Arem-arem

Arem-arem (indonezcha: arem-arem — Indoneziya taomidir. ushbu taom guruchdan tayyorlangan boʻlib, kolbasa koʻrinishida kamroq yoki toʻldirilgan xolatda makkajoʻxori, banan barglariga oʻrab qaynatiladi. Toʻldirishda bir yoki bir nechta qoʻshimcha ingredientlardan foydalanish mumkin. Buning uchun koʻpincha toʻgʻralgan sabzavotlar, tempeh, tovuq yoki har xil turdagi abon ishlatiladi.

Yava oshpazlik mutaxassislari tomonidan yaratilgan ushbu taom Markaziy Javada keng tarqalgan mashhur koʻcha taomidir.

Kelib chiqishi va tarqalishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Banan barglari bilan oʻralgan guruchni qaynatish Malay arxipelagining koʻp qismida Janubi-Sharqiy Osiyoning hududlarida taom tayyorlashning anʼanaviy usullaridan biri hisoblanadi. Indoneziya oshxonasida uzoq vaqt davomida pishirish jarayonining shakli, oʻlchami bilan farq qiluvchi ushbu turdagi bir nechta taomlar mavjud. Arem-arem aslida boshqa, keng tarqalgan Indoneziya taomining modifikatsiyasi — lontong. Ikkinchisidan farqli oʻlaroq, arem-arem toʻldirishni oʻz ichiga oladi, shuning uchun uni baʼzan „toʻldirilgan lontong“ (indonezcha: lontong isi)[1] .

Arem-arem — Yava oshxonasining anʼanaviy taomlari tarkibiga kiradi. Bu taom Indoneziya poytaxti — Jakartada, Gʻarbiy Yava va Markaziy Yava provinsiyalarida keng tarqalgan. Yavaliklar orasida bu taomning tugʻilgan joyi kichik Markaziy Yava shahri Кебумен[en] boʻlib, u vaqt oʻtishi bilan Java boʻylab tarqalib ketgan degan fikr mavjud. Zamonaviy Kebumenda arem-arem turli xil plomba moddalari bilan tayyorlanadi va juda mashhur. Umuman olganda, bu taom barcha Markaziy Java aholisining milliy oshxona taomlari, shuningdek, Yogyakartaning maxsus tumanida juda muhim oʻrin tutadigan yegulik sanaladi.

Tayyorlanishi va navlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Arem-arem — Lontongga shubhasiz oʻxshaydi, lekin, undan maʼlum farqlarga ham ega. Arem-arem — nafaqat toʻldirish mavjudligi tufayli balki tayyorlanish nuqtai nazaridan ham murakkab taom hisoblanadi. Lontong asosan glyutinli guruchdan tayyorlansa, arem-aremni tayyorlash uchun asosan oddiy navli guruch ishlatilinadi. Bundan tashqari, arem-arem tayyorlanish qoidasiga koʻra uning uzunligi15 sm dan oshmaydi va shu bilan birga, bir oz qalinroq boʻlishi mumkin[2].

Tayyor arem-arem

Arem-arem uchun moʻljallangan guruch odatda yarim tayyor pishiriladi. Tayyorlash jarayonda suvga koʻpincha kokos suti baʼzan oz miqdorda ziravorlar qoʻshiladi. Qaynatilgan guruch qismlarga boʻlinadi, ularning har biri banan bargiga oʻralib, tekislanadi. Har bir porsiyaning oʻrtasiga plomba qoʻyiladi, shundan soʻng ular banan barglari yordamida choʻzinchoq kolbasalarga oʻxshab oʻraladi. Xuddi yapon rulolari bambuk gilam bilan oʻralgani kabi. Odatda bunday kolbasalar muntazam silindrsimon shaklga ega. Lekin ular baʼzida vertikal koʻrinishda biroz tekislanadi. Shundan soʻng, banan barglari oʻramlari mahkam bogʻlab qoʻyiladi: anʼanaviy ravishda Java-da ularning pardasi uchun palma tolalari ishlatilgan, ammo hozirda tabiiy yoki sintetik ip, shuningdek, tish pichoqlari va qogʻoz qisqichlarikeng qoʻllanadi[1] .

