Majduddin

Mulla

Majduddin

Baḥr al-ʿUlūm
ملّا مجد الدین
Shaxsiy maʼlumotlar
Vafoti 1813
Dini Islom
Rivojlanishi 18-asr
Mazhab Sunniy
Yurisprudensiya Hanafiylik
Tanilgan sohasi Birinchi Alia madrasasi muallimi
Boshqa nomlari Madan Shohjahanpuriy

Majduddin al-Madaniy (arabcha: مجد الدین المدنی; 1813-yil vafot etgan)[1], Madan Shahjahanpuri (arabcha: مدن شاہجہانپوری) nomi bilan ham tanilgan[2] 18-asrda yashagan hind musulmon ilohiyotchisi. Kalkutta madrasasining birinchi mudiri, Bengaliyaning birinchi Alia madrasasi muallimi boʻlgan.

Yoshligi va taʼlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Majduddin 18-asrda Shimoliy Hindistonning Bareilly shahridagi Shohjahanpur shahrida Tohir al-Husayniy oilasida tug‘ilgan[1]. Gopamau shahrida Shayx Vahhaj ad-Din qoʻli ostida tahsil olgan, u Muhammad Solih Bengaliyning ham ustozi boʻlgan, shuningdek, Majduddin Qozi Muborakning shogirdi boʻlgan[3]. Majduddin islom fiqhidan tashqari notiqlik va mantiq ilmidan ham taʼlim olgan[4].

Faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

18-asrning 4-choragida Britaniya maʼmurlari subkontinentning maʼmuriyatini yaxshiroq boshqarish uchun uning turli diniy, ijtimoiy va huquqiy pretsedentlarini oʻrganish zarurligini tushunishdi. Ushbu tashabbusning bir qismi sifatida Fort-William prezidentligining inauguratsion general-gubernatori Warren Hastings 1780-yil oktyabr oyida Kalkutta Mohammedan kollejiga asos solgan. Mulla Majduddin sentabr oyida Kalkuttaga tashrif buyurdi va u yerda uning tarafdorlari ko‘p edi. 21-sentabrda[5] bir qancha musulmonlar Xastingsdan Majduddinni madrasaga muallim qilib ishga olish uchun uning taʼsiridan foydalanishni soʻradilar[6]. Shunday qilib, Majduddin madrasaning birinchi mudiri boʻlib, taxminan oʻn yil davomida bu vazifani bajardi. U koʻpincha Shimoliy Hindistonning mashhur islom oʻquv dasturi boʻlgan Dars-i Nizomiyni Bengaliya va qoʻshni mamlakatlarga[7] kiritgani uchun eʼtirof etiladi. Shuningdek, madrasaning oʻquv dasturini tuzgan. Fundamental islom taʼlimoti va fiqh ilmi bilan bir qatorda matematika, mantiq va falsafani ham o‘z ichiga olgan[4][8].

1791-yilda Majduddin Britaniyaning 24 Parganas kollektori uni notoʻgʻri boshqaruvda aybladi, ammo tergov oʻtkazilganidan bekor qilindi. Kalkuttadan ishdan boʻshatilgandan soʻng, Majduddin Avad Saadat Ali Xon II navobi qoʻli ostida Laknau qozisi sifatida ishga kirdi. Biroq, koʻp oʻtmay buni ham tark etib, Bareilliga qaytib keldi. U yerda Hafizul Mulk dargohida islom fiqhidan dars bera boshladi. Uning Bareillidagi taniqli shogirdlaridan biri Salamat Ulloh Kashfiy edi[9]. Majdiddin 1813-yilda vafot etgan.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Madrassah Education". The Muslim World League Journal (Press and Publications Department, Muslim World League) 10: 29. November 1982. 
  2. ↑ Mawlana Nur Muhammad Azmi „2.2 বঙ্গে এলমে হাদীছ“, . {{{title}}} (bn). Emdadia Library — 24-bet. 
  3. ↑ Abdus Sattar, Mohammad. تاریخ مدرسہ عالییہ ڈھاکا (ur). Ashrafia Pub., 1966 — 41-51-bet. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Ragib. „কলিকাতা আলিয়া মাদ্রাসা থেকে বাংলাদেশ মাদ্রাসা শিক্ষাবোর্ড : একটি পর্যালোচনা“ (bn). Fateh24 (2019-yil 7-avgust). Qaraldi: 2022-yil 9-may.
  5. ↑ Muhammad Abdur Rahim. The Muslim Society and Politics in Bengal, A.D. 1757-1947. University of Dacca, 1978 — 124-bet. 
  6. ↑ „Establishment of Calcutta Madrasah“, Reports on Islamic Education and Madrasah Education in Bengal, 1861-1977 Ibrahimy, Sekandar Ali: . Islamic Foundation Bangladesh — 138-bet. 
  7. ↑ Siddiqui, M.K.A.. Institutions and Associations of the Muslims in Calcutta: A Preliminary Survey. Institute of Objective Studies, 1997. 
  8. ↑ „আলিয়া মাদরাসা প্রতিষ্ঠার খন্ডচিত্র“ (bn). Our Islam 24. Qaraldi: 2022-yil 9-may.
  9. ↑ Bin Umar, Khalid (September 2014), „Shah Salamat Ullah Kashfi Badayuni Summa Kanpuri“, Lauh o Qalam, Khuloos