Oʻzbekiston hukumati
 Oʻzbekiston gerbi | |
| Hukumat haqida umumiy maʼlumot | |
|---|---|
| Tashkil etilgan | 1991-yil 1-sentyabr |
| Avvalgi Hukumat |
|
| Yurisdiksiya | Oʻzbekiston |
| Employees | approx: 6, 300, 000 |
| Annual budget | $33.7 billion |
| Minister responsible | |
| Hukumat rahbarlari |
|
| Website | gov.uz |
Oʻzbekiston Respublikasida ijro etuvchi hokimiyatni Oʻzbekiston Hukumati amalga oshiradi. Hukumat aʼzolari – Oʻzbekiston Prezidenti, Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri, vazirlar va vazir oʻrinbosarlari. Bu Oʻzbekiston Konstitutsiyasida oʻzining huquqiy asosiga ega. Vazirlar Mahkamasi – Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati Oʻzbekiston Respublikasining ijro etuvchi hokimiyat organi boʻlib, iqtisodiyotning samarali faoliyat yuritishi, ijtimoiy-madaniy taraqqiyotga, qonunlar va Oliy Majlisning boshqa qarorlari, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari ijrosiga rahbarlikni taʼminlaydi.
|
|---|
| Ushbu maqola Oʻzbekiston siyosati va hukumatiga bagʻishlangan turkumning bir qismidir |
|
|
| Vazirlar Mahkamasi |
 Oʻzbekiston portal |
Vazirlar Mahkamasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Vazirlar Mahkamasi Oʻzbekiston Respublikasining Bosh vaziri, uning oʻrinbosarlari, vazirlar va davlat qoʻmitalari raislaridan iborat. Qoraqalpogʻiston Respublikasi hukumati rahbari oʻz lavozimiga koʻra Vazirlar Mahkamasi tarkibiga kiradi. Vazirlar Mahkamasining tarkibi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan shakllantiriladi. Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri nomzodi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimnomasiga asosan Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining palatalari tomonidan koʻrib chiqiladi va tasdiqlanadi. Vazirlar Mahkamasi aʼzolari Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri taqdimiga binoan Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlanadi. Oʻzbekiston Respublikasining Bosh vaziri Vazirlar Mahkamasi faoliyatini tashkil etadi va unga rahbarlik qiladi, uning samarali faoliyati uchun shaxsan javobgar boʻladi, Vazirlar Mahkamasining majlislarida raislik qiladi, uning qarorlarini imzolaydi. Vazirlar Mahkamasi qonunchilik tashabbusi huquqiga ega. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Vazirlar Mahkamasi vakolatiga kiruvchi masalalar boʻyicha qarorlar qabul qilishga, uning majlislarida raislik qilishga, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlarini hamda Bosh vazirning farmoyishlarini bekor qilishga haqli. Vazirlar Mahkamasi oʻz faoliyatida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti va Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi oldida javobgardir. Vazirlar Mahkamasi oʻz vakolatlarini yangi saylangan Oliy Majlisga oʻxshash tarzda oʻz zimmasiga oladi. Vazirlar Mahkamasining faoliyatini tashkil etish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005-yil 14-fevraldagi 62-son qarori bilan tasdiqlangan Vazirlar Mahkamasining Nizomida belgilangan. Vazirlar choraklik rejalar asosida amalga oshiriladi. Vazirlar Mahkamasi majlislarida davlat boshqaruvi, iqtisodiyot va ijtimoiy-madaniy rivojlantirishning eng muhim masalalari hal etiladi. Vazirlar Mahkamasining majlislari har chorakda kamida bir marta oʻtkaziladi. Vazirlar Mahkamasining doimiy faoliyat yurituvchi organi sifatida Bosh vazir va uning oʻrinbosarlaridan iborat Vazirlar Mahkamasining Prezidiumi faoliyat koʻrsatadi. Bosh vazirning qaroriga binoan Vazirlar Mahkamasi tarkibiga Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining boshqa aʼzolari ham kiritilishi mumkin. Vazirlar Mahkamasi va uning Prezidiumining navbatdan tashqari majlislari kechiktirib boʻlmaydigan masalalarni muhokama qilish zarurati tugʻilganda oʻtkazilishi mumkin. Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vazirida har haftada Bosh vazir oʻrinbosari, Axborot-tahlil departamenti boshligʻi va apparat rahbari ishtirokida Prezident topshiriqlari ijrosini tashkil etish masalalari koʻrib chiqiladigan kengashlar oʻtkaziladi. Oʻzbekiston Respublikasi, davlat apparatining kundalik faoliyati muhokama qilinadi. Vazirlar Mahkamasi barcha organlar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar tomonidan bajarilishi shart boʻlgan qarorlar va farmoyishlar chiqaradi.amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasining butun hududida mansabdor shaxslar va fuqarolar. Davlat va xoʻjalik boshqaruvining ayrim masalalari boʻyicha takliflar tayyorlash, Vazirlar Mahkamasi qarorlari loyihalarini ishlab chiqish, shuningdek Vazirlar Mahkamasining ayrim vazifalarini amalga oshirish uchun Vazirlar Mahkamasining muvaqqat komissiyalari va boshqa ishchi organlar tuzilishi mumkin.
