Yokuşlu, Yusufeli
| Yokuşlu | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Yokuşlu Yokuşlu'nun Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[4] İhtiyar heyeti[4] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 14,6 km² |
| Rakım | 1869 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 118 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Yokuşlu, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yokuşlu köyünün eski adı Nihahi'dir. Gürcüce bir yer adı olan Nihahi (ნიხახი), Türkçeye "Nihah" olarak girmiştir. Nitekim İbn Bibi'nin 1281 tarihli eserinde köyün adı Nihah (نخاخ) şeklinde yazılmıştır.[5] 1574 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Nihah (نخاح) olarak geçer.[6][7] Bugünkü Tortum kasabasının eski adı da Nihahi'dir ve bu iki yerleşim eski kaynaklarda sıklıkla birbirine karıştırılmıştır.
Nihahi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim İbn Bibi 1281 tarihli eserinde Hah (خاخ), Nihah (نخاخ) ve çevresinden "Gürcü ülkesi" olarak söz etmiştir.[5][8] Köyde bulunan Nihahi Kalesi ve yıkılmış olan Nihahi Kilisesi de bu dönemden kalmıştır.
Nihahi köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Pertekrek nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyde 65 hane yaşıyordu ve bu nüfusun tamamı Hristiyanlarda oluşuyordu. 1835 yılında ise köy Kiskim sancağına bağlıydı. Nüfusu 27 haneden oluşuyordu. Vergi ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte 17 hanede 38 Müslüman erkek ve 10 hanede 24 Hristiyan erkek yaşıyordu.[6] Erkek sayısı kadar kadın eklenirse, Nihahi köyünün toplam nüfusunun 124 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Nihahi, 1928 tarihli köy listesinde Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlı bir köydü.[7] 1935 nüfusu sayımında Erzurum vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve "Nihah" olarak yazılmış olan köyde 148 kişi yaşıyordu.[9] Zaman içinde Türkçe Nihah, Nihak, Nikah olarak da yazılmış olan Nihahi "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yokuşlu olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımında Yokuşlu köyünde 282 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 81 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Nihahi'de iki önemli tarihsel yapının varlığı bilinmektedir. Bunlardan biri olan Çoruh Nehri kıyısındaki Nihahi Kalesi büyük ölçüde bugüne ulaşmıştır. Diğer tarihsel yapı olan Nihahi Kilisesi ise, 2014 yılında yol çalışması gerekçesiyle yıkılmış, kalan tek duvarı da 2016 yılından önce ortadan kaldırılmıştır.[12][13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Artvin il merkezine 137 km, Yusufeli ilçe merkezine 32 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 126[3] |
| 2020 | 118[3] |
| 2019 | 101[3] |
| 2018 | 112[3] |
| 2017 | 107[3] |
| 2016 | 99[3] |
| 2015 | 115[3] |
| 2014 | 128[3] |
| 2013 | 129[3] |
| 2012 | 133[3] |
| 2011 | 143[3] |
| 2010 | 132[3] |
| 2009 | 137[3] |
| 2008 | 152[3] |
| 2007 | 163[3] |
| 1990 | 234[15] |
| 1985 | 241[16] |
| 1980 | 263[17] |
| 1975 | 281[18] |
| 1970 | 316[19] |
| 1965 | 282[20] |
| 1960 | 276[21] |
| 1955 | 227[22] |
| 1950 | 216[23] |
| 1940 | 186[24] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Köse, Abdullah (1987). "Yusufeli Yokuşlu Köyünün Coğrafi Etüdü (YL Tezi)". Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. tez.yok.gov.tr. s. 2.
- ^ "Yokuslu, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Yokuşlu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b İbn-i Bibi, El-Evâmirü'l-Alâiyye fi'l-umûri'l-Alâiyye (Tıpkıbasım), Ankara, 1956, s. 483.
- ^ a b Mirian Maharadze ve Zaza Şaşikadze, Yusufeli İlçesi (იუსუფელის რაიონი), Tiflis, 2022, s. 349. ISBN 978-9941-33-351-4
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ "İbni Bibi, El-Evâmirü'l-Alâiyye fi'l-umûri'l-Alâiyye (Hazırlayan: Mürsel Öztürk), II. Cilt, s. 36" (PDF). 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 23" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 732". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 88 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 88, 262, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ "Yokuşlu Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1977). "1975 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1973). "1970 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.