Ivan Plotnikov

Plotnikov Ivan Vasilevich
Tavalludi 1902-yil
Rossiya Imperiyasi, Tombov guberniyasi, Kozlov uyezdi, Novo-Aleksandrovka posyolkasi
Vafoti 1995-yil
Fuqaroligi Sovet Ittifoqi SSSR
Kasbi kimyogar
Brezent etiklar

Ivan Vasilyevich Plotnikov (1902-1995) - sovet kimyogari va ixtirochisi. Brezentni qayta ishlash faoliyati bilan mashhur boʻlgan. Haqiqiy hayvonlar terisini moddaning membranasi sifatida oʻzgartirilgan koʻp qatlamli toʻqimachilik matosiga asoslangan sun'iy teri turiga arzon va samarali almashtirish usulini ixtiro qilgan. Material asosan harbiy etiklar va avtomobillar ishlab chiqarishda qoʻllanadi.

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1902-yilda Novo-Aleksandrovka qishlogʻida (hozirgi Novikovo, Tambov viloyati)[1] dehqon oilasida tugʻilgan. 1920-yilda Moskva oliy elektrotexnika maktabining talabasi boʻldi, keyingi yili oʻqishini Moskva kimyo-texnologiya institutiga koʻchirdi. 1922-yilda uni "kulakning oʻgʻli" sifatida ayblashdi. U tez orada oʻz huquqlarini tikladi.[2]

1935-yildan Kirov shahridagi sun'iy charm ishlab chiqaruvchi Kirov zavodida ishlagan. Kirza nomi, bir versiyaga koʻra, Kirov zavodi soʻzining qisqartmasi boʻlib, u zavod kirzani ommaviy ishlab chiqarishda birinchi oʻrinni egallagan.[3] Lekin bu shunchaki "xalq etimologiyasi" boʻlishi ham mumkin. "Kirza" soʻzining kelib chiqishi koʻproq inglizcha: Kirsei, ya'ni Angliyaning Kersi qishlogʻi nomidan kelib chiqqan. Bu yerda qoʻylarning maxsus zoti boqilgan, ularning junidan bu maxsus mato ishlab chiqarilgan.[4]

Brezent ishlab chiqarish texnologiyasi 1935-yilda Plotnikov[3] va uning yordamchisi, muhandis Xomutov tomonidan qayta oʻrganilgan. Ommaviy ishlab chiqarish Finlandiya-Sovet urushi davrida boshlangan. Dastlab, material qish sharoitida foydalanish uchun yaroqsiz deb topildi va ishlab chiqarish toʻxtatildi. Biroq, tez orada texnologiya takomillashtirildi va ommaviy ishlab chiqarish 1941-yil kuzida, nemis bosqini vaqtida qayta tiklandi. Chunki Qizil Armiya uchun juda koʻp miqdordagi arzon poyabzal juda zarur edi.

Plotnikov 200 dan ortiq ilmiy ishlar muallifi.

Mukofotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Ikkinchi darajali Stalin mukofoti (1942) - charm oʻrnini bosuvchi moddalarni ixtiro qilish va sanoatga joriy etgani uchun.
  • ikkita “Shon-sharaf belgisi” ordeni
  • boshqa medallar

Xotirasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yilda Novikovo qishlogʻidagi I. V. Plotnikov tahsil olgan Avliyo Ioann cherkovi va oʻqituvchilar maktabi (hozirgi 7-sonli kasb-hunar maktabi) qoshidagi cherkov maktabi binosiga esdalik lavhasi oʻrnatildi.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Плотников Иван Васильевич“. Наука и техника. Имена, связанные с Тамбовщиной. 2014-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-dekabr.
  2. ↑ село Новиково.
  3. ↑ 3,0 3,1 В. И. Шмакова Комбинат «Искож» // Энциклопедия земли Вятской / отв. В. Ситников. — Киров: «О-Краткое», 2008. — Т. 10. Книга вторая. Промышленность. Энергетика. Строительство. Транспорт. ISBN 978-5-91402-040-5 (Ruscha)
  4. ↑ Крысин Л. П. „Кирза“, . Толковый словарь иноязычных слов, Библиотека словарей. М.: Эксмо, 2008. ISBN 5-200-02859-0.