Amaldagi Vazirlar Mahkamasi (2023-yil 1-yanvar)
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Oʻzbekiston Vazirlar Mahkamasi | |||
|---|---|---|---|
| Lavozim | Ism | Siyosiy partiya | Tayinlov vaqti |
| Bosh Vazir | Abdulla Aripov | Liberal demokratik | |
| Investitsiyalar, savdo va sanoat vaziri | Laziz Shavkatovich Qudratov | 2023-yil 1-yanvardan hozirgacha | |
| Moliya va iqtisodiyot vaziri | Jamshid Anvarovich Qoʻchqorov | 2023-yil 3-avgustdan hozirgacha | |
| Togʻ-kon sanoati va geologiya vaziri | Bobur Farhodovich Islomov | 2023-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Qurilish, uy-joy kommunal xoʻjaligi vaziri | Sherzod Saidjanovich Hidoyatov (v.b) | 2024-yil 17-iyul | |
| Qashshoqlikni qisqartirish va bandlik vaziri | Behzod Anvarovich Musayev | 2022-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vaziri | Kongratbay Avezimbetovich Sharipov | 2024-yil 2-fevraldan hozirgacha | |
| Maktabgacha va maktab taʼlimi vaziri | Hilola Oʻktamovna Umarova | 2022-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish, iqlim oʻzgarishi vaziri | Aziz Abdukaxarovich Abduhakimov | 2022-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Sport vaziri | Adham Ilhomovich Ikromov | 2022-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Qishloq xoʻjaligi resurslari vaziri | Ibrohim Yoʻlchiyevich Abdurahmonov | 2023-yil 25-oktyabrdan hozirgacha | |
| Suv xoʻjaligi vazirligi | Shavkat Rahimovich Hamroyev[1] | 2018-yil 12-fevral – hozirgacha | |
| Raqamli texnologiyalar vazirligi | Sherzod Xotamovich Shermatov | 2022-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Adliya vaziri | Akbar Joʻrayeivch Toshqulov | 2022-yil 16-noyabr | |
| Transport vaziri | Ilhom Rustamovich Mahkamov | 2021-yil 22-fevral | |
| Madaniyat vaziri | Ozodbek Ahmadovich Nazarbekov | 2020-yil 24-yanvardan hozirgacha | |
| Mudofaa vaziri | General-leytenant: | 2019-yil 11-fevraldan hozirgacha | |
| Sogʻliqni saqlash vaziri | Asilbek Anvarovich Xudayarov | 2024-yil 4-yanvardan hozirgacha | |
| Tashqi ishlar vaziri | Baxtiyor Odilovich Saidov | 2022-yil 30-dekabrdan hozirgacha | |
| Ichki ishlar vaziri | Poʻlat Razzaqovich Bobojonov | 2017-yil 4-sentyabrdan hozirgacha | |
| Favqulodda vaziyatlar vaziri | Abdulla Hamiduallyeivch Qoʻldoshev | 2022-yil 1-martdan hozirgacha | |
Oʻzbekiston Respublikasi prezidentlik boshqaruvi asosidagi konstitutsiyaviy respublika boʻlib, unda Oʻzbekiston Prezidenti ham davlat, ham hukumat boshligʻi hisoblanadi. Ijro etuvchi hokimiyatni hukumat amalga oshiradi. Qonun chiqaruvchi hokimiyat Oliy Majlisning ikki palatasi – Senat va Qonunchilik palatasiga tegishli. Sud hokimiyati (yoki sud hokimiyati) Oliy sud, Konstitutsiyaviy sud va Oliy xoʻjalik sudidan iborat boʻlib, sud hokimiyatini amalga oshiradi.
Oʻzbekistondagi iqtisodiy islohot harakati bilan siyosiy islohot yoʻlidagi harakat teng kelmadi. Buning oʻrniga Oʻzbekiston hukumati mustaqillikka erishgandan soʻng (1991-yil 1-sentyabr) oʻz nazoratini kuchaytirib, muxolifat guruhlarini bostirib borgan. Nomlar oʻzgargan boʻlsa-da, hukumat institutlari Sovet Ittifoqi parchalanishidan oldin mavjud boʻlganlarga oʻxshashligicha qolmoqda. Hukumat boshqa sobiq respublikalardagi (eng ishonarlisi, qoʻshni Tojikiston) mojaro va tartibsizlikni keltirib oʻtish davrida barqarorlik va oʻzgarishlarga bosqichma-bosqich yondashish zarurligini taʼkidlab, jamoat yigʻilishlari, muxolif partiyalar va ommaviy axborot vositalarini tiyib turishini shu orqalik oqlagan. Bunday yondashuv Oʻzbekiston aholisining katta qismi orasida ishonch topdi, garchi bunday pozitsiya uzoq muddatda barqaror boʻlmasligi mumkin.
Mustaqillikning dastlabki yillarida institutsional oʻzgarishlarga qaramay, demokratik islohotlarni amalga oshirish uchun zarur boʻlgan institutsional oʻzgarishlarni qabul qilishdan koʻra koʻproq qarshilik koʻrsatilgan. Mustaqillikning dastlabki kunlarida Oʻzbekistonda demokratiya sari qanday boshlangʻich harakat boʻlmasin, sovet uslubidagi kuchli markazlashgan rahbariyatning inertsiyasi yengib oʻtgangan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Suv xoʻjaligi vazirligi rahbariyatini taniysizmi?“ (2024-yil 8-may).
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Oʻzbekiston hukumati Rasmiy sayti