Muhammad Sahool Bhagalpuri

Mavlono, Muftiy

Muhammad Sahool Bhagalpuri
Shaxsiy maʼlumotlar
Vafoti 1948 (23 Rajab 1367 AH)
Pureni, Bhagalpur
Dini Islom
Mazhab Sunniy Hanafiy
Oqim Deobandiy
Mashhur ish(lar)i Fatāva Suhūliya
Alma mater Darul Ulum Deoband

Muhammad Sahool Bhagalpuri (1948-yilda vafot etgan) hind musulmon olimi va huquqshunosi boʻlib, Dorul Ulum Deobandning beshinchi bosh muftiysi boʻlib faoliyat yuritgan.

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muhammad Sahool Bhagalpuri Bhagalpurning Puraini shahrida[1] Usmon naslini daʼvo qiladigan musulmon oilasida tugʻilgan[2].

Sahool boshlangʻich taʼlimni uyda olgan, keyin esa Ashraf Alam bilan birga oʻqigan. U Jomiy al-Ulum Kanpur madrasasiga koʻchib oʻtgan va u yerda Ashraf Ali Tanviy va Muhammad Ishoq Burdvoniydan tahsil olgan[3]. Keyin Fayz-i Om madrasasida Muhammad Faruk Chiryakotiydan tahsil oladi[3]. Muhammad Sahool Haydarobodga borib, u yerda Lutfulloh Aligarhiy va Abdulvahhob Bihoriydan mantiq, falsafa, astronomiya, adabiyot va fiqh ilmlarini o‘rgangan. Haydaroboddan Dehliga ko‘chib o‘tadi va Nazir Husaynning maʼruzalarida qatnashadi, so‘ngra Dorul Ulum Deobandga aʼzo boʻladi va bu dargohda Mahmud Hasan Deobandiydan hadis ilmini o‘rganadi hamda shu yerda taʼlimni tamomladi[3][4].

Sahool oʻqishni tamomlagandan soʻng Dorul Ulum Deobandga oʻqituvchi etib tayinlandi. U sakkiz yildan ortiq seminariyada dars bergan[4]. Keyin Aziziya madrasasi, Kalkutta Alia madrasasi va Sylhet hukumati Alia madrasasida katta hadis professori va bosh muallim sifatida xizmat qildi[3]. 1920-yilda Patna shahridagi Alia Shamsul Huda madrasasiga mudir etib tayinlandi[4]. Muhammad Shofi Usmoniydan keyin u hijriy 1355-yildan hijriy 1357-yilgacha Dorul Ulum Deobandning beshinchi bosh muftiysi bo‘lib ishlagan va o‘z davrida 15 185 ta fatvo bergan[3].

Sahool 1948-yilda (27-rajab 1367-hijriy) vafot etdi va Purenida dafn qilindi[3].

Adabiy asarlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dor al-Suhul Shimoliy Nozimobodda oʻzining „Fatova Suhuliya“ nomi bilan mashhur boʻlgan Mahmud al- Fatova nomli diniy farmonlar kitobini nashr etdi. Fatovoning eski nusxasini Sahoolning nabirasi Muhammad Saʼdulloh Usmoniy Jomiyya Ulum -ul- islomiya ustozi Muhibbullohga bergan. Muhibulloh buning ustida ishladi va fatvo tuzib nashr etdi[5].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Rizwi, Syed Mehboob. Tarikh Darul Uloom Deoband, 1980 — 190-bet. 
  2. ↑ Rafīq Ahmad Balākoti (July–August 2016). "Hadhrat Mufti Muhammad Sahool Usmani - A Biographical Sketch" (ur). Darul Uloom (Darul Uloom Deoband) 100 (7–8). http://www.darululoom-deoband.com/urdu/magazine/new/tmp/12-MUfti%20Mohd%20Suhul_MDU_7-8_July&Aug_16.htm. Qaraldi: 7 September 2020. Muhammad Sahool Bhagalpuri]]
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Rizwi, Syed Mehboob. Tarikh Darul Uloom Deoband, 1980 — 191-bet. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Asir Adrawi. Tazkirah Mashāhīr-e-Hind: Karwān-e-Rafta, 2nd, April 2016 (ur), Deoband: Darul Muallifeen — 115-bet. 
  5. ↑ Editorial (March 2017). "A Review of Mahmūd al-Fatāwa" (ur). Bayyināt (Jamia Uloom-ul-Islamia): 59. https://www.banuri.edu.pk/bayyinat-detail/%d9%86%d9%82%d8%af-%d9%88-%d9%86%d8%b8%d8%b1-21. Qaraldi: 7 September 2020. Muhammad Sahool Bhagalpuri]]

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Rizwi, Syed Mehboob „Maulana Mufti Muhammad Sahool“, . Tarikh Darul Uloom Deoband, 1981, Deoband: Darul Uloom Deoband — 190–191-bet. 
Oʻtmishdoshi:
Muhammad Shafiy Usmaniy 		Dorul Ulum Deoband bosh muftiysi
1355 AH - 1357 AH 		Vorisi:
Kifayatullah Gangohi