Artemisinin

Artemisinin

Dữ liệu lâm sàng
Đồng nghĩa	Artemisinine, Qinghaosu
Dược đồ sử dụng	uống
Mã ATC	P01BE01 (WHO)
Các định danh
Tên IUPAC (3R,5aS,6R,8aS,9R,12S,12aR)-Octahydro-3,6,9-trimethyl-3,12-epoxy-12H-pyrano[4,3-j]-1,2-benzodioxepin-10(3H)-one
Số đăng ký CAS	63968-64-9
PubChem CID	68827
ChemSpider	62060^Y
Định danh thành phần duy nhất	9RMU91N5K2
KEGG	D02481^Y
ChEBI	CHEBI:223316^Y
ChEMBL	CHEMBL77^N
ECHA InfoCard	100.110.458
Dữ liệu hóa lý
Công thức hóa học	C15H22O5
Khối lượng phân tử	282.332 g/mol
Mẫu 3D (Jmol)	Hình ảnh tương tác
Tỉ trọng	1,24 ± 0.1 g/cm^3
Điểm nóng chảy	152 đến 157 °C (306 đến 315 °F)
Điểm sôi	phân hủy
SMILES O=C3O[C@@H]4O[C@@]1(OO[C@@]42[C@@H](CC1)[C@H](C)CC[C@H]2[C@H]3C)C
Định danh hóa học quốc tế InChI=1S/C15H22O5/c1-8-4-5-11-9(2)12(16)17-13-15(11)10(8)6-7-14(3,18-13)19-20-15/h8-11,13H,4-7H2,1-3H3/t8-,9-,10+,11+,13-,14-,15-/m1/s1^Y Key:BLUAFEHZUWYNDE-NNWCWBAJSA-N^Y
^NY (what is this?)  (kiểm chứng)

Artemisinin, còn được gọi là Thanh hao tố (tiếng Trung: 青蒿素) và các dẫn xuất của nó là một nhóm các loại thuốc có tác dụng chống lại bệnh sốt rét Plasmodium falciparum. Phương pháp điều trị có chứa một dẫn xuất của artemisinin (liệu pháp tổ hợp artemisinin, ACT) hiện đang là phương pháp điều trị chuẩn trên toàn thế giới đối với P. falciparum. Artemisinin được phân lập từ Artemisia annua - tức cây thanh hao hoa vàng, một loại thảo dược được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc. Nó hiện nay cũng có thể được sản xuất bằng cách sử dụng nấm men biến đổi gen.

Lịch sử

Nhà khoa học người Trung Quốc Đồ U U đã cô lập được Artemisinin vào đầu thập niên 1970 và trong các thập niên sau đó đã chứng minh được hiệu quả của chất này chống lại bệnh sốt rét.^[1][2] Vì vậy, 2011 bà được trao giải thưởng Albert Lasker Award for Clinical Medical Research^[3] và Giải Nobel Sinh lý học và Y khoa năm 2015^[4]

Tham khảo

1. W. Burns: East meets West: how China almost cured malaria. In: Endeavour. 32, 2008, S. 101–106, doi:10.1016/j.endeavour.2008.07.001.
2. Nature News Blog: Protein folding and malaria meds take Laskers Lưu trữ 2011-12-03 tại Wayback Machine.
3. Lasker Foundation: Lasker Clinical Medical Research Award – Tu Youyou
4. nobelprize.org: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2015.