Ibn Sayyor al-Varroq

Abu Muhammad al-Muzaffar ibn Nasr Sayyor al-Warraq ( arabcha: أبو محمد المظفر بن نصر ابن سيار الوراق‎‎ ) Bag'dodlik arab muallifi edi. U 10-asrga oid “Kitob at-tabix" ( arabcha: كتاب الطبيخ‎‎ , Yeguliklar kitobi) ni yozgan. Bu eng qadimgi arab taomlari kitobidir. U 132 bobga bo'lingan bo'lib, 600 dan ortiq retseptlarni o'z ichiga oladi ^[1] . ^[2]

Kitob at-tabix

Al-Varroq tomonidan yozilgan "Kitob at-tabix" asari bizgacha yetib kelgan eng qadimiy arab taomlari kitobidir. U Bag‘doddagi Abbosiylar xalifaligi 8-9-asrdagi saroylari retseptlaridan tuzilgan. Ba'zi olimlarning taxminiga ko'ra, al-Varroq qo'lyozmani Hamdoniy shahzodasi Sayfuddavla homiysi nomidan tayyorlagan bo'lishi mumkin, u Bag'doddagi saroy zaiflasha boshlaganida Halabdagi o'z saroyining madaniy obro'sini oshirishga harakat qilgan. ^[3]

Kitobdagi ba'zi retseptlar, masalan, asida (xurmoli shirin bo'tqa) Arabiston yarim orolining sodda oshxonasidan olingan, ammo kitobda forscha nomdagi antiqa pishiriq retseptlari ham mavjud. Bundan tashqari, asarda kelib chiqishi Nabatiylardan (Iroq) bo'lgan aholining mazali pishiriqlari - nabatiyyot haqida ham butun bir bob mavjud. ^[3]

Asarning Yevropa tillaridagi bir qancha qisqartirilgan yoki toʻliq tarjimalari mavjud:

• Naval Nasrulloh, izohli tarjima ^[4]
• Lilia Zaouali, retseptlar top'lami ^[3]
• Sabrina Favaroning italyancha tarjimasi ^[5]
• Devid Ueyns, retseptlar to'plami ^[6]

Yana qarang

• Muhammad bin Hasan al-Bag'dodiy, xuddi shu nomdagi 13-asr arabc oshxonasi kitobi muallifi

Manbalar

1. Urtatim. „Kitab al-Tabih“. Good Reads. Goodreads Inc.. Qaraldi: 2015-yil 20-may.
2. „كنز من كنوز الحضارة الاسلامية يعود للحياة من جديد“. Al Basrah Network. Qaraldi: 2015-yil 20-may.
3. Zaouali, Lilia. Medieval Cuisine of the Islamic World. University of California Press, 2007. 
4. Nawal Nasrallah, translator, Annals of the Caliphs' Kitchens: Ibn Sayyar al-Warraq's Tenth-century Baghdadi Cookbook, Brill, Leiden 2007. ISBN 90-04-15867-7
5. Sabrina Favaro, Il simposio dei sultani: Dal più antico Trattato di cucina arabo-musulmano, 2015 ISBN 8878015016
6. David Waines, In a Caliph's Kitchen, 1995 ISBN 1869844602

Adabiyotlar

• Kaj Öhrnberg va Sahban Mroueh, muharrirlar, Kitob al-tabikh Studia orientalia 60, Finlandiya Sharq jamiyati, 1987-yil.ISBN 951-9380-04-3ISBN 951-9380-04-3
• Charlz Perri, "Halifalar oshxonasi", Saudi Aramco World 57 :4 (iyul/avgust, 2006 yil) to'liq matn (Wayback Machine saytida 2014-11-30 sanasida arxivlangan)