Temur tasmaqanoti | |
---|---|
Ilmiy tasniflash | |
Olam: | Hayvonlar |
Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
Sinf: | Hasharotlar |
Oila: | Erebidae |
Urugʻ: | Catocala |
Turlari: | Temur tasmaqanoti |
Xalqaro ilmiy nomi | |
Catocala timur A. Bang-Haas 1907 |
Temur tasmaqanoti[1] (lat. Catocala timur) — Erebidae oilasiga mansub tungi kapalak. Qanot kengligi taxminan 40 mm.
Tur quyidagi mamlakatlarda yashaydi: Oʻzbekiston (Zarafshon daryosining quyi oqimi), Tojikiston, Turkmaniston, Xitoy (Sinszyan). Temur tasmaqanoti (Catocala timur richteri) kichik turi Eronda yashaydi.
Toʻrangʻi toʻqay oʻrmonlarida, pasttekislik daryolari boʻyidagi toʻqaylarda yashaydi[1].
Yilda 1 marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qoʻyishi– iyun-iyulda, kechasi va tunlari faol. Kapalakda juftlashish sodir boʻlgach,urgʻochisi tunda tuxum qoʻyadi. Qurtlari aprelda toʻrangʻida (Populus pruinosa) rivojlanadi, katta yoshdagilari qishlaydi va kelgusi yilning aprelida qoʻshimcha oziqlanadi. Toʻrangʻining koʻchgan poʻstlogʻi ostida yumshoq pilla ichida gʻumbakka aylanadi[1].
Hamma joyda kam va muntazam ravishda kamayib bormoqda. Oʻzbekistonda kam topilmalar orqali ma’lum.
Tur Oʻzbekiston Qizil kitobiga zaif, kamayib borayotgan, mahalliy sharoitda tarqalgan tur sifatida kiritilgan.
Xoʻjalik faoliyati oqibatida toʻqaylarning kesib tashlanishi.
Yashash joylari va sonini mukammal oʻrganish, yashash joylarida muhofazasini tashkil qilish lozim.