tarihli nüfus defterinde ve Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca bir yayında da Morohoz (موروخوز) olarak geçer.[5][6]

Morohozi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu yerleşimi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir.

Morohoz, 1835 tarihli Satlel sancağı nüfus defterinde İmerhevi sancağının bir köyü olarak anılmıştır.[7] İmerhevi sancağının 1835 tarihli nüfus defterinde ise, Morohoz, Zendaba köyünün bir mahallesi olarak geçer. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte Zendaba (Zenduba) köyünde 34 hanede 108 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Morohoz mahallesini de kapsayan Zendaba köyünün nüfusunun yaklaşık 216 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu nüfusun tamamı Müslüman olarak kaydedilmiştir.[5]

Morohoz köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin de Morohoz (Морохозъ) adıyla kaydettiği köy, Artvin Okrugu'nun Şavşet-İmerhevi kazası içinde yer alıyordu. Bu kazaya bağlı Anklia nahiyesinin 11 köyünden biriydi. 1886 yılındaki nüfus tespitine göre Morohoz köyünde, 56'sı erkek ve 49'u kadın olmak üzere 19 hanede 105 kişi yaşıyordu. Bir hane dışında, nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Bir hanede ise, 1'i erkek ve 1'i kadın olmak üzere 2 Gürcü yaşıyordu.[8]

Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Morohozi Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde kaldı. Nitekim Sovyet Rusya, 7 Mayıs 1920'de Moskova Antlaşması'yla eski Artvin ve Ardahan bağımsız Gürcistan'ın bir parçası olarak tanımıştır. Morohozi, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'ya Türkiye'ye bırakıldı.[9]

Morohoz, 1922 yılında Artvin livasının Şavşat kazasına bağlıydı ve köyün nüfusu 207 kişiden oluşuyordu.[10] Morohoz veya Morohozi Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Yamaçlı olarak değiştirildi.[6] Yamaçlı köyü, 1935 yılında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasına bağlıydı ve köyün nüfusu 237 kişiye yükselmişti.[11] 1965 yılında Yamaçlı köyünde 403 kişi yaşıyor ve 169 kişi okuma yazma biliyordu.[12]

Yamaçlı köyünün Satip bölgesinde (Mağlisa yeri) eski bir yerleşim yeri bulunuyordu ve bu yerleşimin kalıntıları günümüze ulaşmıştır.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Artvin iline 78 km uzaklıktadır.[13] Rakımı ortalama 1300 metredir. Köyün en yüksek noktası olan Sığamlat'ın rakımı 1780 m'dir. Bu tepenin batısında bulunan Çavdarlı ve Otluca köyüne sınır bölge olan Satip denen yer, piknik alanı olarak kullanılmaktadır. 1997 verilerine göre köyün toplam tarım alanı 117 hektar olup, bunun 355 dekar bölümü ekili alan olarak kullanılmaktadır.

Köyün doğusunda Arpalı, güneyinde Ziyaret, batısında ise; Çavdarlı, Dalkırmaz, Otluca ve karşısında Tepeköy yer alır.

Eğimli bir arazi yapısına sahiptir. Bitki örtüsü olarak zengindir; iğne yapraklı orman ve çeşitli meyve ağaçları bol miktarda bulunur.

İçme suyu kaynakları bakımından fakir bir bölgededir.[14]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

8 mahallesi bulunan köyde 85 hane bulunmaktadır.

Yıl Kadın Erkek Toplam
2021 36[2] 43[2] 79[2]
2020 36[2] 43[2] 79[2]
2019 39[2] 44[2] 83[2]
2018 36[2] 34[2] 70[2]
2017 29[2] 31[2] 60[2]
2016 32[2] 34[2] 66[2]
2015 30[2] 29[2] 59[2]
2014 27[2] 24[2] 51[2]
2013 33[2] 32[2] 65[2]
2012 32[2] 32[2] 64[2]
2011 35[2] 30[2] 65[2]
2010 38[2] 36[2] 74[2]
2009 37[2] 41[2] 78[2]
2008 39[2] 38[2] 77[2]
2007 39[2] 43[2] 82[2]
2000 75[13] 89[13] 164[13]
1990 155[13] 134[13] 289[13]
1985 192[13] 156[13] 348[13]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Yamacli, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at "Artvin Şavşat Yamaçlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 
  3. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  4. ^ Nikolay Marr, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri, Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 29 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 9789941434112.
  5. ^ a b "Hasan Hüseyin Alemdar - Çıldır Eyaleti İmerhev Sancağı 2771 Numaralı Nüfus Defteri'nin Çevirisi ve Değerlendirmesi, Rize, 2020, s. 35". 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2021. 
  6. ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 160". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  7. ^ "Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 21". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  8. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1425". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. 
  9. ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  10. ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  11. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ 1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
  13. ^ a b c d e f g h i j "Yamaçlı Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014. 
  14. ^ "Yamaçlı köyünün uydudan görünümü". 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.