Bệnh viện Al-Shifa

Trẻ em phải nhập viện trong cuộc không kích năm 2023

Bệnh viện Al-Shifa (tiếng Ả rập: مستشفى الشفاء/Mustašfā š-Šifāʾ) là khu phức hợp y tế và bệnh viện trung tâm lớn nhất ở dải Gaza, tọa lạc ở khu vực phía bắc Rimal ở thành phố Gaza.^[1] Nơi đây ban đầu là một doanh trại của Quân đội Anh, địa điểm này được chính phủ Palestine chuyển đổi thành cơ sở chăm sóc sức khỏe có tên gọi là Dar al-Shifa vào năm 1946. Bệnh viện được mở rộng trong thời kỳ Ai Cập chiếm đóng và sau đó là sự chiếm đóng của Israel vào những năm 1980. Trong thế kỷ 21, bệnh viện này là tâm điểm trong cuộc xung đột Gaza-Israel. Trong Chiến tranh Israel-Hamas năm 2023, ban quản lý bệnh viện tại al-Shifa cho biết bệnh viện tràn ngập những người bị thương và sắp chết, hoạt động quá tải với sức chứa 700 giường và đang thiếu nhiên liệu, giường bệnh và vật tư y tế.^[2][3] Bệnh viện cũng là nơi ở của hàng ngàn người Palestine phải di dời đang tìm nơi trú ẩn khỏi các cuộc không kích trong chiến tranh.^[4]

Vào ngày 3 tháng 11 năm 2023, giữa lúc cao trào của cuộc xâm lược Dải Gaza năm 2023 của Israel, một cuộc không kích của Israel đã đánh trúng một đoàn xe cứu thương, khiến hàng chục người bị thương và một số người thiệt mạng. Theo phía Israel, thì xe cứu thương này đang được Hamas sử dụng để vận chuyển máy bay chiến đấu và vũ khí của Hamas nhưng phía Hamas phủ nhận cáo buộc này.^[5] Theo các quan chức Gaza, xe cứu thương đang vận chuyển những bệnh nhân bị thương nặng từ bệnh viện đến đường giao cắt Rafah với Ai Cập.^[6] Hiệp hội Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine cho biết cuộc tấn công đã giết chết 15 người. Tổng thư ký Liên Hiệp quốc (UN) là Antonio Guterres cho biết ông "kinh hoàng trước vụ tấn công được báo cáo ở Gaza nhằm vào đoàn xe cứu thương bên ngoài bệnh viện Al-Shifa" trong khi người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới là Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết ông "hoàn toàn bị sốc".^[7]

Vào ngày 7 tháng 11 năm 2023, tổ chức Human Rights Watch xác định nước đôi rằng cuộc tấn công này "rõ ràng là bất hợp pháp và cần được điều tra như một tội ác chiến tranh có thể xảy ra", lưu ý rằng xe cứu thương và các phương tiện vận chuyển y tế khác phải được phép hoạt động và được bảo vệ trong mọi trường hợp" nhưng dù phải tuyên bố như vậy nhưng tổ chức này cũng không quên nhấn mạnh thêm rằng việc sử dụng xe cứu thương cho mục đích quân sự cũng sẽ trái với quy tắc chiến tranh, nhưng Human Rights Watch lại không tìm thấy bằng chứng nào về điều họ vừa tuyên bố.^[8] Tờ báo The Washington Post cũng tuyên bố không có vũ khí hoặc cá nhân mặc trang phục quân sự nào được nhìn thấy trong các video mà họ đã xem xét và tổ chức Human Rights Watch sau đó cũng cho biết họ "không tìm thấy bằng chứng cho thấy xe cứu thương đang được sử dụng cho mục đích quân sự".^[9]

Cáo buộc từ phương Tây

Trẻ em nhập viện trong cuộc không kích vào Gaza tháng 10 năm 2023

Nhân viên y tế của bệnh viện đang sơ cứu cho trẻ em bị oanh kích

Trong Chiến tranh Gaza (2008–2009), phần lớn thông tin trên các phương tiện truyền thông đến từ các phóng viên đưa tin từ bệnh viện. Trong Chiến tranh Gaza năm 2014, Tổ chức Ân xá Quốc tế đã báo cáo rằng Hamas đang sử dụng những khu vực bị bỏ hoang trong khuôn viên bệnh viện để giam giữ và tra tấn những người được cho là cộng tác viên người Palestine.^[10] nhưng Các bác sĩ Na Uy Erik Fosse và Mads Gilbert, những người đang làm việc tại bệnh viện, tuyên bố rằng họ không thấy bất kỳ bằng chứng nào về hoạt động quân sự tại bệnh viện trong chiến tranh.^[11]

