Bitfinex — Britaniya Virgin orollarida roʻyxatdan oʻtgan iFinex Inc kompaniyasiga qarashli kriptovalyuta birjasi.[1][2] Ular mijozlarining pullarini bir necha bor oʻgʻirlatgan yoki yoʻqotgan va ular oddiy bank munosabatlarini taʼminlay olmaganligi bilan mashhur.[3][4][5]
Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, Bitfinex-da bitkoin narxini sunʼiy manipulyatsiyasi 2017-yil oxirida bitkoin narxi oʻsishining taxminan yarmini tashkil etdi.[6]
Bitfinex 2012-yilning dekabr oyida butun dunyo boʻylab raqamli aktivlar savdosi xizmatlarini taklif qiluvchi peer-to-peer Bitcoin birjasi sifatida tashkil etilgan. Bitfinex birinchi Bitcoin uchun P2P marjali kreditlash platformasi sifatida boshlanadi va keyinchalik koʻproq kriptovalyutalarni qoʻllab-quvvatlaydi.
2015-yilning may oyida birjaga xakerlik hujumi uyushtirildi, buning natijasida 1,500 bitkoin yoki taxminan 400 000 AQSh dollariga teng mijozlarning aktivlari yoʻqoldi.[7][8] 2018-yil oktabr oyida Bitfinex yana bank munosabatlarida jiddiy qiyinchiliklarga duch keldi. Uning rahbariyati „Bitfinex 7-oktabrdagi toʻlovlargaga qodir emas“ dedi.[9]
2016-yilning iyun oyida AQShning Tovar va Fyuchers Savdo Komissiyasi Bitfinexga birjadan tashqari moliyalashtirilgan tovar operatsiyalarini noqonuniy bajargani uchun 75 000 dollar jarima toʻlashni buyurdi. Shuningdek, Bitfinex Fyuchers Savdogari sifatida roʻyxatdan oʻtmasdan, Tovar birjasi qonunini buzganligini aniqlandi.[10]
2017-yil aprel oyida Bitfinexda Wells Fargo pul oʻtkazmalarini[11] toʻxtatganidan soʻng, AQSh dollarida yechib olishda kechikishlarga boʻlayotganini eʼlon qildi. Wells Fargo uzilishidan koʻp oʻtmay, Bitfinexning barcha xalqaro tizimlari Tayvan banki tomonidan uzilganligini aytdi. Oʻshandan beri Bitfinex boshqa mamlakatlardagi bir qator banklar oʻrtasida pulning qayerda saqlanishini mijozlarga oshkor qilmayapti.[12][11][13]
2018 -yil mart oyida Britaniya Virgin orollarida joylashgan Bitfinex birjaning asosiy server infratuzilmasini Shveytsariyaning Zug shahriga koʻchirish rejalarini tasdiqladi.
2016-yil avgust oyida Bitfinex katta xavfsizlik hujumiga uchraganini eʼlon qildi.[14] Bitcoinning savdo narxi 20 % ga tushib ketdi.[15] Bitfinex hujum haqida xabar topgach barcha bitkoinlarni olib qoʻydi va savdoni toʻxtatdi.[2] Ushbu hujumda Bitcoin almashinuv platformasining ikkinchi eng katta buzilishi boʻldi, oʻsha paytda taxminan 72 million dollarga teng boʻlgan 119 756 ta Bitcoin[15] oʻgʻirlangan. Bitkoin foydalanuvchilarning ajratilgan hamyonlaridan olingan va Bitfinex bu buzishni kuzatayotganini maʼlum qildi.[16] Birja mijozlari, hatto hisoblari buzilmaganlar ham, hisob balansi 36 foizga qisqardi va yoʻqotishlariga teng ravishda BFX tokenlarini oldi.[17] Keyin birjaning AQSH dollari boʻyicha toʻlovlar va pul yechib olish imkoniyati cheklandi. Bitfinex bir nechta imzo xavfsizligidan foydalanadigan BitGo bilan mablagʻlarni himoya qilgan boʻlsa ham, buzgʻunchilik sodir boʻldi.[18] Oʻgʻirlangan bitkoinlar Amerika Qoʻshma Shtatlari Adliya vazirligi tomonidan musodara qilindi va Nyu-Yorklik er-xotin Ilya Lixtenshteyn va uning rafiqasi Xezer Morgan 2022-yil fevralida pul yuvish uchun til biriktirganlikda ayblandi, oʻsha paytda oʻgʻirlangan bitkoinlar qiymati 3,6 milliard dollarga teng edi.[19][20] Adliya rasmiylariga koʻra, Lixtenshteyn va Morgan pul yuvish uchun til biriktirganlikda ayblanmoqda, bunda maksimal 20 yillik qamoq jazosi va AQShni aldash maqsadida til biriktirish uchun eng koʻp besh yillik qamoq jazosi belgilangan.[21] 2022-yil 10-fevralda Xezer Morgan 2022-yilning 8-fevralida eri Ilya Lixtenshteyn bilan Manxettenda hibsga olingani haqida xabar berilgan edi.[22]
Tether — bu kriptovalyuta (steyblkoin deb ataladi), Tether Limited uni AQSh dollariga bogʻlangan deb daʼvo qilgan. Tether Bitfinex bilan chambarchas bogʻliq boʻlib, ular 2018-yildan boshlab umumiy aktsiyador va boshqaruvni birga olib borishadi.[23] 2017-yilda tanqidchilar Bitfinex va Tether oʻrtasidagi munosabatlar haqida savollar berishadi.[12][24][11]
2021-yil fevral oyida Bitfinex Nyu-York Bosh prokuraturasi bilan Bitfinex-ning egasi iFinex kompaniyasi Tether’ni qoʻllab-quvvatlagani va ikki kompaniya oʻrtasida yuzlab million dollarlarni yashirish maqsadida yolgʻon bayonotlar bergani haqidagi ayblovlar boʻyicha kelishuv asosida 18,5 million dollar jarima toʻlashga rozi boʻldi. 2017 va 2018-yillarda Bitfinex tomonidan katta yoʻqotishlar boʻladi.[25] Shartnomaning bir qismi sifatida Bitfinex Nyu-Yorkliklar bilan savdo faoliyatini taqiqlaydi.[26]
2021-yilda Bitfinex Tether-ga qolgan kredit qoldigʻini toʻliq toʻladi[27]
{{cite magazine}}
: CS1 maint: date format () Manba xatosi: Invalid <ref>
tag; name "autogenerated2" defined multiple times with different content
<ref>
tag; name "bloomberg" defined multiple times with different content
<ref>
tag; name "nytimes" defined multiple times with different content