Xattak attan raqsi

Xattak Attan raqsi — pashtunlarning chaqqon xattak qabilasidan boʻlgan qabiladoshlari tomonidan odatda qilich va roʻmol koʻtarib oʻtkaziladigan tez jangovar attan raqsi hisoblanadi.

Erkaklar Pokistonning Svat shahrida Xattak Attan raqsini ijro etib kelishadi. Malik Shahbozxon Xattak, keyin esa Xushalxon Xattak davrida urushlarga borishdan oldin xattak jangchilari tomonidan ijro etilgan. Bu urushga tayyorgarlik mashqlari sifatida ishlatilingan va qilichbozlik bilan bogʻliq yagona raqs ekanligi ham yaqqol ko‘rinib turibdi. Pushtun mumtoz adabiyoti, mashhur balladalardan tashqari, pashtunvali (ijtimoiy qadriyatlarning umumiy kodeksi), xattak guruhning jamoaviy identifikatsiyasining bir qismidir.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Attan hozirgi Pokistonning pushtun mintaqalarida, pushtunlarning xattak qabilasi orasida paydo boʻlgan. Bu azan yoki attan soʻzining turli koʻrinishi boʻlib, u oʻzining dastlabki shakllaridan birida xattak va boshqa pushtun qabilalari vakillari, jumladan, gilzaylar tomonidan saqlanib qolgan. Attanning koʻplab mintaqaviy oʻzgarishlari mavjud. Anʼanaviy pushtun hududlarida Afina raqsi, xuddi pushtunlarning Attanga rozi boʻlgan taʼrifi va hurmatiga ega edi.

Pushtun millatiga mansub jurnalist Omonulla Gilzay Xattakning ildizlarini qadimgi yunon raqsi bilan bogʻlagan. Uning nazariyasiga koʻra, Xattak yoki Attan Afinaga bagʻishlangan qadimgi yunon raqsining eng qadimgi shakllaridan biridir. Yunonlar bir necha asrlar oldin bu hududni mustamlaka qilganlarida, qadimgi pushtunlar hukmronlik qilgan hududlar uchun odatiy raqsni vasiyat qilgan edi . Qadimgi Yunonistonda Afina, xuddi Pushtunlarning Atanga rozi boʻlgan taʼrifi va hurmatiga ega edi. Afina Yunonistonda nasroniylik davrida gʻoyib boʻlganga oʻxshaydi, Attan esa Afgʻoniston va Pokistonning pushtun qismlarida omon qolgan.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Khattak_dance