Yanıktaş, Narman
| Yanıktaş | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Yanıktaş Yanıktaş'ın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°16′26″N 41°51′35″E / 40.2739°K 41.8597°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Narman |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus | 188 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25530 |
Yanıktaş, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yanıktaş köyünün Türkçe kaynaklarda eski adı Egerek veya Ekrek'tir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ekerek / Ekrek (اكرك) olarak geçer.[5] Egerek veya Ekrek adının Gürcüce Agaraki'den (აგარაკი) değişime uğradığı tahmin edilmektedir.[6] Agaraki ise Eski Gürcücede tarla, köy anlamına gelir.[7]
Ekrek köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Ekrek, Çıldır Eyaleti'ne bağlı Mamirvan sancağının köylerinden biriydi. Bu tarihte köyde 40 hanede 127 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 254 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Nüfusun tamamı Gregoryen Ermenilerden oluşuyordu.[8]
Ekrek köyü 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Ekerek / Ekrek (اكرك) adıyla kaydedilmiştir. Bu tarihte köy Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı Narman nahiyesinin köylerinden biriydi.[5] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 210 kişiden oluşuyordu.[9] Ekrek "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yanıktaş olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 nüfus sayımına göre Yanıktaş köyünde 404 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 140 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Yanıktaş köyünde eskiden iki köy kilisesi vardı. İki kilise de tamamen yıkılmıştır.[12]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 109 km, Narman ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[14] Mahalle, Narman'ın güneyinde olup, D.955 numaralı Ardahan-Muş (Narman-Köprüköy) devlet yolu üzerindedir.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 188[2] |
| 2021 | 182[2] |
| 2020 | 206[2] |
| 2019 | 191[2] |
| 2018 | 191[2] |
| 2017 | 190[2] |
| 2016 | 186[2] |
| 2015 | 187[2] |
| 2014 | 185[2] |
| 2013 | 197[2] |
| 2012 | 193[3] |
| 2011 | 206[3] |
| 2010 | 228[3] |
| 2009 | 236[3] |
| 2008 | 242[3] |
| 2007 | 265[3] |
| 2000 | 218[3] |
| 1990 | 356[16] |
| 1985 | 392[17] |
| 1965 | 404[18] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Yanıktaş Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yaniktas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt, s. 568". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ "აგარაკი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 105. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 253.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 647". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 65, 67, ISBN 9789941478178.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Yanıktaş Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.