Abdul Moʻmin Imambariy

Mavlono

Abdul Moʻmin

Shayx Imambariy
আব্দুল মোমিন ইমামবাড়ী
Shaxsiy maʼlumotlar
Tavalludi 1930
Vafoti 2020-yil 8-aprel
Bangladesh
Dini Islom
Ota-onasi
Mazhab Sunniy
Yurisprudensiya Hanafiy
Oqim Devbandiy
Alma mater Dorul ulum Deoband
Tariqat Chishti (Sobiriy-Imdodiylik)
Naqshbandiylik
Qodiriylik
Suhravardiylik

Abdul Moʻmin Shayx Imambariy (bengalcha: আব্দুল মোমিন শায়খে ইমামবাড়ী ; 1930 — 2020-yil 8-aprel) Bangladeshlik islom olimi, oʻqituvchi va siyosatchi. Jamiyat Ulema-e-Islom Bangladeshning sobiq prezidenti[1].

Biografiyasi va taʼlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abdul Moʻmin 1930-yilda Habiganj tumanidagi (oʻsha paytda Silxet tumani tarkibida joylashgan) Nabiganjdagi Purangaon qishlogʻida bengaliyalik musulmon oilasida tugʻilgan. Ota-onasi Muhammad Abdus Sattor va Gulbahar Bibi. Hindistonga joʻnab ketishiga qadar Jomiʼah Saʼdiyah Raidhar va Jomiʼah Saʼdiyah Imambari madrasalarida tahsil oldi. Hindistonda Dorul ulum Deoband seminariyasiga oʻqishga kirdi. Deobandda olti yil tahsil olib, hadis ilmi fakultetini tamomlagan. Ustozlari orasida Husayn Ahmad Madaniy, Ibrohim Baliyaviy, Sayid Faxrul Hasan va Merajul Haqlar bor edi. Madaniyga bay’at qildi va 1957-yilda xilofalikka (ruhiy vorislikka) vakolat berdi[2].

Karyerasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻqishni tamomlagach, Bengaliyaga qaytib keldi va Jomiʼah Islomiyah Imambariyda sakkiz yil oʻqituvchi boʻlib ishladi. Keyin Dinarpurdagi Balidxara madrasasida bir yil dars berdi, keyin esa Xabiganjdagi Umednagar Title madrasasida va Bishvanatning Jamiya Madaniyasida mos ravishda ikki yildan dars berdi. Shundan soʻng Jomiah Madaniyah Nabiganjning direktori etib tayinlandi va bu vazifada toʻrt yil ishladi. 1989-yilda Imambari madrasasiga qaytib keldi va 2010-yilgacha bu madrasaning mudiri va shayxul-hadis (hadisshunoslik professori) lavozimlarida ishladi. Keyin bir yil Husayniya madrasasida shayxul-hadis bo‘lib ishladi. 2012-yildan umrining oxirigacha Sylhetdagi Jamiya Dorul Qur’onning shayx al-hadisi boʻldi[3].

Siyosiy martabasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Imambariy "Jamiat Ulema-e-Islom " bilan hamfikr boʻlgan, yoshligidan tashkilotning „Jamiat Tulaba-e-Arabia“ talabalar qanotiga aʼzo boʻlgan. Imambariy dastlab Jamiyatning Habiganj tumani bo‘limiga prezident vazifasini bajaruvchi, keyinroq prezident bo‘ldi. 2000-yil 24-iyunda Jamiyat Ulema-e-Islom Bangladesh homiysi etib saylandi. 2005-yilda Ashraf Ali Bishvanati vafotidan so‘ng 4-sentabr kuni Jamiyat ishchi kengashi va sho‘ro o‘rtasida qo‘shma konferensiya bo‘lib o‘tdi. Unda Imambariy umummilliy siyosiy partiya prezidenti etib saylandi[4]. 2017-yilda diniy taʼqiblar natijasida Myanmadan qochgan rohinjalar bilan birdamlik uchun Silxetdan Teknafgacha bo‘lgan yo‘lda o‘tkazilgan mitingni boshladi. Mitinglarni Bangladesh parlamenti aʼzosi Shahinur Posha Chowdhury qoʻllab-quvvatladi[5].

Vafoti va merosi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Imambari 2020-yil 8-aprelda vafot etdi[1][2][3]. Muhiuddinxon uning shogirdi edi. Ubaydulloh Foruq hayotligida unga bay’at berib, oxir-oqibat xalifasi (ruhiy davomchisi) boʻldi[6]. Oʻgʻli Emdadulloh mavlonodir[7]. 2020-yil 27-sentyabr kuni Shibbir Ahmad Bishvanati va Hasan bin Fahim Bishvanat shahridagi Jamia Madania madrasasida Imambariyga bag‘ishlangan duo marosimi tashkil etdi[8].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 „বিদায়ী বছরে চিরবিদায়ী আলেমরা“. Somoy TV (2020-yil 31-dekabr).„বিদায়ী বছরে চিরবিদায়ী আলেমরা“. Somoy TV. 31 December 2020.
  2. ↑ 2,0 2,1 „জমিয়তের আমীর শায়খ আব্দুল মুমিন মারা গেছেন“ (bn). Bhorer Kagoj (2020-yil 8-aprel).„জমিয়তের আমীর শায়খ আব্দুল মুমিন মারা গেছেন“. Bhorer Kagoj (in Bengali). 8 April 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 Nagari, Ruhul Amin. „আল্লামা আব্দুল মোমিন শায়খে ইমামবাড়ী আলোকিত জীবনী“ (bn). Daily Sylheter Dinkal (2020-yil 9-aprel). 2023-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-yanvar.Nagari, Ruhul Amin (9 April 2020). „আল্লামা আব্দুল মোমিন শায়খে ইমামবাড়ী আলোকিত জীবনী“ (Wayback Machine saytida 2023-01-10 sanasida arxivlangan) [Allamah Abdul Momin Shaykh-e-Imambari’s enlightened life]. Daily Sylheter Dinkal (in Bengali).
  4. ↑ পরিচিতি ও কর্মসূচি (bn). Purana Paltan, Dhaka: Jamiat Ulema-e-Islam Bangladesh, 2016 — 28–30-bet. Qaraldi: 2022-yil 6-iyun.  (Wayback Machine saytida 2022-01-19 sanasida arxivlangan)
  5. ↑ „Sylhet-Teknaf road march begins Thursday“. Banglanews24.com (2019-yil 20-sentyabr).
  6. ↑ Saidul Alam, G. F. M. (2019), মাওলানা উবায়দুল্লাহ ফারুক দা. বা. এর জীবন ও কর্ম (Bengali)
  7. ↑ „আল্লামা আব্দুল মোমিন ইমামবাড়ি হাসপাতালে, দোয়া কামনা“ (bn). Daily Inqilab (2019-yil 17-noyabr).
  8. ↑ Bin Saeed, Anhar. „আল্লামা শাহ আহমদ শফী রহ.সহ চার বিশিষ্ট আলেমের স্মরণে জামিয়া মাদানিয়া বিশ্বনাথে আলোচনা ও দোয়া মাহফিল“ (bn). Bijoy Bangla (2020-yil 28-sentyabr).
Siyosiy idoralar
Oldingisi Jamiat Ulema-e-Islam Bangladesh amiri
2005-yil 4-sentyabr — 2020-yil 8-aprel 		Keyingisi