Birria

Birriya
Milliy oshxona Meksika oshxonasi
Kelib chiqishi  Meksika
Asosiy komponentlari echki goʻshti yoki mol goʻshti yoki qoʻzichoq goʻshti va chili qalampiri
Boshqa komponentlari sarimsoq, zira, dafna yaprogʻi, timyan, piyoz, kashnich, laym

Birriya (ispancha: Birria) — Xalisko shtatidan meksika taomi. Ispancha „birria“ atamasi hech qanday qiymat yoki sifatga ega boʻlmagan narsalarni tasvirlash uchun ishlatiladi. Bu chili, sarimsoq, zira, dafna yaprogʻi va timyan asosida tayyorlangan adobo marinadida echki goʻshti bilan tayyorlanadigon anʼanaviy shoʻrva. Birria asta-sekin qozonda qaynatiladi. Echki goʻshtidan tashqari, mol goʻshti yoki qoʻzichoq ham ishlatilishi mumkin. Taomni ziravor sifatida, piyoz, kashnich va laym bilan bezash mumkin. Odatda makkajoʻxorili yopilgan non bilan tortiladi[1].

Birriyaning mashhur navi kesabirriyaga aylandi: meksikalik takoga oʻxshash taom, eritilgan pishloq qoʻshilgan yassi nonga solingan mol goʻshti birriyasidan iborat va suvga botirish uchun konsomma bilan tortiladi. Birria marinadlangan qizil rang. Kesabirriya, shuningdek, qizil takos sifatida ham tanilgan, anʼanaviy meksikalik taom emas, lekin Instagram tufayli AQShda mashhur boʻldi[2][3].

Madaniy ahamiyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birria — Meksikaning Xalisko shtatidagi eng mashhur taomlardan biri. Aytilishicha, Xalisko shtatidagi 125 ta munitsipalitetning har birida bu taomning o‘ziga xos varianti mavjud. Eng mashhurlari Amecadan echki birria va Mascotadan sigir boshi birria. San-Martin de Hidalgo, Sayula, Zakoalko, San-Pedro Tlaquepaque va Gvadalaxara munitsipalitetlari ham oʻz birria variantlari bilan mashhur[4].

Birriaga xizmat koʻrsatadigan restoranlar yoki koʻcha aravalari birrrierias sifatida tanilgan va butun Meksikada, ayniqsa Xalisko va uning poytaxti Gvadalaxarada mavjud. Birria — Jalisko aholisining madaniy oʻziga xosligining ramzi boʻlib, jaliscienses sifatida tanilgan, ayniqsa Guadalajarans. Biroq, qoʻshni Meksika shtatlarida birria zacatecas va birria colima[5] kabi taomning oʻziga xos variantlari mavjud.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1519-yilda Hernan Kortes va konkistadorlar birinchi marta Meksikaga kelib, oʻzlari bilan turli uy hayvonlarini, shu jumladan echkilarni olib kelishadi. Meksikani bosib olish paytida konkistadorlar mahalliy aholiga nasldor hayvonlarni berishga qaror qilishadi. Konkistadorlar echki goʻshtini qattiq, kuchli hidli va hazm boʻlmaydigan deb past baholagan boʻlsalar, mahalliy aholi hayvonlardan foydalanishni boshladilar, goʻshtni oʻziga xos tarzda marinadlab, yer ostida pishirib, goʻshtni mazali va ishtahani ochadigon qilib tayyorlashdi. Ular tayyorlagan taomlarni ispanlar „birria“ deb atashgan, bu „foydasiz“ degan maʼnoni anglatadi, chunki ular mahalliy aholiga aniq past sifatli goʻsht berishgan edi[6] .

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Tamez and Barreras, Abraham and Roxana „Birria: its successful ancestral secret recipe“. interesante (2021-yil 26-fevral). 2021-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 20-iyul.
  2. ↑ Tsai, Luke. „How Quesabirria Became the Bay Area’s Hottest Taco Trend“ (en). Eater SF (2019-yil 21-noyabr). 2021-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-sentyabr.
  3. ↑ Kindelsperger, Nick. „Meet the quesabirria, Chicago’s new cheesy, beefy and messy taco obsession“. Chicago Tribune (2020-yil 8-sentyabr). 2021-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-sentyabr.
  4. ↑ Rao, Tejal „The Birria Boom is Complicated but Simply Delicious,“. New York Times (2021-yil 8-fevral). 2021-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-iyul.
  5. ↑ Rafael Hernández, "Birria, " in Celebrating Latino Folklore: An Encyclopedia of Cultural Traditions, Vol. 1 (2012, ed. María Herrera-Sobek).
  6. ↑ Cardenas, Juan Ramon. La Senda del Cabrito. Ediciones Larousse, 2021. ISBN 607212366X. 

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]