Al-Qarada bosqini

Al-Qarada bosqini
Sanalar Milodiy 624-yil, sentyabr (hijriy 3-yil)
Urush yeri Najd
Natija Musulmonlar gʻalaba qozonadi
  • Karvon boshchilari qochib ketishadi, musulmonlar 3 kishini asirga oladilar (karvon yo'lboshchisini ham)
  • Musulmonlar 100 000 dirhamlik oʻljani (oltin va kumush bilan birga) muvaffaqiyatli qoʻlga kiritishadi[1]
Qoʻmondonlar
Zayd ibn Horisa Nomaʼlum
Kuchlar
100[1] Nomaʼlum

Al-Qarada bosqini (arabcha: سرية زيد بن حارثة) – erta Islom davrida hijriy 3-yilda (milodiy 624-yil noyabr) sodir boʻlgan bosqin[2][3].

Safvon ibn Umayya boshchiligidagi makkaliklar karvoni yoz oylarida mavsumiy savdo ishlari bilan Suriyaga joʻnab ketishadi. Muhammad karvon yoʻli haqida maʼlumot olganidan soʻng, Zayd ibn Horisaga karvon ortidan borishni buyuradi va musulmonlar karvonga bostirib, 100 000 dirhamlik oʻljani qoʻlga kiritadilar[4].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Makkaliklar qaysi savdo yoʻlidan borishni bilmay qoladilar, chunki musulmonlar ularning koʻp karvonlariga hujum qilib, savdo yoʻllarini toʻsib qoʻygan edilar. Shuning uchun makkaliklar karvon uchun boshqa savdo yoʻlini topishga harakat qiladilar.

Bu davrda musulmonlar tomonidan amalga oshirilgan bosqinlar, hijrat davrida Madinaga qochgan musulmonlarning Makkada qoldirgan mol-mulklarini tortib olib, karvonlar orqali amalga oshiriladigan savdo-sotiq ishlarida pullab yuborishlariga javob edi.

Safvon ibn Umayya boshchiligidagi Quraysh guruhi ishonchli yoʻlboshchidan foydalanib, Madinadan uzoq sharqdagi yoʻl orqali karvon joʻnatishga qaror qiladi. Ammo Muhammad bu rejadan xabar topadi va Zayd ibn Horisani 100 kishiga bosh qilib yuboradi[5].

Bosqin

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Savdo yoʻli haqidagi xabarlar mast ahvolda boʻlgan Nuam ibn Masud al-Ashjoiy orqali tarqaladi. Musulmonlar karvonga Qarada degan joyda yetib oladilar va toʻsatdan hujum qiladilar.

Karvon boshligʻi musulmonlarga qarshilik koʻrsatmasdan qochib ketadi. Bosqinchilar karvondan koʻplab kumush va boshqa mol-mulklarni olib ketadilar. Zayd ibn Horisa oʻljalarni olib, ularning yoʻlboshchisini, shuningdek, yana 2 kishini hibsga oladi va Madinaga olib ketishadi[6].

Madinaga qaytish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qoʻlga olingan oʻlja 100 000 dirhamga baholangan[5]. Oʻlja jangchilar oʻrtasida taqsimlanadi, Muhammad mol-mulkning beshdan bir qismini olib, kambagʻallarga boʻlib beradi.

Ushbu bosqinda Furat ismli yoʻlboshchi musulmonlar asiriga aylandi[7]. Keyinchalik u Islomni oʻz xohishi bilan qabul qiladi, keyinchalik Ibn Hishomning buyrugʻiga koʻra ozodlikka chiqishiga ruxsat beriladi[8]. „Sunani Abu Dovud“ hadislar toʻplamida ham Furot ismli kishining al-Qarada bosqinida qoʻlga olingani aytiladi.

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 Mubarakpuri, The sealed nectar: biography of the Noble Prophet , p. 290.
  2. ↑ Watt, W. Montgomery. Muhammad at Medina. Oxford At The Clarendon Press, 1956 — 340-bet. 
  3. ↑ J. M. B. Jones (1957). "The Chronology of the "Mag̱ẖāzī"-- A Textual Survey". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London 19 (2): 248. doi:10.1017/S0041977X0013304X. 
  4. ↑ Hawarey, Mosab. The Journey of Prophecy; Days of Peace and War (Arabic). Islamic Book Trust, 2010. Qaraldi: 2011-yil 11-iyul. Note: Book contains a list of battles of Muhammad in Arabic, English translation available here
  5. ↑ 5,0 5,1 Watt, W. Montgomery. Muhammad at Medina. Oxford University Press, 1956 — 20-bet. ISBN 978-0-19-577307-1. Watt, W. Montgomery (1956). Muhammad at Medina. Oxford University Press. p. 20. ISBN 978-0-19-577307-1. (online)
  6. ↑ Ibn Qayyim Al-Jawziyya, Zaʼd al Maʼd, p. 2/91
  7. ↑ Tabari, vol vii, p.99
  8. ↑ Mubarakpuri, The sealed nectar: biography of the Noble Prophet, p. 291.

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Mubarakpuri, Saifur Rahman Al (2005), The sealed nectar: biography of the Noble Prophet, Darussalam Publications, ISBN 978-9960-899-55-8