Ömer Kavur

Ömer Kavur
Doğum18 Haziran 1944(1944-06-18)
Ankara, Türkiye
Ölüm12 Mayıs 2005 (60 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiLenfoma
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
EğitimKabataş Erkek Lisesi
Conservatoire Libre du Cinéma Français (Sinema)
Sorbonne Üniversitesi
MeslekSenarist, yapımcı, yönetmen
ÖdüllerTüm Liste

Ömer Celâl Kavur (18 Haziran 1944, Ankara - 12 Mayıs 2005, İstanbul), Türk film yönetmeni, yapımcısı ve senaristtir.[1]

Eğitimi[2][3][4]

[değiştir | kaynağı değiştir]

1944'te Ankara'da orta üst sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğan Ömer Kavur, ilkokulu İstanbul Kızıltoprak'ta bitirdi. Orta okulu Robert Kolej'de, liseyi Kabataş Erkek Lisesi'nde okuduktan sonra üniversite eğitimi için Paris'e gitti. Conservatoire Libre du Cinéma Français'de sinema, Sorbonne Haute École du Journalisme'de gazetecilik okudu. Teknik-pratik sinema eğitimini Paris Üniversitesi'nde gerçekleştirdiği sinema tarihi yüksek lisansıyla bütünleyen Kavur, bu dönemde çektiği kısa filmlerle ilgi çekti ve çeşitli ödüller kazandı. Fransa yıllarında Alain Robbe-Grillet'nin yardımcılığını yapan Kavur, Türkiye'ye döndükten sonra Boğaziçi Köprüsü ile ilgili bir belgesel çekti.

Sinemaya girişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1974'te, bir teklifle Refik Halit Karay'ın aynı adlı eserinden uyarlama Yatık Emine'yi Necla Nazır'la filme çekti. Sansür baskısından kaçamamış, farklı ve başarılı bu ilk film, Kavur'un Türk sinemasındaki kendine özgü kariyerinin habercisi olduysa da sanatçı ikinci filmini çekebilmek için beş yıl beklemek durumunda kaldı.

1979'da çektiği Yusuf ile Kenan, dönemin standart "toplumcu-gerçekçi" filmlerine alternatif oluşturan bir eserdi. Onat Kutlar ve Kavur'un etkileyici senaryosu uzerine kurulu, Kavur'un toplumun itilmişleri arasından çekip çıkardığı iki çocuğun hikâyesini yalın ve etkili bir sinema diliyle anlattığı bu eser uluslararası arenada da kabul gördü (Milan Film Festivali büyük ödülü).

Kavur'un üçüncü filmi, roman ve hikâye yazarı Firuzan’ın Kuşatma[5][6] adlı öykü kitabındaki hikâyesinden aynı adla filme uyarladığı Ah Güzel İstanbul'dur. Film fahişe rolünü kabul eden Müjde Ar'ı gündeme taşıyacak ve onun seksenlerde sürdüreceği parlak kariyerini başlatacaktı. Kavur, Göl filmiyle, daha sonra sıklıkla ele alacağı türden psikolojik motiflere eğilmeye başladı.

1985'te çektiği Amansız Yol, Kavur'un sinemasının ana motiflerinden "yolculuk" temasının en belirgin olduğu ilk dönem filmidir.[7] Körebe ise, Göl'e benzer psikolojik bir gerilimi ele alır.

1987'de ise Kavur'un ilk başyapıtı Venedik Film Festivali'nde ses getirdi: Yusuf Atılgan'ın Anayurt Oteli'ni Macit Koper ve Serra Yılmaz'ın da yer aldığı bir kadroyla sinemaya aktardı.

