Oʻzbekiston togʻlari roʻyxati

Oʻzbekiston togʻlari roʻyxati – Oʻzbekiston hududida joylashgan barcha togʻ tizimlarining choʻqqilari roʻyxatidir. Mamlakatning togʻli hududlari maydoni 96 000 km² boʻlib, umumiy hududning 21,3% ni tashkil qiladi. Oʻzbekistonning togʻli hududlarida 2 milliondan ortiq kishi istiqomat qiladi, bu aholining qariyb 7 foizini tashkil qiladi[1].

Qurama tizmasi

Oʻrta Osiyo togʻlaridan Oʻzbekistonda faqat ikkita togʻ tizimi – Tyan-Shan va Hisor-Olay ifodalangan. Ikkalasi ham mamlakatning janubi-sharqida joylashgan: shimolda Tyan-Shan va janubda Hisor-Oloy. Tyan-Shanning eng yirik tizmalari – Chatqol (4503 m), Qurama (3769 m), Piskom, Ugom, Qurjantov, Maydantol, Koʻksuv. Hisar-Oloyda eng yirik tizmalari Turkiston, Zarafshon va Hisordir. Bundan tashqari, Qizilqum choʻlida (Tamditov togʻ massivi) bir qancha past choʻqqilar mavjud. Roʻyxatdagi tizmalar va togʻ tizmalari qoʻshni davlatlar: Qirgʻiziston, Qozogʻiston, Tojikiston va Turkmaniston hududida davom etadi. Ularning bir qismining tizmalari boʻylab davlat chegaralari chizilgan, Ayribobo (3139 m) va Mingbuloq (2823 m)choʻqqilari bir vaqtning oʻzida ikki davlatga tegishli.

Hisor tizmasi

Oʻzbekistonda togʻlari oʻrtacha balandlikda boʻlib, ularning koʻp choʻqqilari 2000–2500 m oraligʻida joylashgan. Oʻzbekiston togʻlarining 50%i 5° dan ortiq, 30%i 10° dan ortiq, 12%i 20° dan ortiq tiklikka ega. Jami Oʻzbekiston togʻlarining 65%i togʻ yon bagʻirlarga ega boʻlib, ular hududining atigi 5,7%ini muzliklar, qir va tik qoyalar egallaydi.

Choʻqqilar roʻyxati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Горы Узбекистана - Западный Тянь-Шань, Гиссаро-Алай, Зерафшанский хребет, Туризм, Климат, Промышленность, Сельское хозяйство / Mountains of Uzbekistan“ (ru). orient-tracking.com. 2020-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-iyun.
  2. ↑ „Ледяной сентябрь. Как поход в горы Ташкентской области обернулся климатическим испытанием“ (ruscha). Gazeta.uz. Qaraldi: 2024-yil 3-oktyabr.
  3. ↑ „Там слышно тишину. Фотопутешествие на высочайшую точку Узбекистана“ (ruscha). Kun.uz (2019-yil 27-iyul). Qaraldi: 2024-yil 3-oktyabr.
  4. ↑ „O‘zbekistonning eng baland tog‘lari joylashgan go‘sha: «Hisor» davlat qo‘riqxonasi haqida (Fotogalereya)“ (o‘zbekcha). Kun.uz (2022-yil 11-sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 3-oktyabr.