Truyền thông phương Tây cho rằng Hamas đã đưa một số con tin đến bệnh viện sau cuộc tấn công vào Israel vào tháng 10 năm 2023 dẫn đến bệnh viện đã bị đột kích vào ngày 15 tháng 11 năm 2023 dưới sự chiếm đóng của lực lượng Israel, lực lượng này báo cáo đã tìm thấy một số vũ khí hạng nhẹ trong bệnh viện.^[12] Cuộc đột kích đã bị các chính phủ, các cơ quan của Liên hợp quốc và các tổ chức viện trợ nhân đạo chỉ trích khá gay gắt^[13][14] trong đó, người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gọi đó là hành động "hoàn toàn không thể chấp nhận được". Israel đã bị một số cơ quan báo chí cáo buộc tiến hành một cuộc chiến tuyên truyền liên quan đến bệnh viện Al-Shifa, và các nhân viên y tế tại al-Shifa đã cáo buộc Israel trực tiếp gây ra cái chết của những thường dân đang được điều trị tại al-Shifa, bao gồm cả những đứa trẻ sinh non.^[15][16] Sau đó một cái hầm được tìm thấy ở ngoài rìa bệnh viện,^[17] và nhiều chuyên gia phương Tây nhanh chóng xác nhận rằng nó giống với các đường hầm của những chiến binh khác.^[18]

Nhưng nhiều nguồn tin cho biết các boongke này được chính tay Israel xây dựng vào những năm 1980 trong quá trình xây dựng bệnh viện trong khi một số nguồn tin cho biết công trình này còn bao gồm cả các đường hầm này.^[19] Bệnh viện này đã trải qua một đợt cải tạo và mở rộng lớn của Israel.^[20][21] Dự án được thiết kế các kiến trúc sư người Israel là Gershon Tzapor và Benjamin Edelson thiết kế tại văn phòng của họ ở Tel Aviv, cả hai đều có nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng các bệnh viện tiêu chuẩn cao.^[22] Một cuộc điều tra của France24 kết luận rằng những hình ảnh do IDF công bố có đặc điểm trùng khớp với các đường hầm do Hamas xây dựng. Họ cũng lưu ý rằng các đường hầm được tìm thấy dưới tòa nhà Qatari, được xây dựng sau khi Israel rút khỏi Gaza.^[23]

Trong Chiến tranh Israel–Hamas năm 2023, Israel và Hoa Kỳ tuyên bố rằng một khu phức hợp rộng lớn tồn tại bên dưới bệnh viện đang được do Hamas sử dụng làm "căn cứ hoạt động chính",^[24][25] điều mà Hamas và ban quản lý bệnh viện phủ nhận cáo buộc từ Mỹ^[26][27]. Sau khi Israel công bố bằng chứng video vào ngày 22 tháng 11 năm 2023, nhiều hãng thông tấn kết luận rằng bằng chứng không đủ chứng minh việc Hamas sử dụng trung tâm chỉ huy. Tờ New York Times cũng cho biết bằng chứng không cho thấy bằng chứng thuyết phục về một mạng lưới đường hầm rộng lớn,^{[28][29][30][31][32][33]} trong khi Haaretz vẫn kết luận rằng Hamas đã sử dụng bệnh viện cho mục đích quân sự.^[34] Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết vào ngày 23 tháng 11 năm 2023 rằng "Tổ chức Ân xá Quốc tế cho đến nay chưa thấy bất kỳ bằng chứng đáng tin cậy nào chứng minh cho tuyên bố của Israel rằng al-Shifa đang đặt một trung tâm chỉ huy quân sự" và rằng "Quân đội Israel cho đến nay vẫn chưa cung cấp được bằng chứng đáng tin cậy" cho cáo buộc này.^[35] Vào ngày 2 tháng 1 năm 2024, tình báo Hoa Kỳ xác nhận đánh giá của mình rằng Hamas đã sử dụng Bệnh viện Al-Shifa làm trung tâm chỉ huy và bắt giữ các con tin Israel, đề cập trong một đánh giá rằng Hamas "đã sử dụng khu phức hợp bệnh viện al-Shifa và các địa điểm bên dưới nó để chỉ huy cơ sở hạ tầng, thực hiện các hoạt động chỉ huy và kiểm soát nhất định, cất giữ một số vũ khí và giữ ít nhất một vài con tin"

