Said ibn Usmon

Said ibn Usmon
Vafoti	tax. 680
Fuqaroligi	Damashq xalifaligi
Turmush oʻrtogʻi	Ramla binti Abu Sufyon,; ismi noma'lum;
Bolalari	Muhammad; Oysha; Ummu Said; Aban;
Otasi	Usmon
Onasi	Fotima binti al-Volid

Said ibn Usmon ibn Affon al-Umaviy (arabcha: سَعِيد بْنُ عُثْمَانُ بْنُ عَفَّان الأُمَوِيّ) (taxminan 680-yilda vafot etgan) – Umaviylar xalifaligi sarkardasi, xalifa Muoviya I hukmronligi davrida 676–677-yillarda Xurosonda harbiy hokim boʻlib xizmat qilgan. Xalifa Usmonning (h. 644–656) oʻgʻli.

Xurosonda boʻlgan qisqa muddat davomida Said ibn Usmon Movarounnahrga yurish boshlab, bir-ikki soʻgʻd qoʻshinini tor-mor etgan. Maʼlumotlarga koʻra, Said Buxoroni egallab, Samarqandni ham qamal qilgan. Keyinchalik, xalifa Muoviya tomonidan lavozimidan boʻshatilgan, chunki uning mashhurligi va jang maydonidagi muvaffaqiyatlari, shuningdek, ilgari xalifalik taxtini egallashga boʻlgan intilishlari Muoviyani xavotirga solgan boʻlishi mumkin. Said ibn Usmon Madinada soʻgʻd qullari tomonidan oʻldirilgan.

Oilasi

Saidning kamida ikki nafar xotini boʻlgan, ulardan biri Ramla Muoviyaning otasi, Qurayshning yetakchi vakili Abu Sufyon ibn Harbning qizi edi. Ikkinchi xotinning ismi manbalarda qayd etilmagan^[1]. Ramla va Saidning Muhammad ismli oʻgʻli boʻlib, u haqida ham manbalarda hech qanday maʼlumot mavjud emas, qizi Oysha esa Muoviya I ning oʻgʻli Abdullohga turmushga chiqqan^[1]. Saidning ikkinchi xotinidan Ummu Said ismli qizi boʻlib, u dastlab xalifa Hishom ibn Abdulmalik (h. 724–743), soʻngra al-Abbos ibn al-Volid (xalifa al-Volid I ning (h. 705–715) oʻgʻli, undan keyin Abdulaziz ibn Umarga (xalifa Umar II ning (h. 717–720) oʻgʻli) turmushga chiqqan^[1]. Manbalarda qayd etilishicha, Saidning Aban ismli yana bir oʻgʻli boʻlgan va u IX asr boshlarida Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtargan Umaviylar isyonchisi Abu al-Umaytirning yuqori martabali tarafdorlaridan biri boʻlgan. Abbosiylar 750-yilda Umaviylarni hokimiyatdan agʻdarib tashlagan^[2].

Adabiyotlar

Ahmed, Asad Q.. The Religious Elite of the Early Islamic Ḥijāz: Five Prosopographical Case Studies. Oxford: University of Oxford Linacre College Unit for Prosopographical Research, 2010. ISBN 978-1-900934-13-8.
Gibb, H. A. R.. The Arab Conquests in Central Asia. London: The Royal Asiatic Society, 1923. OCLC 499987512.
Madelung, Wilferd. The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate. Cambridge: Cambridge University Press, 1997. ISBN 0-521-56181-7.
Madelung, Wilferd (2000). "Abūʿl-ʿAmayṭar the Sufyani". Jerusalem Studies in Arabic and Islam 24: 327–342. https://books.google.com/books?id=AI5tAAAAMAAJ.
Shaban, M. A.. [[[:Andoza:Gbook]] The 'Abbāsid Revolution]. Cambridge: Cambridge University Press, 1979. ISBN 0-521-29534-3.

[FOOTNOTEAhmed2010-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Ahmed 2010.

[FOOTNOTEMadelung2000-2] Madelung 2000.

[1]

[2]