Mehrangiz Kar

Mehrangiz Kar

Mehrangiz Kar (forscha: مهرانگیز کار‎ </link> ; 1944-yil 10-oktabrda tugʻilgan [1] [2] Ahvaz, Eron) inson huquqlari boʻyicha huquqshunos, Eronda va butun islom olamida ayollar va inson huquqlarini himoya qilish tarafdori boʻlgan xalqaro miqyosda tan olingan yozuvchi, notiq va faol targʻibotchi[3]. Uning asarlaridagi umumiy mavzu Eron qonunlarida nson huquqlari va inson qadr-qimmatining asosiy tamoyillari oʻrtasidagi ziddiyatli vaziyatlardir. U, shuningdek, "Qizil chiziqni kesib oʻtish " kitobining muallifi va Erondagi ayollar huquqlari harakati faoli. 1944-yilda Eron janubidagi Ahvaz shahrida tugʻilgan, Tehron universiteti qoshidagi huquq va siyosatshunoslik kollejida tahsil olgan. Oʻqishni tamomlagach, u Sazman-e Taʼmin-e Ejtemaii institutida faoliyat olib bordi va ijtimoiy va siyosiy mavzularda 100 dan ortiq maqolalar chop etdi[4][5].

U 1979-yilgi Eron inqilobidan keyin gender munosabatlarini islomlashtirishga qarshi chiqqan birinchi advokat ayollardan biri hisoblanadi. Kar Eronda ham, xorijda ham siyosiy, huquqiy va konstitutsiyaviy islohotlar, fuqarolik jamiyati va demokratiyani targʻib qilish, ayollar va bolalar huquqlariga oid qonuniy toʻsiqlarni bartaraf etish boʻyicha koʻp maʼruzalar oʻqigan[6][7].

Hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 2000-yil 29-aprelda Eronning yetakchi yozuvchilari va ziyolilari bilan birga Eronda siyosiy va ijtimoiy islohotlarga bagʻishlangan Berlin ilmiy anjumanida ishtirok etgani uchun hibsga olindi. U advokatlik huquqisiz yopiq sudlangan va „milliy xavfsizlikka zid harakatlar“ va „islomiy kiyinish qoidalarini buzish“ kabi ayblovlar bilan toʻrt yilga ozodlikdan mahrum etilgan[8][9].

U AQSHga davolanish maqsadida ketganidan soʻng uning turmush oʻrtogʻi boshqaruvning ochiq tanqidchisi boʻlgan Siamak Pourzand gʻoyib boʻladi va Mehrangiz Tehronning qattiq bosimiga duch keldi. U rasmiy idoralar va huquqni himoya qiluvchi tashkilotlar orqali turmush oʻrtogʻi haqida maʼlumot olishga urindi, shuningdek, oʻzi va qizlari Leyla va Azodaning xorijiy radio va televideniyega qilgan murojaatlari natija bermadi. Janob Pourzand gʻoyib boʻlganidan bir necha hafta oʻtib, josuslik va milliy xavfsizlikka zarar yetkazishda ayblanib, Islom Respublikasi qamoqxonalarida topilgan. Tehron matbuot sudi uni 2002-yil 3-mayda sakkiz yillik qamoq jazosiga hukm qildi[10].

Mehrangiz Kar Vudro Vilson nomidagi Xalqaro Olimlar Markazida olima va Demokratiya uchun Milliy Jamgʻarmaning Demokratik tadqiqotlar boʻyicha xalqaro forumining Reygan-Fascell Demokratiya boʻyicha aʼzosi boʻlgan[11].

Kar Garvard universitetida Radkliff stipendianti boʻlgan va 2005/06-oʻquv yilida Garvardning Jon Kennedi nomidagi Hukumat maktabidagi Inson huquqlari siyosati markazida ishlagan[12].

Hozirda u Braun universitetidagi Pembrok ayollarni oʻqitish va tadqiqot markazida ishlaydi. U, shuningdek , Tavaana: Eron fuqarolik jamiyati uchun elektron taʼlim institutida Eronda ayollar huquqlari boʻyicha kurslar oʻqituvchisi hisoblanadi[13].


Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Profile of Mehrangiz Kar
  2. ↑ مهرانگیز کار
  3. ↑ „FELLOWS AND ALUMNI“. Scholar Rescue Fund.
  4. ↑ „MEHRANGIZ KAR (1944) lawyer, writer, lecturer at Harvard University“. Gariwo.
  5. ↑ Mehrangiz, Kar; Golriz, Farshi (2008). "Focusing on Women in the Internal Politics of Iran". Brown Journal of World Affairs 15 (1): 75-86. ISSN 1080-0786. 
  6. ↑ „Mehrangiz Kar Independent Scholar“. Women's Lerning Partnership.
  7. ↑ "Plight of women's human rights activist in Iran". Reproductive Health Matters 9 (17): 1. 2001. ISSN 0968-8080. 
  8. ↑ „The Iranian Women's Movement: A Conversation with Mehrangiz Kar“. Iranian Studies, Stanford University. Qaraldi: 2023-yil 12-iyul.
  9. ↑ „Prominent Iranian Human Rights Activist Mehrangiz Kar to Teach at California State University, Northridge in the Fall“. California State University. Qaraldi: 2023-yil 12-iyul.
  10. ↑ „MEHRANGIZ KAR (1944) lawyer, writer, lecturer at Harvard University“. Gariwo.
  11. ↑ „Mehrangiz Kar“. Center for Human Rights in Iran.
  12. ↑ Past Carr Center Fellows, Retrieved on 11 March 2011.
  13. ↑ „Tavaana Faculty“. Tavaana. 2015-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-sentyabr.