İstanbul: Hatıralar ve Şehir

İstanbul: Hatıralar ve Şehir
YazarOrhan Pamuk
TürAnı
Yayım2003
Yayımcı2003 Yapı Kredi Yayınları, 2006 İletişim Yayınları
ISBN9750504585

İstanbul: Hatıralar ve Şehir, Orhan Pamuk'un 2003 yılında yayımlanan, otobiyografik belgesel niteliğindeki anıları ve 10'uncu kitabıdır.[1] Kitapta Pamuk çocukluğundan, romancı olmaya karar verdiği 22 yaşına kadarki dönemi anlatır. Anılarında İstanbul'daki hayatını kaleme alan yazar, özellikle Türkiye'yi sarsan geniş kapsamlı kültürel dönüşüme, modernlik ile geçmiş arasındaki mücadeleye odaklanır. İstanbul'un gündelik kültürünün ayrılmaz bir parçası olan İstanbulluların derin hüznü betimler. Orhan Pamuk, hüznü "son yüzyılda İstanbul'un ve İstanbullular'ın en sık girdikleri ruh hâli" olarak tarif eder.[2]

Orhan Pamuk, hayatı boyunca yaşadığı İstanbul şehrini, kendi âile hayatı ile harmanlayarak hikâye eder. Pamuk çocukluğundan başlayarak anne ve babasını, aile üyelerini anlattığı hikâyede mekân olarak İstanbul'u kullanır.[3] Türk edebiyatının büyük romancısı 1950'lerin İstanbul'unu anlatırken, İstanbul'un sokaklarını, caddelerini, binalarını ve sakinlerini de anlatır.

Eser, İstanbul'un kabuk değiştirdiği bir süreci ele aldığı için önemlidir. Sanayileşmeye başlayan Türkiye, köyden kente göç olgusuyla tanışmış, göçün en büyük hedefi olan İstanbul da, yok olan ahşap konakları, kıdemli bir kültürün yok oluşuyla ve bambaşka bir kültür ve zihniyetin ortaya çıkmasıyla karşı karşıya kalmıştır.[4]

Kitap, 2015 yılında Orhan Pamuk’un arşivlerden seçtiği eski fotoğraf ve resimlerle geliştirilmiş ayrı bir baskısıyla Resimli İstanbul: Hatıralar ve Şehir başlığı ile neşredildi.[5] Pamuk, bu yeni baskı için Ara Güler’den Cartier-Bresson’a İstanbul’un eski fotoğraflarından, eski gazete koleksiyonlarından 230 resim ve fotoğraf seçti. Bu resimler ve fotoğraflar, İstanbul ile ilgili okura içini döken Orhan Pamuk'un görsel zevki, estetik anlayışı ve sanat tarihi bilgisini de yansıtır.[6]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Orhan Pamuk'un İstanbul'u..." Yücel Sönmez. Hürriyet. 28 Aralık 2015. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  2. ^ Zeitung, Süddeutsche (19 Mayıs 2010). ""Hüzün", das Istanbul-Gefühl". Süddeutsche.de (Almanca). 1 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  3. ^ "İstanbul: Hatıralar ve Şehir". İletişim Yayınları. 8 Kasım 2007. 8 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  4. ^ "İstanbul - Hatıralar ve Şehir - YKY - Yapı Kredi Yayınları". web.archive.org. 31 Ağustos 2023. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  5. ^ "Resimli İstanbul - Hatıralar ve Şehir - YKY - Yapı Kredi Yayınları". web.archive.org. 31 Ağustos 2023. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  6. ^ Fotoğraftan Metne Sızanlar: Orhan Pamuk’un “Resimli İstanbul” Kitabında Fotoğrafın Metinle Kurduğu İlişkiyi Okumak. Pelin Erdal Aytekin. Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi. 2018. s. 187. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.