UShukhune I[lower-alpha 1] [lower-alpha 2] (Matsebe; c. 1814 - 13 kuNcwaba 1882) wayeyiNkosi evelele yaseMarota eyayaziwa kakhulu ngokuthi iBapedi (abantu basePedi), kusukela zingamashumi amabilinanye kuMandulo 1861 kuze kube yilapho ebulawa khona ziilishumi nantathu ngonyaka ka-1882 ebulawa ngumpetha wakhe nomfowabo azalwa naye ngumzali oyedwa, uMampuru II.[1]
Njengomholi ophakeme we-Pedi wabhekana nezinselelo zezombusazwe ezivela kumaVortrekkers (abafuduki bamaBoer), i-Republic yaseNingizimu Afrika ezimele (Dutch: Zuid-Afrikaansche Republiek), UMbuso WaseBrithani, kanye noshintsho olukhulu lwezenhlalo olubangelwe yIzithunywa zevangeli ezingamaKristu.[2]
Ngemuva kokushona kukayise, INkosi uSekwati, ngo-20 September 1861, uSekhukhune wavikela ngokuphumelelayo ilungelo lakhe lesihlalo sobukhosi ngokumelene nomfowabo azalwa naye ngumzali oyedwa uMampuru II nendlalifa ebonakalayo ngokusekelwa kwebutho lakhe laseMatuba.[3]
Naphezu kokunqoba kwakhe, uSekhhune wanamathela esikweni lama-serota futhi wavumela uMampuru ukuba ashiye ngokuthula indawo yaseBapedi.[4]
Abanye abafowabo abaziwayo kwakungu Legolwana, UJohannes Dinkwanyane, noKoloko. USekhukhune washada noLegoadi IV ngo-1862, futhi wahlala entabeni, manje eyaziwa ngokuthi iThaba Leolo noma iLeolo Mountains,[5] ayiqinisa. Ukuze aqinise umbuso wakhe futhi avikele ekwakhiweni kwamakoloni aseYurophu, wenza ukuthi abantu bakhe abasebasha basebenze ezimayini ezimhlophe nasemapulazini ukuze amaholo abo asetshenziselwe ukuthenga izibhamu kumaPutukezi IDelagoa Bay, kanye nemfuyo.[6]
|title=
(help)