Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisidagi qonunlar (Buyuk Britaniya)

XIX asrda Greenwichdagi Qirollik rasadxonasida oʻrnatilgan norasmiy, ommaviy imperial oʻlchov standartlari^[1][2].

Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisidagi qonunlar – Britaniya parlamentining ogʻirliklar va oʻlchovlarni tartibga solishni belgilovchi aktlaridir. Shuningdek, u Angliya va Shotlandiya qirolliklari va oʻrta asrlardagi Uels davlatlarining shunga oʻxshash qirollik va parlament aktlariga ishora qiladi. Ularning eng qadimgilari dastlab sarlavhasiz boʻlgan.

Tarixi

Soʻnggi 1,000 yil ichida Buyuk Britaniya yoki uning ayrim hududlarida ogʻirlik va oʻlchovlar bilan bogʻliq koʻplab qonunlar qabul qilingan. Ushbu qonunlar qonuniy ogʻirliklar va oʻlchovlarni roʻyxatga olish, bunday ogʻirliklar va oʻlchovlarning ishlatilishini tekshirish va amalga oshirish mexanizmini belgilash, shuningdek, ularni oʻzgartirish mumkin boʻlgan holatlarni aniqlashni oʻz ichiga olgan.

Buyuk Britaniya

Parlament aktlari

XIX asr

• 1815-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun (55 Geo. 3. c. 43)^[3]

Soxta va notoʻgʻri oʻlchovlardan foydalanishning oldini olish uchun qabul qilingan qonun.

• 1824-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun (5 Geo. 4. c. 74)^[4]

Og‘irliklar va o‘lchovlarning yagonaligini aniqlash va o‘rnatish to‘g‘risidagi qonun.

• 1825-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun (6 Geo. 4. c. 12)^[5]

Parlamentning so‘nggi sessiyasida qabul qilingan hujjatning amal qilish muddatini uzaytirish, o‘lchov va og‘irliklarning yagonaligini aniqlash va belgilash hamda mazkur hujjatga o‘zgartirish kiritish to‘g‘risidagi qonun.

• 1855-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun (18 & 19 Vict. c. 72)^[6]

Qayta tiklangan og‘irlik va o‘lchov standartlarini qonuniylashtirish va saqlash to‘g‘risidagi qonun.

• 1878-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun (41 & 42 Vict. c. 49)^[7]

Og‘irliklar va o‘lchovlar to‘g‘risidagi qonunni mustahkamlash to‘g‘risidagi qonun.

XX asr

• 1963-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun^[8][9][10] (c. 31)
• 1985-yilgi „Ogʻirliklar va oʻlchovlar toʻgʻrisida“gi qonun^[11] (c. 72)

Manbalar

1. Bennett, Keith. The Metrology Handbook. Milwaukee, Wisconsin: American Society for Quality Measurement, 2004. ISBN 978-0-87389-620-7. 
2. Ewart, William (1862). Report from the Select Committee on Weights and Measures (Report). https://books.google.com/books?id=wI7nAAAAMAAJ&pg=PA112. Qaraldi: 31 March 2012. 
3. Evans (1836), pp. 325–327.
4. „An Act for ascertaining and establishing Uniformity of Weights and Measures (17 June 1824)“. legislation.gov.uk (1824-yil 17-iyun). Qaraldi: 2020-yil 19-yanvar.. (The date of coming into effect was 1 May 1825).
5. Evans (1836), pp. 306–327.
6. Great Britain. A collection of public general statutes passed in the 18th and 19th years of the reign of Her Majesty Queen Victoria, 1855 — 273–75-bet. Qaraldi: 2012-yil 5-yanvar. 
7. Great Britain. Statutes at large, 1878 — 308–341-bet. Qaraldi: 2011-yil 31-dekabr. 
8. „UK Public General Act 1963 c. 31“. legislation.gov.uk. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.
9. „The Weights and Measures Regulations 1963“. legislation.gov.uk. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.
10. Ronald Edward Zupko. Revolution in measurement: Western European weights and measures since the age of science. American Philosophical Society, 1990 — 261-bet. ISBN 978-0-87169-186-6. Qaraldi: 2012-yil 22-yanvar. 
11. A Dictionary of Weights, Measures, and Units, 2002 Donald Fenna: . Oxford University Press, 2002. ISBN 0-19-860522-6. 

Havolalar

• Confident Consumers – Buying and Selling – Weights and Measures from the Department of Trade and Industry (Wayback Machine saytida 2007-02-20 sanasida arxivlangan)
• A Dictionary of Units Originally from Exeter University
• Thoburn v Sunderland City Council (2002)
• List of English / British monarchs in whose name weights and measures legislation was enacted