Trước cuộc đột kích của quân đội Israel vào bệnh viện ngày 15 tháng 11 năm 2023, chính phủ Israel đã ra tối hậu thư kêu gọi sơ tán hoàn toàn khỏi tòa nhà này. Cuộc sơ tán này, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) coi là "bản án tử hình" và đã bị các nhân viên y tế từ chối vì không muốn bỏ lại bệnh nhân để thoát thân. Theo các nhân viên y tế, vào ngày xảy ra cuộc đột kích, bệnh viện có 22 bệnh nhân được chăm sóc đặc biệt, 36 trẻ sinh non và hơn 2.000 người phải sơ tán.^[25][12] IDF nói rằng vũ khí, đạn dược và một trung tâm chỉ huy tác chiến đã được phát hiện trong tòa nhà, bao gồm một số súng trường tấn công và lựu đạn được tìm thấy trong phòng MRI của bệnh viện này, một cáo buộc một phía này đã bị Hamas bác bỏ.^[36] BBC News và CNN đã tiến hành phân tích video và kết luận rằng quân đội Israel dường như đã xếp đặt lại hoặc bỏ thêm vũ khí vào bệnh viện để phục vụ cho chuyến tham quan của giới truyền thông.^[37][38] BBC News cũng đưa tin họ đã tìm thấy một đoạn video của Israel với những khám phá được cho là đã được chỉnh sửa mặc dù Người phát ngôn của IDF tuyên bố rằng đoạn phim đó chưa được chỉnh sửa và chỉ được quay một lần.^[37]

