Finavia

Finavia Oyj
Turi MChJ
Tarmogʻi Aeroport operatori
Qachon asos solingan 1991
Joylashuvi Helsinki-Vantaa aeroporti
Vantaa, Finlandiya
60°18′56″N 024°57′55″E / 60.31556°N 24.96528°E / 60.31556; 24.96528
Hududiy xizmati Finlandiya
Rahbariyat Kimmo Mäki (CEO)
Aylanma daromadi Decrease €373.6 mln (2017)[1]
Operatsion foydasi €60.0 mln (2017)[1]
Ishchilar soni Decrease 1,181 (2017)[1]
Vebsayti finavia.fi

Finavia Oyj, sobiq Finlandiya fuqarolik aviatsiyasi boshqarmasi, Finlandiya aeroportlari tarmogʻini saqlash va rivojlantirish uchun mas’ul boʻlgan kompaniya[2]. Finavia butun mamlakat boʻylab 20 ta aeroportni boshqaradi va rivojlantiradi, ulardan 18 tasi asosan tijorat reyslariga xizmat qiladi va 2 tasi faqat harbiy va umumiy aviatsiyaga moʻljallangan[3]. Kompaniya Finlandiya hukumatiga tegishli.

Finavia shtab-kvartirasi Helsinki aeroporti hududida joylashgan. Kimmo Maki 2018-yilning 1-yanvarida Finavia bosh direktori lavozimida ish boshlagan[4]. Finavia Finlandiya hukumati tomonidan oldida hisobdor.

2019-yilda Finavia aeroportlaridan 26 million yoʻlovchi foydalandi, shundan 21,9 millioni Finaviyaning asosiy aeroporti Helsinki aeroporti hissasiga toʻgʻri keladi. Helsinki aeroporti Shimoliy Yevropadagi, ayniqsa osiyolik yoʻlovchilar uchun muhim transfer markazi hisoblanadi[5].

Finavia mijozlari aviakompaniyalar, sohadagi boshqa operatorlar, shuningdek, oddiy yoʻlovchilardir. Finavianing asosiy biznes boʻlinmalari Helsinki aeroporti va Finlandiyadagi aeroportlar tarmogʻidir. Finavia koʻchmas mulk faoliyati bilan shugʻullanuvchi Lentoasemakiinteistöt Oyj hamda aviakompaniyalarga yerda xizmat koʻrsatuvchi Airpro Oy shoʻba korxonalariga egalik qiladi.

Finavia aeroport operatorining aviakompaniyalar va yoʻlovchilar uchun asosiy xizmatlari:

  • Aeroportlar: aeroport xizmatlari, uchish-qoʻnish yoʻlaklari va terminallarga texnik xizmat koʻrsatish, rampalarni boshqarish va xavfsizlikni tekshirish xizmatlari.
  • Koʻchmas mulk bilan bogʻliq operatsiyalar (Lentoasemakiinteistöt Oyj orqali): Aeroportlarda va ularning yaqinidagi tijorat binolarini ijaraga berish.
  • Havo harakati uchun yer xizmatlari va xavfsizlikni tekshirish xizmatlari (Airpro Oy orqali).

Finavia, shuningdek, Finlandiya aeronavigatsiyasi bilan shugʻullangan, ushbu boʻlim 2017-yil aprel oyi boshida Finlandiya Air Navigation Services kompaniyasi nomi ostida alohida biznes sifatida ajralib chiqqan.

Aeroportlar tarmogʻi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Finavia tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan va ishlab chiqilgan aeroportlar tarmogʻi mamlakatdagi 20 ta aeroportdan iborat[2]. Yoʻlovchilar soni boʻyicha Finaviyaning eng yirik fuqarolik aeroporti Helsinki aeroportidir (2017-yilda 18,9 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatilgan)[6].

Finavia Finlandiya da 20 ta aeroportni boshqaradi[7]:

  • Helsinki aeroporti
  • Oulu aeroporti
  • Rovaniemi aeroporti
  • Turku aeroporti
  • Vaasa aeroporti
  • Kittilya aeroporti
  • Tampere aeroporti
  • Kuopio aeroporti
  • Ivalo aeroporti
  • Joensuu aeroporti
  • Jyväskylä aeroporti
  • Kajaani aeroporti
  • Kokkola-Pietarsaari aeroporti
  • Mariehamn aeroporti
  • Savonlinna aeroporti
  • Pori aeroporti
  • Kemi-Tornio aeroporti
  • Kuusamo aeroporti
  • Halli aeroporti
  • Utti aeroporti

Aeroportdagi qorni tozalash

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Finavia aeroportlari qorni tozalash imkoniyati va aeroportlardagi qattiq qorli sharoitlarni bartaraf etish boʻyicha tajribasi bilan tanilgan. Finavia, ayniqsa, 24/7 vaqtda mavjud qishki ob-havo va aerodromga texnik xizmat koʻrsatishga sarmoya kiritadi[8]. Yevropada 2010–2011-yillar qishda gʻayrioddiy qattiq qor yogʻishi Markaziy Yevropadagi koʻplab aeroportlarda tartibsizlikka olib keldi, aksariyat aeroportlar vaqtincha yopildi. Kuchli qor yogʻishiga qaramay, Finavia aeroportlari butun qish davomida oʻz faoliyatini davom ettirdi. Finavia va Helsinki aeroportlarining qorni tozalash imkoniyati boshqa Yevropa aeroportlari operatorlari tomonidan ham tan olingan[9].

Sunʼiy intellektdan foydalanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Finavia oʻz aeroportlarida sunʼiy intellekt va maʼlumotlardan foydalanishi uchun ham tan olingan. Finavia Finlandiya ning Reaktor texnologiya kompaniyasi bilan hamkorlikda yoʻlovchilar maʼlumotlari va mashinadan aerodrom mijozlari tajribasini yanada qulayroq qilish va qulaylik yaratish maqsadida hamkorlik qildi[10]. Ularning yangiligi parvoz kechikishlarini 61 foizga kamaytirishi isbotlangan[10]. Helsinki aeroportida sunʼiy intellektdan foydalanish Monocle jurnali tomonidan 2018-yilning eng yaxshi 10 ta transport yangiliklaridan biri deb topilgan[11].

  • Shimoliy mamlakatlardagi eng yirik aeroportlar roʻyxati
  1. 1,0 1,1 1,2 „Finavia's key figures and achievements 2017“. Finavia. Qaraldi: 2018-yil 17-iyul.
  2. 2,0 2,1 „Businesses | Finavia“ (en). Qaraldi: 2018-yil 23-iyul.
  3. „Visio ja strategia | Finavia“ (fi). www.finavia.fi. 2019-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-iyul.
  4. „CEO and Executive group“. Finavia. Qaraldi: 2017-yil 16-avgust.
  5. „Finavia: passengers 2017“. Qaraldi: 2018-yil 13-fevral.
  6. „Record breaking number of passengers“. Qaraldi: 2018-yil 23-iyul.
  7. „Airports | Finavia“ (en). www.finavia.fi. Qaraldi: 2017-yil 2-dekabr.
  8. „How Helsinki airport deals with snow and ice“. BBC News. Qaraldi: 2017-yil 16-avgust.
  9. „Finavia Annual Report 2011“. Finavia. 2014-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 16-avgust.
  10. 10,0 10,1 „Finland's airports will soon be run by AI“ (en-US). TechHQ (2019-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 10-noyabr.
  11. „The direct approach - Issue 114 - Magazine“ (en). Monocle. Qaraldi: 2020-yil 10-noyabr.