Tongalik avstraliyaliklar

Tongalik avstraliyaliklar ― Tonga ildizlariga ega boʻlgan yoki Tonga shahrida tugʻilgan avstraliyaliklardir[1].

Kelib chiqishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yilgi Avstraliya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Tongada 10 560 avstraliyalik tugʻilgan. 25 096 kishi Tongalik kelib chiqishini daʼvo qilgan. 2006-yilda esa 18 426 kishi kelib chiqishi Tonga ekanini daʼvo qilgan[2].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tonga tarixan Oq Avstraliya siyosatining nishoniga aylangan. 1948-yilda qirolicha Salotening amakivachchasi Akanesi Kerrik va uning ikki farzandi ingliz fuqarosi Styuart Kerrik[3] bilan turmush qurgan boʻlishiga qaramay, ularning irqi tufayli Avstraliyadan deportatsiya qilindi. Tongalik erkak 1975-yil yanvar oyida Avstraliyadan deportatsiya qilingan, chunki u mamlakatga „maori qiyofasida“ kirgan. Oʻn yil oʻtgach, yana bir Tonga fuqarosi Avstraliya Immigratsiya va Etnik Ishlar Departamentini irqiy kamsitish uchun sudga berdi, departament Tinch okeani orollari aholisini immigratsiya qonunlarini qoʻllashda taʼqib qilmoqda, deb daʼvo qildi[4].

Aholisi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstraliyadagi tongalik muhojirlar odatda oʻz uylarini Sidney gʻarbidagi „kelish shahri“ chekkasida quradilar. Bu model 1970-yillarda boshlangan, 1980-yillarda kuchaygan va hozirgacha davom etmoqda[5]. 2011-yil holatiga koʻra, Tongada tugʻilgan avstraliyaliklarning 60% dan ortigʻi Yangi Janubiy Uelsda istiqomat qiladi[6].

2006-yilgi avstraliyalik aholini roʻyxatga olish shuni koʻrsatdiki, Tongalik avstraliyaliklarning aksariyati (4,920) Yangi Janubiy Uelsda yashaydi. Undan keyingi oʻrinlarda Viktoriya (1190 kishi bilan) va Kvinslend (1090)[7] turadi.

Tongalik avstraliyaliklar nisbatan kam boʻlsa-da, ular Regbi ligasi va Regbi ittifoqi futbol kodekslari boʻyicha ustunlik qilishgan, buni Tongalik avstraliyaliklarning mashhur roʻyxati tasdiqlaydi:

  • Israel Folau, Avstraliya xalqaro regbi ligasi vakili va soʻngi vaqtlarda Regbi ittifoqiga oʻtgan va Avstraliya xalqaro regbi ittifoqi vakili.
  • Gorden Tallis, Brisben Bronkosning sobiq sardori va Kvinslend shtatining Avstraliyadagi va Avstraliyaning regbi boʻyicha vakili.
  • Villi boʻlib tanilgan Viliami Ofengaue, Avstraliya regbi ittifoqi jamoasining sobiq „sakkizinchi raqami“ va resiveri, uning oʻrnida regbichi 1990 va 1998-yillar oraligʻida milliy terma jamoada 41 marta, shu jumladan 1991 va 1995-yillardagi jahon chempionatlarida maydonga tushgan.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 20680-Ancestry (full classification list) by Sex - Australia (Microsoft Excel download). 2006 Census. Australian Bureau of Statistics. Дата обращения: 23 января 2013. Total responses: 25,451,383 for total count of persons: 19,855,288.
  2. ↑ „Migration, Australia, 2011-12 and 2012-13“ (XLS). Australian Bureau of Statistics (18-dekabr 2013-yil). Qaraldi: 16-may 2013-yil. (table 9.1 of downloadable XL file: "Estimated resident population, Country of birth, State/territory, Age and sex - 30 June 2011")
  3. ↑ „Wife from Tonga and children to go“ (9-aprel 1948-yil).
  4. ↑ „'Unsophisticated and unsuited'“ (27-avgust 2015-yil).
  5. ↑ Hamer, Paul. „'Unsophisticated and unsuited'“. National Library of New Zealand (27-avgust 2015-yil). Qaraldi: 23-mart 2019-yil.
  6. ↑ arxiv nusxasi (PDF), 2016-03-10da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2022-05-24
  7. ↑ „Community Information Summary - Tonga-born“ (pdf download). 2006 Census. Australian Bureau of Statistics. 2011-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 23-yanvar.