Paris’te sinema eğitimi yaparken üç yıl bir otelde çalıştım, gece bekçiliği yaptım. Tabii Zebercet’in duygularıyla kendi duygularım arasında bir örtüşme söz konusu değil. Ama ben beklemek nedir, gelen müşteriyle ilgili tahminler kurmak nedir bilirdim. Hayal kurmanın ne olduğunu bilirdim. Yusuf beyin yazdığı ile benim düşündüklerim, duyumsadıklarım iyice örtüştü.[8]

Bir yıl sonra Kayaköy'de[9] çektiği ve "yolculuk" temasına bu kez hem içsel hem de dışsal anlamda geri döndüğü Gece Yolculuğu, Cannes Film Festivali'nde gösterilmiş ve beğenilmişti.

1991'de Orhan Pamuk'un "Kara Kitap" romanındaki öykülerden birinden hareketle çekilen Gizli Yüz, Kavur'un ve Türk sinemasının başyapıtlarından biri kabul edilir. Kavur'un esrarlı, içe dönen yolculuk arayışının, yolculuğunun doruğu olan bu filmi, 1996'da Kavur'un "kendini tekrarladığı" eleştirilerini aldığı Akrebin Yolculuğu izledi. Bu film de Cannes Film Festivali'nin "Un certain regard" adlı bölümüne kabul edildi. Kavur'un sinema kariyeri bu filmden sonra durakladı.

2000'de Melekler Evi, 2003'te Karşılaşma filmlerini yönetti.

Kavur, genellikle uluslararası yapımlar gerçekleştiren Alfa Film'in kurucusu ve sahibiydi. Uzun süre Lenfoma kanseri sebebiyle tedavi gören Ömer Kavur, 12 Mayıs 2005'te Teşvikiye'deki evinde öldü.

Çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Yapım Senarist Yapımcı Yönetmen Belgesel Not(lar)
1974 Yatık Emine Evet Evet
1979 Yusuf ile Kenan Evet Evet Evet
1981 Ah Güzel İstanbul Evet Evet Evet
1981 Kırık Bir Aşk Hikayesi Evet Evet Evet
1982 Göl Evet Evet
1982 Mine Evet
1984 Bir Yudum Sevgi Evet
1985 Amansız Yol Evet Evet
1985 Körebe Evet Evet Evet
1987 Anayurt Oteli[10] Evet Evet Evet
1987 Gece Yolculuğu Evet Evet Evet
1989 İçimizden Biri: Yunus Emre Evet
1991 Gizli Yüz Evet Evet
1995 Aşk Üzerine Söylenmemiş Her Şey Evet Evet
1997 Akrebin Yolculuğu Evet Evet Evet
1998 Parçalanma Evet
2000 Melekler Evi Evet Evet Evet
2002 Karşılaşma Evet Evet Evet
2002 Gönlümdeki Köşk Olmasa Evet
2003 Beybaba Evet Evet
2004 Patroniçe Evet Evet
2004 Beş Kollu Avize Evet Evet
Atatürk ve Ankara Evet [4]
Boğaziçi Köprüsü Evet [4]
İstanbul Evet [4]
İzmir Evet [4]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Sinematürk' te Ömer Kavur". 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023. 
  2. ^ Şükran K. Esen (2002). Sinemamızda Bir ‘Auteur’: Ömer Kavur. İstanbul Alfa Yayınları. ISBN 975-297-229-2. 
  3. ^ "Ömer Kavur: Bir Sinema Yolcusu". Filmloverss. 4 Ağustos 2015. 8 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  4. ^ a b c d e "Ömer Kavur". www.kameraarkasi.org. 11 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  5. ^ "Kuşatma". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  7. ^ "Sinema Makaleleri". www.kameraarkasi.org. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  8. ^ Akpınar, Ertekin (2009). 10 Yönetmen ve Türk Sineması: Tür - Anlayış - Farklılık. Hayalet Kitap. ss. 1-20. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  9. ^ altyazı. "Bir An: Gece Yolculuğu - Altyazı Sinema Dergisi". 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  10. ^ Anayurt Oteli, IMDb, Erişim tarihi: 5 Haziran 2016

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)