Bu maddede sadece veya ağırlıklı olarak Türkiye ile ilgili bilgi verildiği düşünülmektedir. (Nisan 2020) |
TSK rütbeleri | |
---|---|
Kara Deniz Hava
| |
Genel Komutanlar | |
Askerî Kurul | |
General ve Amiral | |
Büyükamiral | |
Oramiral | |
Koramiral | |
Tümamiral | |
Tuğamiral | |
Üstsubay | |
Subay | |
Astsubay | |
Uzman Erbaş | |
Sözleşmeli Erbaş | |
Erbaş | |
Sözleşmeli Er | |
Er | |
Çavuş, Türk Silahlı kuvvetlerde erbaşlar sınıfında ikinci yüksek rütbe olup, seviyeleri uzman onbaşılar ile sözleşmeli çavuşlar arasındadır.
Gazneli, Karahanlı ve Selçuklu devletlerinde çavuşluk yüksek görevlerden biriydi. Siyasal ilişkileri, elçilik görevlerini ve protokol işlerini yönetirlerdi. Osmanlı'da denetim görevlerini üstlendiler. Sarayda müezzinlik, müzikçilik, mehterlik yapanlar çavuş şanını taşırlardı. II.Mahmud'un 1826'dan sonra gerçekleştirdiği askeri yenilikler sırasında geleneksel çavuşluklar kaldırılarak kara ve deniz ordularında erle subay arasındaki küçük rütbelere çavuş sanı verildi. Erleri temsilen kullanılan çavuş rütbesi, onbaşı rütbesininin bir kademe üstüdür. Çavuş, erlerle subay arasındaki ilişkileri düzenler. Ayrıca çavuşlar, bir manganın komutanı da olabilirler. Askeriyede çavuşlar nöbet tutmazlar ancak komutanların emriyle nöbet tutabilirler.
Sözleşmeli Çavuş, 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er kanunu kapsamında, Sözleşmeli Onbaşı olarak en az 2 yıl görev yaptıktan sonra kadro görev yeri uygun olduğu takdirde, yeterlilik durumu da göz önüne alınarak Sözleşmeli Onbaşının Türk Silahlı Kuvvetlerinde aldığı Çavuş rütbesidir.
Sözleşmeli Çavuşlar, Sözleşmeli Onbaşı, Sözleşmeli Er ve Erlerin üstü olup, Erbaş sayılırlar. Uzman Erbaş olan Uzman Çavuş ve Uzman Onbaşıların astıdırlar. Özlük hak ve işlemleri aynı Erbaşlar gibi yürütülür.
Sözleşmeli Çavuşlar sınıf değişikliği yapabilirler. Ayrıca askerlerde olduğu gibi sözleşme görev süresince kışlada iskan edilirler. Sözleşmeli Çavuşların sözleşmeleri, 1 yıldan az 3 yıldan fazla olmamak şartıyla en fazla 29 yaşın bitirildiği yılın aralık ayı sonuna kadar uzatılabilir.
Sözleşmeli Çavuşlardan, kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyenler veya ayrılanlar, ilgili mevzuattaki şartları sağlamak şartıyla Uzman Erbaşlığa veya Astsubaylığa başvurabilirler. Başvuruda bulunan sözleşmeli Sözleşmeli Çavuşlara yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde öncelik verilir.