Şenpınar, Şenkaya
| Şenpınar | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Şenpınar Şenpınar'ın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°27′09″N 42°24′16″E / 40.4524°K 42.40453°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 2047 m |
| Nüfus | 142 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Şenpınar, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahallenin eski adı Zakim'dir. Nitekim 1886 Rus nüfus tespitinde Zakim (Закимъ) olarak geçer. Erkan-i Harbiye-i Umumiye'nin 1914 tarihli haritasında da Zakim (زاكم) biçiminde yazılmıştır. Ancak haritada köyün değil yaylanın adı geçer.[5][6]
Zakim köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugünkü köyün sınırları içinde tespit edilmiş olan iki megalit yapı kalıntısı da buranın çok eski zamanlardan bu yana yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[7]
Zakim köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresince Zakim (Закимъ) olarak kaydedilmiş olan köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 nüfus sayımında köydeki 28 hanede, 88'i erkek ve 75'i kadın olmak üzere 163 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Türkm olarak kaydedilmiştir.[5] Zakim köyünün nüfusu 1896 yılında 229 kişiye, 1906 yılında ise 395 kişiye yükselmiştir.[8]
Zakim köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Zakim (زاكیم) adıyla Kars vilayetinin Sarıkamış ilçesinin Bardiz nahiyesine bağlıydı.[9] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyde 355 kişi yaşıyordu.[10] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Bardiz nahiyesi ve Zakim köyü bu ilçeye bağlandı. Zalim köyü, 1950 nüfus sayımında "Zakim", 1955 nüfus sayımında ise "Zakim (Şenpınar)" adıyla kaydedilmiştir. Bu iki tarih arasında köyünün adının değiştirilmiş olduğu anlaşılmaktadır.[11][12] Şenpınar köyünde 1965 yılında 459 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 170 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 142 km, Şenkaya ilçe merkezine 45 km uzaklıktadır.[15] Mahalle, Şenkaya'nın güneyinde olup, 25.10 numaralı Şenkaya-Horasan il yoluna, Göreşken Mahallesi üzerinden, Gaziler Mahallesi'nde, 7,8 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 142[2] |
| 2021 | 137[2] |
| 2020 | 145[2] |
| 2019 | 145[2] |
| 2018 | 146[2] |
| 2017 | 153[2] |
| 2016 | 143[2] |
| 2015 | 131[2] |
| 2014 | 143[2] |
| 2013 | 145[2] |
| 2012 | 148[3] |
| 2011 | 154[3] |
| 2010 | 153[3] |
| 2009 | 154[3] |
| 2008 | 154[3] |
| 2007 | 154[3] |
| 2000 | 176[3] |
| 1990 | 211[17] |
| 1985 | 308[18] |
| 1965 | 459[19] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Şenpınar Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Senpinar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 715". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
- ^ ""Oltu" (Harita) - Erkan-ı Harbiye-i Umumiye, 1330". 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2018, s. 22. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, ISBN 9786052100271.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 765". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 356.
- ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 174.
- ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 214.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 262.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Şenpınar Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Şenpınar to Şenkaya Gaziler Yolu". Şenpınar to Şenkaya Gaziler Yolu. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.