Yeşilbağlar, Olur
| Yeşilbağlar | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Yeşilbağlar Yeşilbağlar'ın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°46′41″N 42°07′22″E / 40.7781°K 42.1228°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Olur |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus | 198 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25650 |
Yeşilbağlar, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeşilbağlar köyünün eski adı Norberd'dir. Norberd Ermenice bir yer adı olup "yeni kale" anlamına gelir.[5] Bu yer adı 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Norbert (نوربرت) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise Norbet (نوربت) olarak geçer.[6][7]
Norberd köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugün Köprübaşı köyünün sınırları içindeki kale ve kilise bu dönemden kalmış olmalıdır.[8] Bu iki tarihsel yapının bugün Köprübaşı köyünün sınırları içinde bulunması, eski Norberd köyünün bu yerleşimi de kapsadığını göstermektedir. Ortadan kalkmış ona Hoşvan köyünün Orta Çağ'dan kalma kilisesi Hoşvan Kilisesi de günümüzde Yeşilbağlar köyünün sınırları içinde bulunmaktadır.[9]
Norberd köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Penek livasının Panaskerti nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Köyün nüfusu 53 Hristiyan haneden oluşuyordu. Çoğunluğu Ermeni olmak üzere bu nüfus Ermeniler ve Gürcülerden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar ve darı yetiştiriliyor, arıcılık ve şarapçılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[6][10][11]
Norberd köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması 'uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde Norpet (Норнетъ) olarak kaydettiği köy, Oltu sancağının Tausker kazasına bağlı Tausker nahiyesinin 21 köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 29'u erkek ve 33'ü kadın olmak üzere, 12 hanede yaşayan 62 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[12]
Norberd köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Norbet (نوربت) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Olur nahiyesine bağlıydı.[7] 1940 genel nüfus sayımında "Norpet" şeklinde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 191 kişiden oluşuyordu.[13] Norberd veya Norpet Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yeşilbağlar olarak değiştirilmiştir.[14] 1965 genel nüfus sayımında Yeşilbağlar köyünün nüfusu 326 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 82 kişi okuma yazma biliyordu.[15]
Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1907 yılında, Oltu Çayı'nın her iki yakasına yayılmış olan Norberd köyünde eski bir kilisenin bulunduğunu, bu yapının toprak seviyesine kadar yıkılmış halde olduğunu yazmıştır. Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, Norberd veya Norpet köyünün aşağısında, Oltu Çayı'nın sağ yakasındaki büyük düzlükte terk edilmiş bir yerleşim bulunuyordu. Burada bir kayanın dibinde başka bir kilisenin yıkıntıları vardı. Bu kilisenin duvar yüzeyleri kesme taşlarla kaplanmıştı. Ancak o sırada kilise yağmalanmıştı. Halk burayı "Ahşehir", kilisenin olduğu yeri ise "Südlü-Pınar" olarak adlandırıyordu. Burada gerçekten de bir pınar vardı ve yeterli sütü olmayan kadınlar sütünün artması için bu pınarın suyundan içiyorlardı.[16] Bu kiliselerden günümüze herhangi bir iz kalmamıştır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 164 km, Olur ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.[17] Mahalle, Olur'un güneyinde olup, D.060 numaralı Artvin- Kars (Yusufeli-Olur) devlet yolu ve Oltu Çayı kenarındadır.[18]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 198[3] |
| 2021 | 210[3] |
| 2020 | 195[3] |
| 2019 | 196[3] |
| 2018 | 203[3] |
| 2017 | 202[3] |
| 2016 | 211[3] |
| 2015 | 208[3] |
| 2014 | 218[3] |
| 2013 | 191[3] |
| 2012 | 205[3] |
| 2011 | 210[3] |
| 2010 | 237[3] |
| 2009 | 248[3] |
| 2008 | 258[3] |
| 2007 | 282[3] |
| 2000 | 291[3] |
| 1990 | 447[19] |
| 1985 | 415[20] |
| 1965 | 326[21] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Erzurum Olur Yeşilbağlar Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yesilbaglar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, "არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოთისში და ჩანგლში 1907 წელს (1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi), Paris, 1938, s. 53". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 589". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 271, 293. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao-Klarceti? Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 125, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 386". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023.
- ^ "" 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 301". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 733". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 260.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, "არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოთისში და ჩანგლში 1907 წელს (1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi), Paris, 1938, s. 72". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "Yeşilbağlar Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
.png){kind=link}
.png){kind=link}