Ismat T. Kittani

Ismat Taha Kittani
عصمت طه كتاني
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidenti
Mansab davri
1981-yil – 1982-yil
Avvalgisi Rüdiger von Wechmar
Keyingisi Imre Hollai
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 5-aprel 1929-yil
Amadia, Iroq Kurdistoni
Vafoti 23-oktyabr 2001-yil(2001-10-23)
(72 yoshda)
Jeneva, Shvetsariya
Alma mater Knox College (Illinoys)

Ismat Taha Kittani (1929-yil, 5-aprel - 2001-yil, 23-oktabr) — iroqlik siyosatchi bo‘lib, 1981-1982-yillarda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining o‘ttiz oltinchi sessiyasida prezident bo‘lganligi bilan ajralib turadi.

Hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ismat Kittani 1929-yilning 5-aprelida Shimoliy Iroqning kurdlar mintaqasida Amadiya shahrida tug‘ilgan[1]. Kittani juda yomon sharoitda o'sgan va 12 yoshgacha elektr nurini ko‘rmaganini ta’kidlashni yaxshi ko‘rardi[2].

1946-yilda Kittani chet elda o‘qish uchun stipendiya yutib oldi va Knox kollejiga o‘qishga kirdi[1].

Knoxdagi faoliyati davomida Kittani talabalarning ijtimoiy faoliyatida yaxshi niatijalar ko'rsatdi, talabalar kengashi a’zosi va yangiishlab chiqilgan faxriy kod tizimining raisi bo‘lib xizmat qildi. Kitta xalqaro munosabatlar klubining faol a’zosi bo‘lgan va 1951-yilda xalqaro munosabatlar bo‘yicha bakalavr darajasini olgan[1].

Karyerasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1952-yilda Kittani Tashqi ishlar vazirligining xalqaro aloqalar bo‘limiga qo‘shilishdan oldin qisqa vaqt o‘rta maktab o‘qituvchisi bo‘lib ishlagan va 1954-yilda Qohiradagi Iroq elchixonasiga attashe sifatida tayinlangan[3]. Kitta 1957-yildan 1961-yilgacha Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iroqdagi missiyasida xizmat qilgan va u yerda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashi va Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti kabi bir qator tashkilotlarda delegat bo‘lgan. Shundan so‘ng, Kittani 1961-yildan 1964-yilgacha Iroqning Shveytsariyadagi vakili sifatida xizmat qilish uchun Jeneva shahriga bordi[1].

1964-yilda Nyu-Yorkdagi iqtisodiy va ijtimoiy kengashda kotib etib saylandi. 1971-yilda Bosh kotibning idoralararo ishlar bo‘yicha yordamchisi, 1973-yilda esa Bosh kotib Kurt Waldheimning shtab boshlig‘i bo‘ldi[1]. Kittani 1975-yilgacha Nyu-Yorkda qoldi.

Kittani 1975-yilda Bag‘dodga bordi va Tashqi ishlar vazirligining xalqaro tashkilotlar bo‘limi boshlig‘i hamda kotib o‘rinbosari etib saylandi, u yerdan Nyu-Yorkka tez-tez borib-kelishi kerak edi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashi kotibi lavozimidan oldin, 1980-yilda Iroq Tashqi ishlar vazirligida kotib o‘rinbosari bo‘ldi[4].

Kittani 1982-yil 5-iyun shanba kuni Knox kollejining faxriy unvonini oldi, u yerda Kittani o‘sha paytdagi yoshlarni rag‘batlantirgan ma’ruzachilardan biri edi.

1985-yil 15-sentabrda u Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashida Iroq vakili bo‘lgan va Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashi Bosh Assambleyasining 36-prezidenti etib saylangan. Kittani germaniyalik Rüdiger von Wechmarning o‘rnini egalladi.

Kittani juda g‘ayrioddiy saylov o‘tkazdi, u yerda u qur’a tashlash yo‘li bilan saylandi va ikki raund maxfiy ovoz berishdan so‘ng bu uni o‘z raqibi Bangladeshlik Muhammad Kaiser bilan ilojsiz holatda qoldirdi[4].

Kittani Iroq tomonidan qo‘shni davlatga (Eron) qilingan bosqinchilikdan hali tiklanayotgan va o‘sha paytda Isroil bilan hali ham urushda bo‘lgan xalq vakili edi.

Nafaqa va o'limi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kittani 1989-yilda nafaqaga chiqdi va diplomatlarga BMTdagi faoliyatlarida yordam berishni davom ettirdi. 2001-yil 23-oktyabrda 71 yoshida saraton kasalligidan vafot etdi. Undan Dara ismli o‘g‘li qoldi[2].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Kittani chosen UN. Assembly president. Knox Alumnus, October 1981. 9, Special Collections and Archives, Henry M. Seymour Library, Galesburg, IL.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Ismat Kittani, 72, Kurdish Diplomat Who Loyally Served Iraq“. The New York Times. Qaraldi: 2023-yil 24-noyabr.
  3. ↑ Pick, Hella. „Ismat Kittani“ (en-GB). The Guardian (2001-yil 21-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 24-noyabr.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ismat Kittani, ‘51. July 2002 Knox magazine,  July 2002. 37, Special Collections and Archives, Henry M. Seymour Library, Galesburg, IL.