Shamol kuchi

Shamol kuchi — bu tuzilmalarga yoki ularning tarkibiy qismlariga iqlimiy shartli oʻzgaruvchan harakatlardan biri.

Xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qurilish norma va qoidalarining 2.01.07-85 „Kuchlar va taʼsirlar“ning 6-bandiga binoan shamol kuchi struktura yoki element konstruksiyalarining tashqi yuzalariga taʼsir qiluvchi normal bosim; tuzilmaning yuzasiga teguvchi yoʻnaltirilgan ishqalanish kuchi, uning vertikal yoki gorizontal proyeksiyasi maydoniga tegishli; oʻtkazuvchan yopiq tuzilmalar, ochilish yoki doimiy ochiq teshiklari boʻlgan binolarning ichki yuzalariga qoʻllaniladigan normal bosim[1] toʻplami sifatida qaraladi.

„Kuchlar va taʼsirlar“ ning yangi nashrida bu taʼrifga binoning umumiy qarshiligi va aylanuvchi vaqt[2] tufayli tashqi kuchlarning proektsiyalari toʻplami qoʻshildi.

Shamol kuchi asosan bosim va assimilyatsiya taʼsiridan iborat. Bu shamol oqimiga taʼsir qiladigan bino atrofidagi bosimning taqsimlanishi bilan bogʻliq[3].

Bino va inshootlarni loyihalashda shamol kuchini hisoblash ikkita parametrni — oʻrtacha komponentni va pulsatsiyani hisobga olgan holda amalga oshiriladi. Bunday holda, kuch ushbu ikki parametrning yigʻindisi sifatida aniqlanadi.

Kuch miqdori bir necha omillarga bogʻliq:

  • shamol tezligi;
  • binoning qavatlar soni;
  • uyning tuzilish xususiyatlari (shakli)[4].

Kompyuter texnologiyalarining rivojlanishi bilan shamol kuchini modellash mumkin boʻldi, masalan, birinchi navbatda yuk koʻtaruvchi qurilmalar uchun qoʻllaniladigan chekli elementlar usulidan foydalangan holda[5][6] amalga oshirish imkoni yaratildi.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ SNiP 2.01.07-85* Nagruzki i vozdeystviya (s Izmeneniyami № 1, 2)
  2. ↑ SP 20.13330.2016 — Nagruzki i vozdeystviya
  3. ↑ „Windlasten“ (deadlink). 2017-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-dekabr.
  4. ↑ Building Loading — Wind Load
  5. ↑ Kompyuternoe modelirovanie vetrovoy nagruzki s pomoщyu metoda konechnix elementov
  6. ↑ GOST 1451-77 Krani gruzopodʼemnie. Nagruzka vetrovaya. Normi i metod opredeleniya

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Савицкий Г. А. Ветровая нагрузка на сооружения. М.: Стройиздат, 1972.
  • Gupta, Ajaya Kumar and Peter James Moss. Guidelines for Design of Low-Rise Buildings Subjected to Lateral Forces. Boca Raton: CRC Press, 1993. ISBN 0-8493-8969-0.
  • Гордеев В. Н., Лантух-Лященко А. И., Пашинский В. А. Нагрузки и воздействия на здания и сооружения. М.: АСВ, 2008. ISBN 978-5-93093-404-5