Ömeriye Camii
 Ömeriye Camii | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Osmanlı İslam |
| Konum | Lefkoşa, Kıbrıs |
| Koordinatlar | 35°10′19″K 33°21′56″D / 35.17194°K 33.36556°D |
| Tamamlanma | 1571 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Minare sayısı | 1 |
Ömeriye Camii (Yunanca: Τέμενος Ομεριέ, romanize: Temenos Omerie), Kıbrıs Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'da bulunan bir camidir.[1] Cami, 1571 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. 1974 Kıbrıs Harekâtı'nın ardından cami, adanın ve şehrin gayrimüslim kesiminde Müslüman ibadetinin en önemli yerlerinden biri olarak önem kazandı.[1]
Cami, günümüzde faaliyettedir ve hem ibadet edenlere hem de ziyaretçilere açıktır.[2][3]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha önce caminin bulunduğu yer, 14. yüzyıla dayanan Augustinyen Aziz Meryem Kilisesi tarafından işgal edilmişti. 1570-73 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasında kilise ilk olarak 1570'te Lefkoşa Kuşatması sırasında ağır hasar gördü ve sonunda savaştan sonra yerle bir edildi.[2]
Kıbrıs'ın Türkler tarafından fethinden sonra, Osmanlı komutanı Lala Mustafa Paşa, İslam'ın ikinci halifesi Ömer'in 7. yüzyılda bu yere gömüldüğüne dair yaygın bir inanışa dayanarak, eski kilisenin bulunduğu yere bir cami inşa edilmesini emretti.[3]
Kıbrıs Türk folkloruna göre, Ömeriye Camii, Türklerin 1571'deki fethin ardından adada ibadet ettikleri ilk camidir.[4]
Günümüzdeki durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde cami aktif ve hem ibadet edenlere hem de turistlere açıktır. Günümüzde çoğunlukla Araplar ve Afrikalılar da dahil olmak üzere Lefkoşa'nın eski kentinde yaşayan çeşitli Müslüman topluluk tarafından kullanılmaktadır.[5] Ayrıca, Lefkoşa'nın güney kesimine geçen Kıbrıslı Türkler günlük gezilerinde camiyi kullanmaktadır.[3]
3 Haziran 2014'te, KKTC Din İşleri başkanı Talip Atalay, Kıbrıs Barış Süreci'nin Dini Yolu kapsamında Kıbrıs Başpiskoposu II. Hrisostomos'un daveti üzerine, Lefkoşa'daki İsveç Büyükelçiliği himayesinde, Kıbrıs'ın güney kesiminde bulunan birkaç kutsal Müslüman mekanını ziyaret ettiği bir gezi sırasında Ömeriye Camii'ni ziyaret etti.[4] Atalay'a, 1963'teki toplumlararası şiddetin ardından bölgeden kaçan ve bir daha asla geri dönmeyen Tahtakale mahallesinin yerlisi olan EVKAF Vakfı Başkanı Rauf Ersenal eşlik etti.[6]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Caminin inşası eski kiliseye benzer bir zemin planını takip etti, ancak caminin inşası İslami tarzda gerçekleştirildi. Kemerler, küçük kubbeler ve uzaktan kolayca görülebilen yüksek bir Türk tarzı minare gibi çeşitli unsurlarla Osmanlı mimarisinin özelliklerini sergilemektedir.[3]
Ömeriye Hamamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgede caminin yanı sıra caddenin karşısında Ömeriye Hamamı adında bir Türk hamamı bulunuyor. Hamamın inşası da Lala Mustafa Paşa tarafından emredildi.[3]
Hamam, AB tarafından sağlanan fonlar çerçevesindeydi ve 2012'ye kadar yıkanmaya açık bir turistik cazibe merkezi olarak işlev gördü. Kıbrıs Hükûmeti, hamamın kapatılmasının yenileme planları ve çabaları nedeniyle olduğunu belirtti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Çiçek, Kemal (1997). "LEFKOŞE, published by Türk Diyanet Vakfı(Turkish Religious Affairs Association), Location: Gazimağusa, Turkish Republic of Northern Cyprus". İslam Ansiklopedisi (Encyclopedia of Islam). Cilt 27. s. 126. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025.
- ^ a b Derya Köseoğlu (11 Nisan 2013). "Kuzey ile Güney arasında köprü: Lefkoşa". Kuzey Haber Ajansı - KKTC. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025.
- ^ a b c d e Maric, Vesna (2009). Cyprus. LonelyPlanet. ss. 72-73. ISBN 9781741048032. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025.
- ^ a b "Kıbrıs Rum Kesimi'nde 51 Yıl sonra İlk Namaz". Haber 7. 4 Haziran 2014. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025.
- ^ "Omeriye Mosque | Nicosia (Lefkosia), Cyprus | Attractions". 19 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025.
- ^ "Religious service in Turkish mosque after 51 years". Cyprus Mail. 3 Haziran 2014. 12 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025.