Arem-arem rulolari bugʻda yoki kamdan-kam hollarda suvda pishiriladi. Ikkinchi holda, ular maxsus teshikli silindrsimon idishlarga — metall yoki plastmassaga joylashtiriladi. Bu esa tayyor mahsulotlarning yanada tekis shaklli koʻrinishda va standart oʻlchamlarda chiqishini taʼminlaydi[1].

Ushbu taomni tayyorlashda baʼzan guruch oʻrniga makkajoʻxori, baʼzan esa guruch va makkajoʻxori aralashmasi ishlatiladi [2]. Baʼzi retseptlar guruch yoki makkajoʻxoriga tapyoka qoʻshadi. Guruch yoki bugʻdoy noodlelaridan arem-arem tayyorlash retseptlari ham mavjud[3].

Arem-arem turlari juda xilma-xil. Birinchi navbatda, bir komponentli boʻlishi mumkin boʻlgan toʻldirishda yotadi, lekin koʻpincha bir nechta ingredientlardan iborat. Ushbu yegulik juda koʻp turli xil maxsulotlar yordamida ham tayyorlanishi mumkin. Ular mayda toʻgʻralgan va odatda teng taqsimlangan miqdorda ziravorlardan foydalaniladi. Odatda Hindiston yongʻogʻi suti yoki soya sousi qoʻshilgan holda qovurilishi ham mumkin. Poliz mahsulotlaridan koʻpincha sabzi, piyoz va yashil piyoz, kartoshka, chiroyli parkiya, qalampir, bambuk va soya novdalari, banan, tempeh, tofu, qoʻziqorin ishlatiladi. Hayvonlardan olingan mahsulotlardan tovuq goʻshti arem-arem uchun plomba sifatida eng mashhur boʻlib, unga baʼzi oʻsimlik qoʻshimchalari odatda aralashtiriladi. Goʻsht, tuxum, baliq, dengiz mahsulotlari, shuningdek, abonning har xil turlari[2][3][4] biroz kamroq ishlatiladi.

Xizmat qilish va ichish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yavada arem-arem koʻpincha uy ovqatlarida — ayniqsa nonushta paytida, shuningdek, bayram ziyofatlarida taqdim etiladi[5]. Tanovvul qilishdan oldin u odatiy boʻlaklarga boʻlinadi. Baʼzan ochilgan holatda, baʼzan esa toʻgʻridan-toʻgʻri xurmo barglari oʻramida dasturxonga tortiladi. Bu holat Yapon rulolariga ham maʼlum bir oʻxshashlik beradi. Arem-aremga shoʻr yoki shirin soya sousi, sambal qalampir pastasi yoki yeryongʻoq sousi qoʻshilishi mumkin. Bundan tashqari, uyda pishirilgan bu taom koʻpincha sayyohlarga qoʻl keladi. Buning asosiy qulayligi bu uning zich qadoqlanishi va qulay shaklidir.

Shu bilan birga, u koʻcha taomlari sifatida ham mashhur. Ushbu yegulik yoʻl boʻyidagi tavernalarda, anʼanaviy bozorlarda, shuningdek, koʻcha sotuvchilarining aravalaridan sotiladi. Markaziy Javaning koʻp joylarida arem-arem tanish fastfud boʻlib xizmat qiladi, uni tik turgan holda, yoʻlda yoki transportda tezda isteʼmol qilish qulayliklari mavjud. Bunday hollarda, palma bargi gofreti butunlay ochilib, oʻziga xos plastinkaga aylanishi mumkin.

Adabiyot

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Погадаев В. А. (составитель). Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарь. М.: Восточная книга, 2012. ISBN 978-5-7873-0658-3. 
  • 1010 Resep Asli Masakan Indonesia. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama, 2008. ISBN 978-979-22-3752-8. 
  • Wahyuni Mulyawati, Ilse Harahap.. Lontong & Ketupat. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama, 2008. ISBN 978-979-22-3865-5. 
  • Sisca Susanto. 100 Resep Jajan Pasar Paling Diminati Untuk Jualan. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama, 2013. ISBN 978-60203-40-59-3. 
  • Fauziah Muhlisah. Aneka makanan ringan. Yogyakarta: Kanisius, 2000. ISBN 978-979-6726-356. 
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Lontong & Ketupat 2008.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 1010 Resep 2008.
  3. ↑ 3,0 3,1 Sisca Susanto 2013.
  4. ↑ Fauziah Muhlisah 2000.
  5. ↑ Погадаев 2012.