International General Certificate of Secondary Education (Xalqaro umumiy oʻrta taʼlim sertifikati) (IGCSE) ingliz tiliga asoslangan GCSEga oʻxshash sertifikat[1]. U Cambridge Assessment International Education tomonidan ishlab chiqilgan. Edexcel, Learning Resource Network (LRN) va Oksford AQA imtihon kengashlari Xalqaro GCSE ning oʻz versiyalarini ham taklif etadi. Talabalar odatda 10-sinf boshida oʻquv dasturini oʻrganishni boshlaydilar va 11-sinf oxirida test topshiradilar. Biroq, baʼzi xalqaro maktablarda talabalar 9-sinf boshida oʻquv dasturini oʻrganishni boshlashlari va 10-sinf oxirida test topshirishlari mumkin[2]
Bu alohida taʼlim fanlariga asoslanadi, yaʼni har bir oʻrganilgan fan uchun „IGCSE“ sertifikatini oladi. IGCSE nomzodlari uchun odatiy „asosiy“ fanlar qatoriga 1-til, 2-til, matematika va fanlardagi bir yoki bir nechta fanlar kiradi.
Cambridge IGCSE imtihonlari uchta sessiyada oʻtkaziladi: fevral/mart (Hindiston uchun), may/iyun va oktyabr/noyabr barcha davlat uchun va natijalar mos ravishda may, avgust va yanvar oylarida chiqariladi. Imtihonlar Cambridge Assessment International Education (CAIE) tomonidan oʻrnatiladi, u Cambridge Assessmentning bir qismi boʻlib, OCR, Buyuk Britaniyaning GCSE imtihon kengashini ham oʻz ichiga oladi. 2021-yil yanvar holatiga koʻra, 70 dan ortiq fanlar mavjud va maktablar ularni istalgan turlarini tanlashlari mumkin.[3]
Cambridge imtihon kengashi, quyidagi guruhlar boʻyicha, quyidagi 7 ta fandan oʻtgan nomzodlar uchun ICE (International Certificate in Education) guruh taklif qiladi:[4]
Sertifikat 7 ta IGCSE fanidan oʻtgan nomzodlarga beriladi — ikkita 1-guruh fanlari, 2-5-guruhlarning har biridan bittadan fan va har qanday guruhdan tanlanishi mumkin boʻlgan 7-fan.
ICE uchta toifada beriladi:
Bundan tashqari, eng yaxshi nomzodlarni taqdirlash uchun Cambridge har bir fan boʻyicha „mamlakatdagi eng yaxshi“ va „dunyodagi eng yaxshi“ nominatsiyalari boʻyicha mukofotlar taqdim etadi.[6][7]
Edexcel xalqaro GCSE imtihonlari iyun hamda yanvar oylarida oʻtkaziladi. Imtihonlar Edexcel tomonidan oʻrnatiladi va u, Buyuk Britaniyada GCSE imtihonlarini ham belgilaydi.[8]
Oksford AQA xalqaro GCSE imtihonlari may va iyun hamda noyabr oylarida oʻtkaziladi. Imtihonlar OxfordAQA (Oxford International AQA Examinations) tomonidan oʻrnatiladi hamda bu, Buyuk Britaniyada GCSE imtihonlarini oʻrnatuvchi AQA va Oxford University Press oʻrtasidagi qoʻshma korxona.
LRN xalqaro GCSE imtihonlari yanvar va may hamda noyabr oylarida oʻtkaziladi.
GCSEga birinchi marta 2017-yilda yaʼni oʻzgartirishlar kiritilishidan oldin, IGCSE koʻpincha Angliyadagi joriy GCSEga qaraganda eski O-Levels malakasiga koʻproq oʻxshash deb hisoblanardi. Shu sababli, koʻpincha qattiqroq va qiyinroq imtihon deb bahslashardi.[9] 2010-yillarning boshlariga qadar IGCSE taqdim etuvchi maktablarning aksariyati butun dunyo boʻylab chet ellik bolalar uchun xususiy xalqaro maktablar boʻlgan. Lekin, 2010-yillarda Birlashgan Qirollikdagi mustaqil maktablar soni ortib bormoqda va shuningdek, milliy oʻquv dasturidan koʻra qiyinroq, deb taxmin qilingan, xalqaro IGCSE fanlari uchun anʼanaviy Britaniya GCSElariga muqobil sifatida IGCSEʼlarni taklif qila boshladilar.[10] GCSE va IGCSE oʻrtasidagi taqqoslash Taʼlim departamenti tomonidan 2019-yilda oʻtkazildi. Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, IGCSElarda ingliz tili va ingliz adabiyoti boʻyicha A bahosini olish osonroq, lekin tabiiy fanlardan A bahoga erishish qiyinroq. Koʻpgina boshqa mavzular taxminan ekvivalent edi.[11]
Malaka koʻplab dunyo muassasalari tomonidan tan olingan. Shuningdek, u qoʻshimcha kasbiy taʼlim olish imkonini beradi va shuningdek, koʻpincha ishga joylashish uchun asos hisoblanadi.
Uning akademik qiymati Angliyaning GCSE, Shimoliy Amerika GED yoki oʻrta maktab diplomi, Gonkongning HKCEE,[13] Singapurning O-Level,[14] va Hindistonning CBSE va ICSE kurslari. IGCSE talabalarni keyingi akademik oʻqishga, jumladan A darajasiga va BTEC 3-darajasiga oʻqishga, Cambridge Pre-U, IB diplom dasturi va boshqa sertifikatlar tayyorlaydi. Dunyodagi barcha ilmiy muassasalar va ish beruvchilar tomonidan tan olingan va koʻplab muassasalar tomonidan standart GCSEga teng deb hisoblanadi.
