Валдис Целмс
| Җенес | ир-ат |
|---|---|
| Ватандашлык |
 Латвия |
| Туу датасы | 24 октябрь 1943 (81 яшь) |
| Туу урыны | Vildoga Parish[d], Рига өязе[d], Рига[d], генеральный округ Латвия[d], Остланд рейхскәмисәрияте[d] |
| Һөнәр төре | художник-график, сынчы |
| Бүләкләр |
 |
| Авторлык хокуклары вәкиле | reproduction right represented by CISAC-member[d][1][2] |
Валдис Целмс (1943 елның 24 октябрендә туган) латыш сәнгать әһеле, график дизайнер һәм нео-мәҗүсилек җитәкчесе. Ул үзенең кинетик сәнгате өчен мәшһүр һәм Балтик нео-мәҗүсилек Latvijas Dievtuŗu sadraudze оешмасының җитәкчеләренең берсе.
Иртә тормыш һәм белем алуы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Валдис Целмс 1943 елның 24 октябрендә Сигулда Муниципалитетында, Вилдогас пагастста туган булган. Ул Рига Төзелеш Колледжында һәм Латвия Сәнгать Академиясендә Сәнәгать Сәнгате бүлегендә укыган.[3]
Сәнгать һәм дизайн
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Целмс 1960-ынчы елларда Латвиядә сәнгать формасы өйрәнүе өчен кинетик сәнгать нигезләүчеләренең берсе булып таныла. Ул 1970-енче елларда Латвия сәнгать дөньясында кинетик сәнгать, фотомонтажлары һәм график дизайны белән мәшһүр булган.[4][5] Кинетик сәнгате өчен ул хәзерге материаллары һәм ихтыяҗларны халык сәнгатеннән йогынтылар белән комбинацияләгән һәм табигать хәрәкәтләрен эмуляцияләп караган. Ул 1970-енче елларда дизайнын ясап караган күбрәк амбициоз сыннарның кайберәүләре вакытында реализацияләнмәгән булган, әмма Советлар Союзы төшүеннән соң төзелгән һәм күрсәтелгән булган.[6] 1980-енче елда ул төп юллары аша Латвия башкаласына кергәндә кешеләрне рәхим итә торган зур "Rīga" (Рига) тамгаларының дизайнын ясаган.[7]
Целмсның сәнгать эшләренең зур ретроспективасы 2013 елда Латвия Декоратив Сәнгатьләр һәм Дизайн Музеенда 70-енче туган көнен котлавында үткәрелгән булган.[8] 2014 елда ул Латвия дәүләтеннән Өч Йолдыз Ордены белән бүләкләнгән булган.[9]
Мәҗүси яңарыш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Целмс Балтик нео-мәҗүси төркеме Latvijas Dievtuŗu sadraudze җитәкчеләренең берсе. Бу вазифасында ул Даугава елгасында утрауда 2007 елда инаугурацияләнгән Локстене Диэвтури изге урынын барлыкка китергән такымны җитәкләгән.[10] 2007 елда ул Latvju raksts un zīmes (сүзгә-сүз тәрҗемәсеː Латыш Өлгеләре һәм Символлары) китабын нәшер иткән, ул яхшы сатылган булган. 2016 елда ул Baltu dievestības pamati (сүзгә-сүз тәрҗемәсеː Балтик Дин Нигезләре) эшен нәшер иткән, анда ул, Эрнестс Брастиньш, Мария Гимбутас һәм Янина Курсита-Пакуле йогынтысы астында Балтик Илаһларга һәм аларны ничек белүгә кереш бирә.[11]
Нәшер ителгән эшләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Latvju raksts un zīmes: baltu pasaules modelis: uzbūve, tēli, simbolika. Folkloras informācijas centrs, Riga 2007, ISBN 978-9984-39-019-2.
- Baltu dievestības pamati. Izdevniecība Lauku Avīze, Riga 2016, ISBN 978-9934-15-241-2
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ DACS register
- ↑ ADAGP directory
- ↑ Saruna ar Valdi Celmu - vīru, kurš radīja ikonisko uzrakstu 'RĪGA' (Latvian), Калып:Ill (10 April 2021).
- ↑ Rušeniece, Līga. Valdis Celms: Būt latvietim ir garīgs uzdevums (лтш.), Neatkarīgā Rīta Avīze (14 November 2016).
- ↑ Dizainera Valda Celma izstāde Pieskārieni (лтш.), Diena (11 March 2013).
- ↑ Auzāne, Ilze. Par ko sapņo Pozitrons? RIBOCA2 apskatāmi Valda Celma un Kristapa Ancāna darbi (лтш.), Diena (30 August 2020).
- ↑ Adamaite, Undīne. "R», «Ī», «G», «A" (лтш.), Diena (29 July 2009).
- ↑ Kustības krāsa (лтш.), Diena (26 March 2013).
- ↑ Deju lieluzveduma Tēvu laipas veidotāji saņems Valsts augstākos apbalvojumus (лтш.), Diena (24 April 2014).
- ↑ Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca (лтш.), Skaties (11 May 2017).
- ↑ Iznākusi Valda Celma grāmata par baltu dievībām (лтш.), Latvijas Sabiedriskais medijs (15 December 2016).
Өстәмә укырга мөмкин
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Celms, Valdis (1994). «The Dialectic of Motion and Stasis in Kinetic Art». Leonardo 27 (5, Prometheus: Art, Science and Technology in the Former Soviet Union: Special Issue): 387–390. DOI:10.2307/1576092.