Янош Ньири

Янош Ньири
Туган 9 ноябрь 1932(1932-11-09)[1][2][3]
Будапешт, Венгрия корольлеге[3]
Үлгән 23 октябрь 2002(2002-10-23)[1][2][3] (69 яшь)
Лондон, Бөекбритания яки Зур Лундын[d], Англия, Бөекбритания[3]
Үлем сәбәбе яман шеш
Ватандашлыгы  Маҗарстан
Әлма-матер Будапештская академия театра и кино[d]
Һөнәре театр режиссеры, язучы, драматург
Җефет Дженни Хипписли[d]
Балалар Полли Дженифер Ньири[d][1] һәм Дэниэл Джон Ньири[d][1]
Ата-ана

 Янош Ньири Викиҗыентыкта

Янош Ньири (маҗар. Nyíri János; 1932 ел 11 ноябрь; Будапешт, Маҗарстан - 2002 ел 23 ноябрь, Лондон, Бөекбритание[4]) - театр режиссеры, журналист, язучы. Ул берничә танылган пьеса һәм роман язган, шул исәптән "Battlefields and Playgrounds" (Macmillan, Лондон, 1990).

Янош Ньири Будапештта 1932 елда туган. Аның әти-әнисе - Тибор Ньири һәм Джулия Шпиц, хөрмәтле Маҗарстан яһүд язучылары. Әтисенең иң танылган эше "Katona, Karácsony " романы һәм "Díszmagyar" фильмы ("Гала-костюм") (Будапешт, 1949[5]). Ньириның әти-әнисе аерылышкач, ул Токай авылында әбисе һәм бабасы янында яшәгән. Икенче бөтендөнья сугышы башында ул нацистлардан һәм Маҗарстан антисемитларыннан үз әнисе һәм өлкән абыйсы Андраш Ньири янында яшеренгән. Ул вакытта аның гаиләсенең һәм сыйныфташларының күп өлеше Освенцим һәм Маутхаузен-Гузен концлагерьларында үтерелә. Хәрби хезмәттән соң, лейтенант исеме алган. Ньири 1954 елда Будапештта кино һәм драма сәнгате академиясен тәмамлый һәм танылган театр режиссеры була, Кечкеметта, Сегедта һәм Будапештта эшли.

Франциягә кадәр күчеш

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ньири 1956 елгы Маҗарстан инкыйлабында актив катнаша. Тиздән баш күтәрү бастырылганнан соң, Венага китәргә уйлый, аннан Парижга. Ньири 1973 елгы амнистиягә Маҗарстанга кайту тыела. Ул вакытта ул Лондонның "New Statesman" газетасы журналисты буларак, туган иленә әйләнеп кайта һәм "A Chilly Spring in Budapest " исемле мәкаләне яза[6].]][3].[3].

1950 нче еллар дәвамында Ньири Парижда төпләнә һәм театрда Эжен Ионеско, Жан Ануй һәм Жан Жене драматурглары белән эшли башлый. Ньири шулай ук консерваториядә укыта һәм Комеди Франсезда эшли. 1960 елда Le Jeune Théâtre de Marseille театрында үзенең беренче театр труппасына нигез сала.

  • "The Imaginary Invalid" (Theatre Programme), Vaudeville, London, 1968
  • "Le Ciel est en bas" (Theatre Programme), L'Athénée, Paris, 1970
    • "If Winter Comes" (Film), BBC, London, 1980
    • "Ha már itt a tél" (Film), Magyar Televízió/MaFilm, Budapest, 1985
  • «A Chilly Spring in Budapest» (Magazine Article), "New Statesman", London, 8 June 1973
  • "Streets" (Book), Wildwood House, London, 1979
  • "Battlefields and Playgrounds" (Book), Macmillan, London, 1989
  • Madárország" (Book), Makkábi Könyvkiadó-Téka Könyvkiadó, Budapest, 1990; Corvina Kiadó, Budapest, 2014
  • "Awakening The Day" (כוכבים של יום) (Book), Tel Aviv, 1998
  • "Die Juden Schule" (Book), Fischer Verlag, Frankfurt, 1992
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Lundy D. R. The Peerage
  2. 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Каталог Немецкой национальной библиотеки
  4. (26 November 2002) «Janos Nyiri». The Times. 2011 елның 4 июнь көнендә архивланган.
  5. Internet Movie Database сайтында Tibor Nyíri(ингл.).
  6. Nyíri, János (8 June 1973). «A Chilly Spring in Budapest». New Statesman.(үле сылтама)

Тышкы сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]