Прасат Муанг Там

Прасат Муанг Там (тай. ปราสาทเมืองต่ำ — түбәнлектә крепость) — Таиландта, Исан тарихи кырыенда, Бурирам провинциясендә кхмер гыйбадәтханәләре комплексы.

Географиясе

Камбоджа чигеннән ерак түгел сүнгән янартаудан ерак түгел урнашкан. Бу тауның өстендә башка, күбрәк мәгълүм булган, Пханом Рунг гыйбадәтханәләр комплексы урнашкан.

Тарихы

Муанг Там X һәм XI гасырлар арасында Ангкор-Ват стиленда Кхмер империясе чәчәк аткан вакытта, Таиланд аның составында булган вакытта төзелгән. Аның урнашуы Ангкор-Тхомнан (Камбоджада хәзерге Сиемреап) Пхимайга (Таиланд, Накхонратчасимага юлга рәхмәтле. Гыйбадәтханә Һинд дине Шива Ходаена багышланган һәм өч гасыр функцияләгән, шуннан соң бөлгән.

Архитектурасы

Биш башлы нага

Муанг Тамнан төньякка таба озынлыгы 1000 м һәм киңлеге 500 м булган Барай күле урнашкан. Ул Меру тавын (Һинд дине космологиясе буенча Галәм үзәге булган) камап алган океанның символы булып тора. Муанг Там комплексы янтра һәм мандалага охшаган квадрат формага ия. Башка кхмер гыйбадәтханә комплексларына караганда ул шактый кечкенә. Диварлары латерит ташыннан төзелгән. Һәрбер якның үзәгендә капкалар оештырылган, аларның көнчыгыштагылары үзәк керү булып тора. Комплекс чикләрендә дүрт Г-формасындагы буа бар, аларның баскычлары суга алып бара. Сулыкларының почмакларында биш башлы нагалар куелган. Буалар Меру тавы тирәли океанның символлары булып тора.

Эчтәге изге урынга һинд дине церемонияләре алып барылган киң урам алып бара. Ул өч узу һәм гопуралар белән квадрат галерея белән уратылган. Галерея һинд космологиясе буенча кешеләр яши торган кыйтганың - Джамбудвипиның чикләренең символы булып тора. Изге урынга узулар өстендәге тоташтыргычлар Шива, Ума һәм башка һинд дине мифологиясе шәхесләрен күрсәткән X гасыр киселгән барельефлар сакланган.

Барельефлы тоташтыргычлар

Изге урында биш манара пранг урнашкан (дүртесе кече һәм бер үзәктәге - зур), алар комташтан ясалган һәм түбән платформада. Меру тавының символы булган үзәк пранг сакланып калмаган. Шулай ук монда һинд диненең изге язмалары сакланган китапханә булган.

Туризм

Муанг Тамнан хәзерге Бурирам шәһәренә кадәр 50 километр. Җәмәгать транспорты белән гыйбадәтханәгә кадәр барып җитү катлаулы, шуңа күрә анда туристик төркемнәр составында яки үз машинада бару кулай. Бурирамда Муанг Тамга турны теләсә нинди кунакханәдә сатып алырга була. Гыйбадәтханә комплексы иртәнге сәгать алтыдан кичке сәгать алтыга кадәр ачык, билет бәясе - 100 тай баты.

Әдәбият

• Freeman, Michael. A Guide to Khmer Temples in Thailand and Laos. Weatherhill, 1998.

Сылтамалар

• Anuvit Charoensupkul «Design and Symbolism of Prasat Muang Tarn, Northeastern Thailand» // spafajournal.org
• Muang Tum. Well preserved ancient Khmer temple complex // renown-travel.com