Янош Ньири | |
---|---|
Туган | 9 ноябрь 1932[1][2][3] Будапешт, Венгрия корольлеге[3] |
Үлгән | 23 октябрь 2002[1][2][3] (69 яшь) Лондон, Бөекбритания яки Зур Лундын[d], Англия, Бөекбритания[3] |
Үлем сәбәбе | яман шеш |
Ватандашлыгы | Маҗарстан |
Әлма-матер | Будапештская академия театра и кино[d] |
Һөнәре | театр режиссеры, язучы, драматург |
Җефет | Дженни Хипписли[d] |
Балалар | Полли Дженифер Ньири[d][1] һәм Дэниэл Джон Ньири[d][1] |
Ата-ана |
|
Янош Ньири (маҗар. Nyíri János; 1932 ел 11 ноябрь; Будапешт, Маҗарстан - 2002 ел 23 ноябрь, Лондон, Бөекбритание[4]) - театр режиссеры, журналист, язучы. Ул берничә танылган пьеса һәм роман язган, шул исәптән "Battlefields and Playgrounds" (Macmillan, Лондон, 1990).
Янош Ньири Будапештта 1932 елда туган. Аның әти-әнисе - Тибор Ньири һәм Джулия Шпиц, хөрмәтле Маҗарстан яһүд язучылары. Әтисенең иң танылган эше "Katona, Karácsony " романы һәм "Díszmagyar" фильмы ("Гала-костюм") (Будапешт, 1949[5]). Ньириның әти-әнисе аерылышкач, ул Токай авылында әбисе һәм бабасы янында яшәгән. Икенче бөтендөнья сугышы башында ул нацистлардан һәм Маҗарстан антисемитларыннан үз әнисе һәм өлкән абыйсы Андраш Ньири янында яшеренгән. Ул вакытта аның гаиләсенең һәм сыйныфташларының күп өлеше Освенцим һәм Маутхаузен-Гузен концлагерьларында үтерелә. Хәрби хезмәттән соң, лейтенант исеме алган. Ньири 1954 елда Будапештта кино һәм драма сәнгате академиясен тәмамлый һәм танылган театр режиссеры була, Кечкеметта, Сегедта һәм Будапештта эшли.
Ньири 1956 елгы Маҗарстан инкыйлабында актив катнаша. Тиздән баш күтәрү бастырылганнан соң, Венага китәргә уйлый, аннан Парижга. Ньири 1973 елгы амнистиягә Маҗарстанга кайту тыела. Ул вакытта ул Лондонның "New Statesman" газетасы журналисты буларак, туган иленә әйләнеп кайта һәм "A Chilly Spring in Budapest " исемле мәкаләне яза[6].]][3].[3].
1950 нче еллар дәвамында Ньири Парижда төпләнә һәм театрда Эжен Ионеско, Жан Ануй һәм Жан Жене драматурглары белән эшли башлый. Ньири шулай ук консерваториядә укыта һәм Комеди Франсезда эшли. 1960 елда Le Jeune Théâtre de Marseille театрында үзенең беренче театр труппасына нигез сала.