Yayık ayranı

Yayık ayranı
Evlerde kullanılan, geleneksel ahşap yayık
Bu madde Türk mutfağındaki ayran türü hakkındadır. Genel mandıra ürünü için Yayıkaltı sayfasına bakınız.

Yayık ya da katık ayranı,[1] veya çalkama[2] Türkiye'nin yayık ile tereyağı yapılan (yayık dövülen) bölgelerinde üretilen ve günümüzde tüketilen ayrandan farklı bir fermante süt ürünüdür. Ayran, yoğurda su ve tuz eklenmesi ile hazırlanırken, yayık ayranı, yoğurda su eklenerek yayıkta dövülmesi, tereyağının ayrıştırılması ve yoğurttan arta kalan açık renkli, yapışkanımsı kıvamlı ve kendine has kokulu yayıkaltına tuz eklenmesi sureti ile üretilmektedir. Yayık ayranı için kullanılan yoğurdun, normal yoğurda kıyasla daha uzun süre fermante edildiği ve güçlü bir ekşi tada sahip olduğu kaydedilmiştir.[3]

Bazı bölgelerde tahta fıçılar veya deri torbalar içerisinde çalkalanarak üretilen yayık tereyağı ve ayranı, günümüzde çoğunlukla elektrikli makineler vasıtasıyla dövülmektedir. Yoğurttan tereyağı üretimi Türkiye'de gittikçe azalmaktadır. Yayık ayranına büyük marketlerde ulaşmak mümkün değildir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Katık ayranı nedir?". yeniakit.com.tr. 7 Kasım 2018. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  2. ^ Özhan Öztürk (2005). Karadeniz: ansiklopedik sözlük. Heyamola Yayınları. ISBN 978-975-6121-00-9. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  3. ^ Yildiz, Fatih (19 Nisan 2016). Development and Manufacture of Yogurt and Other Functional Dairy Products (İngilizce). CRC Press. ISBN 978-1-4200-8208-1. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]