IGCSE imtihoni asosan xalqaro maktablarda foydalaniladi. Gonkongdagi talabalar Cambridge imtihon kengashiga, shuningdek, Edexcel imtihon kengashiga oʻz maktablarida yoki Gonkong imtihonlari va baholash organi (HKEAA) orqali individual nomzod sifatida roʻyxatdan oʻtishlari ham mumkin.[15]
IGCSE imtihoni asosan xalqaro maktablarda qoʻllanadi, qolgan maktablar esa uni O Level imtihonlariga taklif qilishadi.[16]
2013-yilda Malakalar va imtihonlarni tartibga solish boshqarmasi (Ofqual) davlat tomonidan moliyalashtiriladigan maktablarda IGCSE fanlaridan koʻproq foydalanishga ruxsat berdi. Ofqual Cambridge IGCSE imtihonlaridan „Cambridge xalqaro sertifikatlari“ nomi ostida foydalanishga ruxsat berdi.[17] Dastlab, 16 ta Cambridge IGCSE oʻquv dasturi Buyuk Britaniya hukumati akkreditatsiyasini oldi. Shundan keyin, Buyuk Britaniya hukumati akkreditatsiyadan oʻtgan 16 ta Cambridge IGCSE oʻquv dasturlari davlat tomonidan taʼminlangan maktablarda ham moliyalashtirilishi mumkinligini eʼlon qildi. Keyinchalik, Cambridge IGCSE nemis va ispan tillari ham akkreditatsiyadan oʻtkazildi va moliyalashtirildi, akkreditatsiya qilingan va moliyalashtirilgan Cambridge IGCSElarining umumiy sonini 18 taga yetkazdi. Akkreditatsiya maqsadlari uchun oʻquv dasturlari Buyuk Britaniyada „Cambridge xalqaro sertifikatlari“ deb nomlanadi, garchi ular butun dunyo boʻylab Cambridge IGCSElari sifatida tanilgan. IGCSE Buyuk Britaniyadagi ikkita imtihon komissiyasi tomonidan taklif etiladi, biri Edexcel, ikkinchisi esa AQA hisoblanadi.[18]
Ammo, 2017-yildan boshlab hukumat IGCSEʼlarni rasmiy natijalar jadvallaridan chiqarib tashlashga qaror qildi va natijada davlat maktablaridagi yozuvlar kamaydi.[19] Shu tarzda, „xalqaro GCSEʼlar endi moliyalashtirish shartlariga javob bermasa-da, ammo ular oldingi yutuqlarni tan olish uchun GCSEʼlarga ekvivalent deb hisoblashda davom etadilar.“[20]
IGCSE sertifikatini taklif etuvchi Shimoliy Amerika maktablarining soni kichikligicha qolishiga qaramasdaa, baʼzi uyda taʼlim beruvchi oʻqituvchilar Shimoliy Amerikadagi odatiy oʻrta maktab oʻquv dasturi oʻrniga IGCSE ni tanlayotgani aytilgan. Ushbu oʻqituvchilarning koʻpchiligiga koʻra, IGCSE oʻquv dasturi Shimoliy Amerikadagi odatiy oʻrta maktab kursidan kamida bir yilga rivojlangan boʻlishi mumkin.[21]
Bir necha yillar davomida Italiyada koʻplab oʻrta maktablar Cambridge maktablari tarmogʻiga qoʻshildi va Cambridge xalqaro maktablariga aylandi. Ushbu maktablarning maqsadi talabalarga IGCSE va As & A Level sertifikatlarini olishga yordam berish hisoblanadi. Baʼzi Italiya universitetlari ham IGCSE, ham AS & A Level sertifikatlarini qabul qiladi, lekin qabul qilish uchun koʻpincha minimal baho talab qilinadi.
COVID-19 pandemiyasi davrida 2020-yilning may va iyun oylarida boʻlib oʻtishi kerak boʻlgan barcha IGCSE imtihonlari hamda oʻsha yilgi GCSE va A-Level imtihonlari bekor qilindi. 2020-yil 31-mart holatiga koʻra, CAIE maktablarga soxta imtihon natijalari kabi dalillar orqali oʻquvchilar baholarini taxmin qilishga qaror qildi.[22]
2020-yil 30-aprelda Pearson Edexcel 2020-yil may va iyun oylaridagi imtihon baholari maktablardan olingan maʼlumotlardan foydalangan holda hisoblanishini eʼlon qildi. Maktablardan 2020-yil 29-maygacha har bir oʻquvchi uchun baholash bahosi hamda har bir sinfdagi oʻquvchilarning tartiblangan tartibini taqdim etish soʻralgan[23].
2021-yil iyun oyidagi imtihonlar seriyasi uchun CAIE ruxsat etilgan va xavfsiz mamlakatlarda imtihonlarni oʻtkazishni rejalashtirmoqda. Shuningdek, hukumat koʻrsatmalariga koʻra imtihonlar oʻtkazilmaydigan mamlakatlar talabalarning kurs ishlari va sinov imtihonlari natijalari kabi dalillardan foydalangan holda maktab tomonidan baholanadigan baholarga oʻtadi. Shuningdek, ular uchun amal qiladigan maktablar uchun tuzatishlar, imtiyozlar va maxsus mulohazalar mavjud.[24]