Chú thích

1. Al-Shifa Hospital and Israel's Gaza Siege Lưu trữ 21 tháng 10 2009 tại Wayback Machine Defence for Children International Palestine Section. 16 July 2006.
2. Elouf, Samar Abu; Yazbek, Hiba (12 tháng 10 năm 2023). “This Hospital in Gaza Is Running Short on Fuel and Beds”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2023.
3. Baker, Graeme (13 tháng 11 năm 2023). “Gaza hospitals caught on front line of Israel-Hamas war”. BBC News (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2023.
4. “Palestinians take refuge at Shifa Hospital amid Israeli bombing”. Al Jazeera. 21 tháng 10 năm 2023.
5. Flower, Tara; John, Kevin (3 tháng 11 năm 2023). “Israel admits airstrike on ambulance near hospital that witnesses say killed and wounded dozens”. CNN (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2023.
6. “Several killed in Israeli attack on ambulance convoy: Gaza health ministry”. Al Jazeera.
7. “Deadly Israel strike on Gaza ambulance convoy sparks condemnation”. France 24 (bằng tiếng Anh). 3 tháng 11 năm 2023.
8. “Gaza: Israeli Ambulance Strike Apparently Unlawful”. HRW. 7 tháng 11 năm 2023.
9. Morris, Loveday; Dadouch, Sarah; Kelly, Meg; Hill, Evan (3 tháng 11 năm 2023). “Israel launches deadly strike on ambulance outside hospital in Gaza”. The Washington Post. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 11 năm 2023.
10. “Gaza: Palestinians tortured, summarily killed by Hamas forces during 2014 conflict”. Amnesty International. 27 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2023.
11. McCoy, Terrence (31 tháng 7 năm 2014). “Why Hamas stores its weapons inside hospitals, mosques and schools”. The Washington Post.
12. ^ “Al-Shifa: What we know about Israel's raid on Gaza's main hospital”. BBC. 16 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2023.
13. “'Hospitals are not battlegrounds': World reacts to Israel's al-Shifa raid”. Al Jazeera.
14. Burke, Jason; Sinmaz, Emine (15 tháng 11 năm 2023). “Israeli troops enter Gaza's al-Shifa hospital in 'targeted operation'”. The Guardian.
15. Scahill, Jeremy (21 tháng 11 năm 2023). “Al-Shifa Hospital, Hamas's Tunnels, and Israeli Propaganda”. The Intercept. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2023.
16. Sinmaz, Emine; Burke, Jason (15 tháng 11 năm 2023). “Israeli soldiers raid al-Shifa hospital in escalation of Gaza offensive”. the Guardian. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2023.
17. Pan, Philip P.; Kingsley, Patrick (17 tháng 11 năm 2023). “Israel-Hamas War: Israeli Army Takes Journalists on Controlled Visit to Gaza Hospital”. The New York Times. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2023.
18. “Al Shifa hospital: Do images published by Israeli army show a Hamas tunnel?”. FRANCE 24 - English (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2023 – qua YouTube.
19. “Why Israeli takeover of Gaza's al-Shifa hospital is a pivotal moment”. The Times. 18 tháng 11 năm 2023. One reason that the Israelis have good reason to suspect that there is an underground bunker is that they themselves built a secure operating room with some tunnels under the hospital in 1983 when they occupied the territory.
20. אלחייני, צבי (7 tháng 11 năm 2023). הצצה לבי"ח שיפא בעזה שבנו אדריכלים ישראלים. Ynet (bằng tiếng Do Thái). Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2023.
21. אלחייני, צבי (28 tháng 7 năm 2014). “הצצה נדירה: כך תיכננו ובנו אדריכלים ישראלים את בית החולים שיפא בעזה” [A rare glimpse: this is how Israeli architects designed and built the Shifa Hospital in Gaza]. Ynet (bằng tiếng Do Thái). Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2023.
22. Harel, Amos (1 tháng 12 năm 2009). “Hamas leaders hiding in basement of Israel-built hospital in Gaza”. Haaretz. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 3 năm 2009.
23. “Truth or Fake - Al Shifa hospital: Were the tunnels discovered by Israel...built by Israel?”. France 24 (bằng tiếng Anh). 30 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2023.
24. Crawford and Nagle, Shannon and Molly. “US 'still convinced' Hamas used Al-Shifa Hospital as command center as Israeli raid continues”. ABC News (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2023.
25. ^ “Thousands trapped as Israeli forces raid Gaza's al-Shifa Hospital”. Al Jazeera English. Truy cập ngày 15 tháng 11 năm 2023.
26. “Hamas's main operations base is under Shifa Hospital in Gaza City, says IDF”. The Times of Israel.
27. “Israeli forces raid Gaza's largest hospital, where hundreds of patients are stranded by fighting”. AP News (bằng tiếng Anh). 15 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 15 tháng 11 năm 2023.
28. “Israel unveils what it claims is a major Hamas militant hideout beneath Gaza City's Shifa Hospital”. AP News. 23 tháng 11 năm 2023. Israel has not yet unveiled this purported center, but the military portrayed the underground hideout as its most significant discovery yet. Hamas and the hospital administration have denied Israel’s accusations.
29. Gavrielov, Nadav (23 tháng 11 năm 2023). “Israel Releases Videos It Says Show Hamas Tunnels Under Al-Shifa Hospital”. The New York Times – qua NYTimes.com. The videos so far — including those released on Wednesday [22 November] — have not shown conclusive evidence of a vast network of tunnels.
30. Dubai, Dov Lieber in Tel Aviv and Omar Abdel-Baqui in (22 tháng 11 năm 2023). “Inside Israel's Campaign to Prove a Gaza Hospital Was a Hamas Command Center”. WSJ. While many security analysts agree the latest evidence Israel has released increasingly suggests a Hamas presence at the hospital, most say they have yet to see something that constitutes a smoking gun showing it was a command center for Hamas, as Israel has alleged.
31. Sabbagh, Dan (23 tháng 11 năm 2023). “Israel arrests Gaza hospital director and bombs 300 targets amid truce delay”. The Guardian. Israel has repeatedly claimed that Hamas ran a command and control centre from tunnels running near and under the hospital, although so far the evidence presented has fallen short of that.
32. “Secrets of the tunnels: What lies beneath al Shifa hospital?”. Sky News. The Israeli army is continuing to search the site for evidence of Hamas's presence, including the alleged command and control centre.
33. Vasilyeva, Nataliya; Barnes, Joe (23 tháng 11 năm 2023). “Inside the tunnels beneath Gaza's Al-Shifa hospital”. The Telegraph (bằng tiếng Anh). ISSN 0307-1235. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2023. While the footage does prove the existence of tunnels underneath the complex, it remains unclear whether they formed part of a Hamas command centre, as Israel claims.
34. “Videos Show Exact Path of Hamas Tunnels Under Gaza's Al-Shifa Hospital”. Haaretz (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2023.
35. “Amnesty International UK Briefing: CRISIS IN ISRAEL AND THE OCCUPIED PALESTINIAN TERRITORIES 23 November 2023” (PDF). Amnesty International UK. 23 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2023.
36. “IDF publishes evidence of weapons found inside Shifa Hospital's MRI center”. Times of Israel.
37. ^ “IDF evidence so far falls well short of al-Shifa hospital being Hamas HQ”. The Guardian. 17 tháng 11 năm 2023.
38. “What we know about what Israel says it has found at Al-Shifa”. CNN. 20 tháng 11 năm 2023.