Abulvalid Maʼn ibn Zaʼida ash-Shayboniy (arabcha: معن بن زائدة الشيباني) (769/70-yilda vafot etgan) – 8-asrda shaybon qabilasidan boʻlgan arab sarkardasi. Umaviylar va Abbosiylarga xizmat qilgan.
Maʼn shaybon qabilasining zodagonlaridan[1][2][3]. Umaviylar xalifaligi xizmatiga kirgan va Iroqning noibi Yazid ibn Umar ibn Hubayra homiyligida 746/7-yilda Abdulloh ibn Muoviyaga qarshi Forsga qoʻshin boshqarishga yuborildi[2][3].
Abbosiylar inqilobi paytida u Iroqqa qaytib, Ibn Hubayra qoʻmondonligi ostida Vosit qamalida Abbosiylarga qarshi jang qilgan; Hatto, u Abbosiy qoʻmondon Qahtaba ibn Shabib at-Toʻiyni oʻldirganini daʼvo qilganlardan biri edi[4][5]. Vasit garnizoni rahbarlari taslim boʻlganidan soʻng qatl etilishdan omon qoldi, chunki Ibn Hubayra nomidan xalifa as-Saffohga boʻysunish uchun Kufaga yuborilgandi[5].
Shundan soʻng u 758/9-yilgacha yashirinib yurdi, keyin esa Ravandiya isyonchilariga qarshi kurashish uchun yashirin hayotdan chiqdi. Bu vazifani shunchalik muvaffaqiyatli bajardiki, xalifa al-Mansur uni toʻliq afv etib, saroyda oʻrin berdi[6][7][8]. Maʼn 759/60-yillarda Yaman gubernatorligiga tayinlangan va u yerda „mamlakatni shafqatsizlarcha, ammo muvaffaqiyatli tarzda tinchlantirgan“[8]. 768-yilda Yamandan chaqirib olib, Seyistonni boshqarishga yuboriladi. U yerda mahalliy xorijiy qoʻzgʻolonchilarni magʻlub etishga muvaffaq boʻldi. Biroq ularning bir qismi oʻzlarini ishchi qiyofasiga kiritib, uning Bustdagi qarorgohiga kirib, uni oʻldirdilar (769/70-yillarda)[7][8].
Maʼn „shafqatsiz jangchi, shuningdek, oʻta saxiy va shoirlar homiysi, ayniqsa Maʼn haqida mashhur marsiya yozgan Marvon ibn Abu Hafsaning homiysi“ sifatida shuhrat qozondi[9]. Toʻrt oʻgʻlidan ikkitasi mashhurlikka erishdi: Zaʼida Yamanda uning oʻrnini egalladi, Sharahil esa 806-yilda Horun ar-Rashidning Vizantiya imperiyasiga bostirib kirishida qatnashdi. Biroq, Maʼnning oʻrnini ham Shaybon qabilasida, ham saroyda uning jiyanlari Yazid va Ahmad egalladi. Har ikkisi ham muhim viloyat noibliklari va harbiy qoʻmondonliklarni oʻz zimmalariga olishgan. Ayniqsa Yazid avlodlari Shirvon viloyatida hukmronlik oʻrnatishdi va bu yerda keyinchalik alohida sulola – shirvonshohlar tashkil topgan[9][10][11].