Poło de łe Libartà
(it) Polo delle Libertà 
| |
| Dati | |
|---|---|
| Sorte | coałision pułìtega |
| Ideołozìa pułìtega | democràtego cristian |
| Cołocamento pułìtego | Sentro-drita |
| Istòria | |
| Creasion | 1994 |
| Desołusion | 2000 |
| Governo d'impresa | |
| Presidènsa | Silvio Berlusconi |
| Altri | |
| Cołore | |
El Poło de łe Libartà (PdL) xe stà na coałision ełetorałe de sentro drèta che se gà prexentà in ocaxion de łe ełesión pułìteghe italiane del 1994.
Ła gaveva prinsìpalmente Forsa Italia e Lega Nord e si prexentava puraménte inte i cołèji uninominałi sentro-setentrionałi; in chèłi sentro-meridionałi, invése, jera prexente ła coałisión raprexentà dal Poło del Bon Gòerno, che se conponeva de Forsa Italia e Aleansa Nasionałe. Tute do łe coałisión sostegnìva ła leadership de Silvio Berlusconi, marùgoła de Forza Italia.
El Polo de le Libertà se prexentava donca in concorensa co el schieramento de sentro-sànca dei Progresisti, co cheło de sentro del Ptto par l'Italia e co ła istesa Ałeansa Nasionałe.
Nasìta del Poło de łe Libartà
[canbia | canbia el còdaxe]L'espresión Polo della Libertà xe stà creà da Umberto Bossi inte el disénbre 1993 par tegnìr in grupo el schieramento da opóner a ła coałisión de centro-sinistra egemonixà dal Partio Democràtego della Sinistra: «El polo de la libertà gà da nàser nascere par fermàr sti bolsevichi a l'italiana», dixeva ła marùgoła de ła Lega Nord referìndose ai oómani de Achille Occhetto[1].
Ancòra el 7 xenàro 1994 el leghista Roberto Maroni parlava de pòło de ła łibartà come ła caxa comùn dei liberaldemocrateghi»[2].
L'11 xenàro 1994 Berlusconi taca parlàr de un pòło de łe łibartà»[3] e, quatro xórni drìo, el referìse che ła «costrusión de un pòło de łe łibartà, o sia ła téła cui in parechi semo drìo łaoràr co pasión, el xe dasèno a bon punto»[4]. El 26 xenàro 1994, xórno de ła so «diséxa in canpo», Berlusconi slansarà uficialmente el progeto del Pòło de łe Łibartà come coałisión co a cao Forza Italia. El sostegnirà: «xe indispensabìindiłe che al cartèło de łe sànche se opona un Pòło de łe Łibartà che sia capase de tiràr a sé el mejo de un Paéxe nèto, raxonevołe, moderno. De sto Pòło de łe Łibartà dovarà far parte tute łe forse che se reciama ai prinsìpi fondamentałi de łe democrasie osidentałi»[5].
Da sotołineàr, comunque, che l'espresión Pòło de łe Łibartà (cusì come quèła de Pòło del Bon Goèrno) non gavea i crismi de l'uficiałità. Infati, a cauxa del tipo de agregasión e de ałeanse inposibiìłi da recondùr soto un únego lógo, no existeva un sìnboło identifegatìvo de ła coałisión : xe stà cusì che par la quota maxoritaria de ła Càmara i nomi dei candidati de coałisión jera afiancà, sò ła scheda ełetorałe, dai sìnbołi di ogni łista partenénte a l'ałeansa; in tel caxo del Senato, dove che jera ameso un sòło contrasegno par coałisión, ła sièlta xe ricascà so na mecánega sorapoxisión dei ùgnołi sìnbołi, sensa dónca alcuna efetiva denominasión.
L'asimetrìa de łe do coałisión se gà rifletésto anca inte łe modałità de prexentasión inte łe varie circoscrisión:
L'acòrdo tra Forza Italia e Lega Nord xe stà ciapà el 30 xenàro 1994: el prevedeva che i do partii prexentase candidadùre comùni in tei cołèji uninomenałi de łe rejón sentrosetentrionałe e che el 70% dei candidati sarìa stà in quota Lega, mentre ch'el restante 30% sarìa stà atribuìo a Forza Italia e a łe altre formasióm połìteghe (Centro Cristian Democratego e Unión de Centro)[6]. La Lega, inaxónta, gavarìa acetà che Forza Italia strenxe na ałeanza co Ałeanza Nasionałe inte i cołèji csntro-meridionałi[7]. L'indomàn na confarensa stanpa unitaria gà anuncià l'acordo ełetorałe avegnésto.
Xe inportante sotołineàr come, a difarensa de ła xenerałità de łe altre ałeanse połìtego-ełetorałe de l'istòria taliana, ła coałisión del Pòło no se gà diramà a livèło locałe a łe ełesión ammistrative, contribuìndo co ciò a l’instabiłità de ła medèma.
Ła vitoria ełetorałe e 'l goèrno Berlusconi I
[canbia | canbia el còdaxe]I segi otegnùi conplesivamente dal sentro-drèta gà varentà na maxorànsa neta a ła Càmara, mentre al Senato gà sfiorà par pochi segi ła maxorànsa asołùa. Par la quota maxoritaria de ła Càmera el Pòło de łe Libartà gà otegnùo 164 segi: 107 xe andà a ła Lega, 44 a Forza Italia, 7 al CCD e 6 ai radicałi (che se gaveva iscrivésto al grupo parłamentàr de Forza Italia). Al Senato ła coałisión gà otegnùo 82 segi: 60 xe andà a ła Lega, 19 a Forza Italia, 2 al CCD e 1 ai radicałi (Sergio Stanzani). Particołarmente ciàro xe stà el rexultàdo de gradimento intrà i xóveni, co tre punti percentuałi di difarensa intrà i rexultàdi par la Càmara a sufràgio universałe e quèłi par el Senato a sufràgio ristrèto.
Grasie al puxo dei alcuni senadóri a vita, xe stà formà el goèrno Berlusconi I, che vedeva ła partecipasión e tuti i partii de ła coałisión. I radicałi, escluxi dal goèrno par l'opoxisión de AN, jera stà riconpensà co ła nomena de Emma Bonino a comisàrio eoropeo. L'executìvo parò gà avùo vita cùrta par l'insofarensa de ła Lega Nord a goernàr co Ałeanza Nasionałe (ritegnùa forsa asistensiałista e ancòra conpromesa col fasìsmo) e i continui atachi di Umberto Bossi al Presidénte del Conséjo.
Xa durante el primo goèrno Berlusconi, intanto, si gaveva tacaà a uxàr l'espresión Pòło de łe Łibartà par referìrse a tuta l'area de goèrno, fasendo cascàr in dexuxo l'espresión Pòło del Bon Gòerno. El sentro-drèta, quindi, ga ciapà definitivamente el nomde de Pòło par le Łibartà in ocaxión de łe Ełesión połìteghe del 1996. De ła coałisión faseva parte: