Animus in consulendo liber

Animus in consulendo liber (lotincha: „Fikr-mulohazalardan xoli aql“) Shimoliy Atlantika Shartnomasi Tashkilotining (NATO) shioridir[1]. Bu ibora Rim tarixchisi Sallustning „Conspiracy of Catiline (Katilinning fitnasi)“ (52.21) asaridan olingan bo‘lib, Charles Anthon tomonidan „a mind unfettered in deliberation“ deb tarjima qilingan[2].

Qoʻllanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
NATOning Bryusseldagi qarorgohidagi chap devorda yozilgan shior, 2013-yil

Bu iboraning toʻliq tarjimasi mavjud emas, fransuzcha versiyasi — „l’esprit libre dans la consultation“ — ehtimoliy jihatdan asl maʼnoga yaqin keladi. Ingliz tilida bu jumla „munozarada erkin fikr“ deya soddaroq va hatto, murakkabroq koʻrinishda „Insonning aqli maslahatda cheklanmagan“ deya maʼnolarda ham qoʻllanib kelingan.

Shior NATO Kengashi raisi Andre de Staercke tomonidan NATOning oʻsha paytdagi Bosh kotibi Paul-Henri Spaak koʻzda tutilgan maslahatlashuv ruhini aks ettirish uchun tanlangan[1]. De Staercke bu iqtibosni San-Gimignanodagi Bosh sudya saroyiga tashrifi vaqtida esga oladi, u yerda sudya oʻrindigʻida „animus in consulendo liber“ yozuvi oʻyib yozilgan edi[1]. Bu shior Bryusseldagi NATO shtab-kvartirasining asosiy kengash xonasi devorida, rais oʻrindigʻining orqasida aks ettirilgan[1]. Ungacha esa bu shior bir necha yil davomida Port-Dofindagi konferensiya maydoniga yozilgan edi.

Bu shior bir necha yil davomida Port-Dofindagi konferensiya maydonini bezatib turgan va 1967-yilda NATOning Bryusseldagi yangi hududiga koʻchirilgan. Hozirda u yerda, rais oʻrindigʻi orqasidagi devorni bezatib turadi.

Kichik Cato yoshlar jamiyatining Rim Senatiga qilgan murojaatida Sallust keltirgan shior iqtibos sifatida aytib oʻtilgan, murojaatnomadagi shiorning asl konteksti quyidagicha:

„Ammo ularni (ajdodlarimizni) buyuk qilgan boshqa fazilatlar ham bor ediki, ular bizda umuman mavjud emas. Bular: vatan rivojida gʻayratli boʻlish, chet elda adolatli hukmronlik qilish, maslahatlarni shubha va ehtirosdan xoli berishlikdir“[3]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Animus in consulendo liber“. NATO. Qaraldi: 2015-yil 23-mart.
  2. ↑ Sallust. Jugurthine war and Conspiracy of Catiline: with an English commentary, and geographical and historical indexes. Harper, 1838 — 282-bet. 
  3. ↑ Sallust. Sallust, Revised, Loeb Classical Library, Cambridge: Harvard University Press [Translation first published 1921], 1931. ISBN 0-674-99128-1. Qaraldi: 2015-yil 23-mart.  In Latin, sed alia fuere, quae illos magnos fecere, quae nobis nulla sunt: domi industria, foris iustum imperium, animus in consulendo liber, neque delicto neque lubidini obnoxius.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]